Dementie leerjaar 1 periode 3 les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Kwetsbare ouderen met dementie

Les 1

Waar denk je aan bij het woord dementie?

Wat trof je in deze korte film?

Wat is dementie?

• Verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. 
• Verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord. 
• Beschadigingen in de hersenen verergeren waardoor steeds verdere achteruitgang in het functioneren. 

De bekendste is de ziekte van Alzheimer. 

Dementie is een verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken.

De verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord.

Beschadigingen in de hersenen verergeren waardoor iemand met dementie steeds verder achteruitgaat in functioneren.

De bekendste is de ziekte van Alzheimer. 

Cijfers dementie (Nederland)

• >270.000 mensen met dementie. Ongeveer 12.000 mensen jonger <65 jaar. 
• Ieder uur krijgen vijf mensen dementie.
  
•  Toename door vergrijzing. Geschat wordt half miljoen in 2040.
• 65 procent krijgt de diagnose: ziekte van Alzheimer. 
• Treft ruim 8 procent van de mensen > 65 jaar.
• Treft ruim 25 procent van de mensen >80 jaar.
  
• Treft ruim 40 procent van de mensen >90 jaar.
  
• De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt. 
• Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Hiervan zijn ongeveer 12.000 mensen jonger zijn dan 65 jaar. Ieder uur krijgen vijf mensen in Nederland dementie.

 Het aantal mensen met dementie zal door vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040.

Van de mensen met de diagnose dementie heeft ongeveer 65 procent de ziekte van Alzheimer.

Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.

Ruim 25 procent van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.

Ruim 40 procent van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.

De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt.

Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

Symptomen dementie?

Mensen met dementie hebben een combinatie van symptomen

Geheugenstoornissen 

Met één of meer cognitieve stoornissen:

• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
  
• Apraxie: verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
  
• Agnosie: onvermogen om objecten te herkennen
  
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Gedragsproblemen

0

Symptomen

1. Vergeetachtigheid
2. Problemen dagelijkse handelingen
3. Vergissingen tijd & plaats
4. Taalproblemen
5. Kwijtraken van spullen
6. Slecht beoordelingsvermogen
7. Terugtrekken uit sociale contacten
8. Veranderingen in gedrag en karakter
9. Onrust
10. Problemen met zien

Er zijn vier fasen van dementie

welke zijn dat?

welke kenmerken horen hierbij?

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy Body

Frontotemporale dementie

komt op jongere leeftijd voor. is erfelijk

trillen, gebogen houding, stijve spieren

Langzaam denken, spreken en handelen

De meest voorkomende vorm van dementie. 

Het verloop van dementie is progressief. Wat betekent dit?

Welke mengvorm van dementie komt heel veel voor?

1. Vasculaire dementie en Lewy Body dementie
2. Lewy Body dementie en Frontotemporale dementie
3. Alzheimer en Vasculaire dementie
4. Alzheimer en Lewy Body dementie

Welke hersenfunctie gaat bij dementie als eerst achteruit?

1. Het korte termijngeheugen
2. Het lange termijn geheugen

Verloop dementie

• Leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte. 
• Diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen duurt dit > vier jaar. 
• Aantal klachten en de ernst ervan neemt toe. 
• Progressieve ziekte.

Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte.

De diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen is dit meer dan vier jaar.

Gedurende het ziekteproces neemt zowel het aantal klachten als de ernst ervan toe.

Progressieve ziekte: Er is geen genezing mogelijk voor dementie. Uiteindelijk overlijdt een patiënt aan de gevolgen van dementie.  

Vraag 1: Hoelang kunnen mensen met de ziekte, alzheimer, leven?

Vraag 2: wat is een voorbeeld van apraxie?

1. Niet meer weten hoe je moet lopen
2. Verlies van zindelijkheid
3. Vergeten hoe de koffie gezet moet worden
4. Het constante gebruik van scheldwoorden tijdens het communiceren

Vraag 3: wat is een voorbeeld een afasie?

1. Hakkelen tijdens het vertellen van een verhaal
2. Agressief taalgebruik tijdens het communiceren
3. Termen uit andere, vroeger geleerde talen door de zinnen verwerken

Vraag 4: Wat is een voorbeeld van agnosie?

1. Het niet meer herkennen van eigen kinderen
2. Niet meer goed kunnen lopen
3. Het proces van de ogen, waardoor je langzaam blind wordt

Huiswerk

Lezen Thieme

Boek: Ondersteunen (en coördineren) op maat MZ KD2022

Thuisbegeleiding en overige doelgroepen

Hoofdstuk: Dementie

1.1 t/m 1.3