5/9 formele brief aan docent schrijven over jezelf (gebruiksaanwijzing)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

1. Pak in stilte je iPad en log in op de LessonUP.
   
2. Draai je iPad om.
   
3. Pak dan je werkboek, schrift, leesboek en  etui.
   
4. Ga in stilte lezen.
   

Formele brief schrijven

Wat kan ik al?

Ik kan al:

• Correct toepassen van het gebruik van leestekens  en hoofdletters. 
• Correct schrijven van de werkwoordspelling.

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je wat de conventies (afspraken) zijn over het schrijven van een informele brief.

     (ik weet hoe een formele brief is opgebouwd)

• heb je geoefend met het schrijven van een formele brief volgens de conventies die afgesproken zijn binnen de Nederlandse taal.

Blauw is kennen = kennis = leren

Oranje is kunnen = kennis toepassen = oefenen

Waarom een formeel schrijven?

Er zijn veel reden waarom je een formele brief of formeel moet kunnen schrijven.

Bijvoorbeeld:

Lesstof:

- correct leren spellen en formuleren (toepassen (werkwoord)spelling, woordenschat, grammatica, formulering, lezen, schrijven)

- tekstopbouw en tekstdoelen kennen en toepassen (hoort bij lezen en schrijven)

- herkennen en toepassen van de functies van alinea's (ook makkelijk bij het opzoeken van informatie of beantwoorden van vragen tijdens een toets)

Praktisch:

- oefenen voor als je een docent een bericht wil sturen

- je gaat later sollicitatie- of motivatiebrieven moeten schrijven

- in de bovenbouw ga je betoog/beschouwing/uiteenzetting moeten schrijven en die zijn ook formeel en volges een vaste opbouw

Waar denk je aan bij
een brief?

Wat is het verschil tussen een
formele en informele
brief, denk je?

Zakelijke brief: opbouw

1. Formele taal

2. Vaste indeling

3. Vast woordgebruik

Leespubliek:

Voor wie schrijf je?

Je let op je woordgebruik en zinsbouw.

Bijvoorbeeld:

Kinderen: korte zinnen en makkelijk te gebruiken woorden

Volwassenen: samengestelde/langere zinnen en moeilijkere woorden

Tekstdoel

Waarom schrijf je de tekst?  Dus met welk doel!

Bijvoorbeeld:

• Je wilt een stukje schrijven voor de schoolkrant
• Je moet een verslag schrijven voor Geschiedenis

Indeling

Een brief heeft een vaste indeling. Hieronder volgen de conventies die daarover afgesproken zijn.

Als eerste

Naam, adres, postcode, woonplaats en eventueel jouw e-mailadres en/of telefoonnummer van de afzender (jij).

          (Witregel/enter)

Plaats waar je de brief schrijft, een komma en na de komma de datum wanneer je het schrijft (maand uitschrijven in letters).

          (Witregel/enter)

Naam, adres, postcode en woonplaats van de ontvanger.

          (Witregel/enter)

Onderwerp noteren. Betreft:...

          (Witregel/enter)

Aanhef (zie volgende dia

De aanhef

Een brief begin je (na de witregel onder het onderwerp (betreft;...) met een begroeting. Dat kan je op drie manieren doen:

Formeel

• Geachte meneer...    --> je kent de persoon dan niet.

• Beste mevrouw...      Beste (naam).... --> je kent de persoon wel al.

Informeel

• Lieve (naam)...     Hoi (naam) --> je kent de persoon heel goed 

Let op: nu weer een witregel/enter!

Inleiding/eerste alinea: waarom schrijf je de brief?

Je begint de eerste alinea met een inleiding, met andere woorden: waarom schrijf ik u deze brief.

Je begint NOOIT met het woord 'ik' in een brief, dus formuleer je zin anders.

Niet: Ik schrijf u deze brief, omdat...

Wel: Deze brief schrijf ik u, omdat...

De inhoud - de kern/ het middenstuk

Daarna volgen alinea's met een kort stukje over jezelf en eigenschappen en hoe je daar het beste mee om kan gaan (de gebruiksaanwijzing). Dit zijn dus vier alinea's.

Voor jullie brief denk je dan aan:

• elke alinea vertelt iets over een eigenschap of iets over jou
• een alinea is nooit een, twee of drie regel
• na elke alinea een witregel/enter, dus ook na de laatste alinea van het middenstuk/kern!

• Voorbeeld van een derde alinea uit de kern

Een ander opvallend puntje aan mij is dat ik over het algemeen een vrolijk en positief persoon ben. Het leven is een feest, maar je moet zelf de slingers ophangen of, als je het liever hebt, een dag niet gelachen, is een dag niet geleefd! Het kan natuurlijk een enkele keer echt wel voorkomen dat ik een beetje chagrijnig of ben, zonder dat ik het door heb. Dan is een grapje als ' bent u met uw verkeerde been uit bed gestapt', op een beleefde en vriendelijke toon (het is immers de toon die de muziek maakt), mij helpen om eroverheen te stappen. Vaak is zo'n zinnetje voor mij genoeg om weer vrolijk te worden of er in elk geval op te letten dat ik minder kortaf ben.

De inhoud

Voor elk onderdeel gebruik je een nieuwe alinea.

Je moet er wel voor zorgen dat de alinea's op elkaar aansluiten, zodat de brief goed te lezen is. Daarvoor gebruik je signaalwoorden. Die woorden zorgen ervoor dat de verbanden in de tekst gelegd worden: Tekstverbanden en dat help de lezer bij het lezen van de tekst.

Bijvoorbeeld:

• Om te beginnen
  
• Daarnaast
  
• Ook
• Verder
  
• Tot slot
  

Slotalinea

In je slotalinea schrijf je wat je van de ontvanger terug verwacht. Dus: wat wil je van de ontvanger?

Bijvoorbeeld:

Hopelijk schrijft u mij snel terug, zodat ik ook weet hoe het met u gaat.

Let op: ja, je raadt het al... weer een witregel/enter!

Slot begroeting

Je eindigt natuurlijk altijd met een begroeting.  Zorg ervoor dat je begroeting altijd eindigt met een komma en daaronder twee witregels/enters voor  je handtekening en tot slot je naam.

Bijvoorbeeld:

Informeel

Veel liefs,                   Hartelijke groet,              Warme groet,   

Soraya                       Soraya                            Soraya  

Formeel

Met vriendelijke groet,             Groet,                       Hoogachtend,

Soraya Hooi                             Soraya Hooi.            Soraya Hooi

Bijlagen

Mocht je nog iets bij de brief willen toevoegen dan doe je onder je naam weer een witregel/enter en dan noteer je

Bijlage: (naam van wat je erbij voegt)

Belangrijk!

Tussen de aanhef, de alinea's en de slotgroet doe je altijd witregels (alleen na je groet twee witregels)!

Compleet

Als laatste lees je jouw brief nog een keer na en controleer je de volgende punten:

• Heb ik de conventies gevolgd?
• Is het goed leesbaar (zinsbouw, alinea opbouw, tekstverbanden)
• Is de spelling correct?
• Zijn de leestekens en hoofdletters  goed gebruikt?

In het kort

Opbouw van een formele brief

1. Je eigen naam + adres

2. Dagtekening: plaats, datum

3.  Naam + adres van de geadresseerde

4. Betreft: onderwerp

5. Aanhef: Geachte .... of Beste ...

6. 1ste alinea: voorstellen + aanleiding (waarom schrijf je de brief) 

7. Middenstuk/kern: 2de en volgende alinea's: de inhoud (uitwerking onderwerp in deelonderwerpen)

8.Slotalinea: Je geeft nogmaals af wat je verwacht en/of bedankt alvast voor de moeite

9. Afsluiten en naam: Met vriendelijke groet/Hoogachtend

10. Bijlage (eventueel)

Denk aan de witregels!

Brief aan je docent

1. In de inleiding vertel waarom je de brief schrijft en je vertelt wat over je gezin en leven (alinea 1).
2. In het middenstuk vertel je over tenminste twee eigenschappen van jezelf en hoe de docent daar het beste mee om kan gaan. Let op: geen rare dingen (alinea 2 t/m 4).
3. In het slot spreek je je verwachtingen uit (alinea 5).
4. De brief is in correct Nederlands (woorden, (werkwoord)spelling en formulering) en formeel taalgebruik geschreven.
5. De brief is volgens de regels van het schrijven van een brief opgebouwd (Inleiding, midden, slot).

Werk voor de deze les + huiswerk: 

1. Je gaat nu je brief schrijven.
2. Noteer eerst kort wat je over jezelf wil gaan vertellen en welke eigenschappen je wil beschrijven met tips over hoe je er het beste mee om kan gaan (de gebruiksaanwijzing)
3. Ga dan je brief schrijven.


4. In het middenstuk schrijf jeover jezelf wil gaan vertellen en welke eigenschappen je wil beschrijven met tips over hoe je er het beste mee om kan gaan.
5. In het slot schrijf je wat je verwachting is (bijvoorbeeld: Ik hoop dat deze brief u een beter beeld geeft van wie ik ben...)
6. Eindig met een groet en daaronder je voor- en achternaam.

Wat niet af is = huiswerk

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

• weet je wat de conventies (afspraken) zijn over het schrijven van een informele brief.

     (ik weet hoe een formele brief is opgebouwd)

• heb je geoefend met het schrijven van een formele brief volgens de conventies die afgesproken zijn binnen de Nederlandse taal.

Blauw is kennen = kennis = leren

Oranje is kunnen = kennis toepassen = oefenen

Volgorde formele brief

Eigen adres

Plaats en datum

Geadresseerde

Onderwerp

Aanhef

Inleiding

Middenstuk

Slot

Ik weet hoe een informele brief is opgebouwd.

😒🙁😐🙂😃

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter? Wat ga je daarvoor doen?

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders zien?