1.2 - A - De Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 De Eerste 

Wereldoorlog

Planning

• Oorzaken
• De Balkan 
• Bondgenootschappen
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wie elkaar bestreden in de Eerste Wereldoorlog en waardoor de oorlog ontstond.
  

Oorzaak 1: het nationalisme

• Mensen waren erg trots op hun eigen land, volk en cultuur. Zij vonden zich beter dan de volken van andere landen. 
• Hierdoor stond ook de wil om een eigen staat te stichten.

Oorzaak 2: De Frans-Duitse oorlog

• Duitsland was lang een land dat bestond als een verzameling losse staatjes. Onder leiding van Pruisen gingen deze staatjes meer samenwerken. Nadat de Duitsers de Frans-Duitse oorlog hadden gewonnen in 1871 werd het Duitse keizerrijk uitgeroepen in Versailles. 
• Daarna nam Duitsland het gebied Elzas-Lotharingen van Frankrijk in. De Fransen waren hier heel boos over.  

Oorzaak 3: Wapenwedloop en militarisme

• Er ontstond strijd tussen Engeland en Duitsland over de kolonies en Duitsland begon een sterke vloot te bouwen (terwijl Engeland altijd de machtigste vloot had).
• Hieruit ontstond een wapenwedloop: de strijd om wie de machtigste wapens had. 
• Dit kwam ook voort uit militarisme, in heel Europa was men trots op het leger en wilde men vechten voor zijn land. 

De situatie op de Balkan (1)

• De Ottomanen (Turken) overheersen een groot deel van Oost-Europa, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. 
  
  
• Door nationalisme in de Balkan ontstaan er opstanden in landen zoals Griekenland, Roemenië, Bulgarije, Bosnië en Servië. 
  
  
• Het Ottomaanse rijk raakt langzaam in verval. 

De situatie op de Balkan (2)

• Rusland en Oostenrijk-Hongarije zagen de kans om hun invloed te vergroten op de Balkanlanden. 
  
  
• De Russen steunden de Serviërs in hun onafhankelijkheidsstrijd tegen de Ottomanen. 
  
  
• Oostenrijk-Hongarije neemt Bosnië in, tot grote woede van Servië. Er woonden immers Serviërs in Bosnië.  

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord en er ontstaan twee bondgenootschappen: de geallieerden en de centralen. 

Bondgenootschappen

• 1882: de centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse Rijk (Italië).
  
• 1907: de geallieerden: Rusland, Frankrijk en Engeland (Verenigde Staten, Italië).
  (Vanwege de spanning met O-H, sloot Rusland zich toch maar aan bij de geallieerden.
• Bondgenootschappen zouden een oorlog kunnen voorkomen en bood bescherming. 
• De spanning in Europa loopt op...

Bosnië is in 1914 deel van Oostenrijk-Hongarije, maar niet iedereen is daar blij mee. Een groep nationalisten, de Bende van de Zwarte Hand, wil bij Servië horen en willen ver gaan om dit doel te bereiken...

Aantekeningen

• Er zijn indirecte oorzaken voor WOI: het nationalisme in Europa, de Frans-Duitse Oorlog, de wapenwedloop en het militarisme. 
• Het Ottomaanse Rijk raakte in verval, Frankrijk en Duitsland waren vijanden. En in Europa ontstonden bondgenootschappen. De centralen (DUI, Oost en Ita) versus de geallieerden (Eng, Fr, Rus).

Zelfstandig werken

• Ga aan de slag met opdracht 2, deze opdracht kijken we gezamenlijk na. 
  
  
• Klaar? Maak opdracht 1.