Nederlands Romantiek

De Romantiek en 
Piet Paaltjens
De Romantiek en 
Piet Paaltjens
1 / 42
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 42 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

De Romantiek en 
Piet Paaltjens
De Romantiek en 
Piet Paaltjens

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Slide 2 - Video

This item has no instructions

Planning
  1. Romantiek uitleg 
  2. Piet Paaltjens 
  3. Snikken en Grimlachjes 
  4. Griezelen  

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Romantiek (1800-1860)


Slide 4 - Open question

Rond 1800 ontstaat er in Europa, als tegenreactie op het wereldbeeld van de verlichting en het aan regels gebonden classicisme, een nieuwe literaire stroming: de romantiek. Hoewel de romantiek niet in alle landen dezelfde kenmerken vertoonde, was er wel een gemene deler aan te wijzen: ontsnappen aan de werkelijkheid.
De Romantiek

  • 1790 - 1850

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

Zoek afbeeldingen op het internet die de historische context laten zien.

Slide 6 - Open question

This item has no instructions

Slide 7 - Slide

This item has no instructions

ROMANTIEK
Een tegenbeweging op industrialisatie + ratio / wetenschap van de Verlichting ("onttovering" van de werkelijkheid)

  • Weltschmerz – romantische melancholie (grote verlangens, droefgeestigheid)
  • Sehnsucht – verlangen naar het onbereikbare
  • Escapisme: vluchten uit de realiteit





Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Kenmerken
  • verlangen naar het ongrijpbare 
  • orginaliteit in vorm en inhoud 
  • in de kunst werd het verleden hergebruikt
  • contrastwerking (zie Piet Paaltjens)
  • natuur (terug naar het verleden voor de industriele revolutie)
  • nationalisme

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Slide 10 - Mind map

This item has no instructions

Noteer de belangrijkste kenmerken van de romantiek

Slide 11 - Open question

This item has no instructions

Kenmerken
  • verlangen naar het ongrijpbare 
  • orginaliteit in vorm en inhoud 
  • in de kunst werd het verleden hergebruikt
  • contrastwerking (zie Piet Paaltjens)
  • natuur (terug naar het verleden voor de industriele revolutie

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

Welke relatie bestaat er tussen de termen `Weltschmerz`en `Sehnsucht` enerzijds en `romantiek`anderzijds?

Slide 13 - Open question

de pijn van het leven (Weltschmertz) en het verlangen naar liefde en schoonheid (Sehnsucht) 
Weltschmerz en sehnsucht
Deze thema’s – van ongeremde lust tot zwaar lijden – zien we vaak terugkeren bij romantici, zoals in Die Leiden des jungen Werthers (1774) of Faust (1808/1832) van de vroeg-romantische Duitse Sturm und Drang-schrijver Johann Wolfgang Goethe, maar ook bij Nederlandse zwarte romantici als Jacob van Lennep en Nicolaas Beets. In hun werken ervaren de personages vaak gevoelens van onrust, doordat de realiteit (het ‘nu’) niet overeenstemde met het ideaal (het ‘vroegere’ of ’toekomstige’). Dit wrange gevoel leidde tot een voortdurend onbehagen, ook wel Sehnsucht, Weltschmerz of hamletisme genoemd.

Slide 14 - Slide

De klemtoon lag in de Romantiek op het individu en diens subjectiviteit, gevoelens en intuïtie. Kunst moest bijvoorbeeld individueel en origineel zijn, over gevoelens en verlangens gaan en in elk geval individuele echtheid laten zien. Kunstenaars zelf werden als individuele genieën beschouwd. Het individualisme van de Romantiek kon doorslaan in wat wel de Zwarte Romantiek wordt genoemd. Hierbij was er sterke aandacht voor ‘het sublieme’: een combinatie van lust, genot, lijden, dromen, irrationele angsten, doemdenken en afgrijselijke gruwelen. Deze mix van tegengestelde emoties leidde bij de betrokken persoon, of die nu echt bestond of een romanfiguur was, dikwijls tot de meest individualistische handeling die een persoon kon begaan om verlost te worden uit zijn lijdensweg: zelfmoord. 
Voorbeelden van kenmerken
 ROMANTISCHE LITERATUUR
Een tekst is een zo spontaan mogelijke expressie van het subject (de schrijver: een gevoelig en bijzonder individu die geleid werd door gevoel en verbeelding)
  • Weergave van individuele gevoelens en lyrische teksten
  • Woorden als "wonderbaarlijk", "uitzonderlijk", "zeldzaam", "zonderling" wekken de suggestie dat er meer is dan de saaie alledaagse werkelijkheid

Onderwerpen: verleden, natuurbeleving, tragische liefde, dood, vriendschapsbanden, het bovennatuurlijke

Personages: geweld door een groot onvervulbaar verlangen of dromers, wereldverbeteraars en idealisten




Slide 15 - Slide

This item has no instructions

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Piet Paaltjens 
  • François HaverSchmidt (1835-1894) 
  • 'Barend Krul'
  • Leiden: "Bloemlezing uit de dichterlijke nalatenschap van Piet Paaltjens," 1856
  • De drie studentjes"1859

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Piet Paaltjens 
  • François HaverSchmidt (1835-1894) 
  • 'Barend Krul' 
  • Leiden: "Bloemlezing uit de dichterlijke nalatenschap van Piet Paaltjens," 1856
  • De drie studentjes"1859

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Piet Paaltjens 
  • 1864 Schiedam, predikant
  • Zoon overleden
  • Dood obsessie 
  • 1894
  • Worgengel 
  • 'Zich blindelings werpen in de armen van de worgengel'

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

¨Hij, de worgengel, verstaat geen scherts. Wie hem spelend de hand reikt, die laat hij niet meer los, die sleept hij mede tegen wil en dank, om kon het zijn, in het eind hem neer te storten in een eigenwillig gedolven graf.¨

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Snikken en Grimlachjes, 1867
  • Romanticus?
  • Liefde en doodverlangen
  • Melancholiek
  • Levensschets Piet Paaltjens
  • Immortellen
  • Tijgerlelies (roofdier onschuld) 
  • Romances
  • Overdrijven en teleurstelling 

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

Slide 24 - Video

This item has no instructions

Denk terug aan het filmpje van het begin van de les. Waaraan herken je Piet Paaltjens zijn poëzie hierin?

Slide 25 - Open question

This item has no instructions

Slide 26 - Slide

This item has no instructions

Hoe passen de vorige gedichten bij de romantiek? (denk aan de kenmerken!)

Slide 27 - Open question

This item has no instructions

Slide 28 - Slide

This item has no instructions

Griezelen
  • Zwarte Romantiek
  • Gothic novel
  • Frankenstein (1818)
  • The Vampyre (1819)
  • Transylvania
  • Kritiek

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

Relevantie nu
Relevantie nu

Slide 30 - Slide

This item has no instructions

Kennis testen!
Kennis testen!

Slide 31 - Slide

This item has no instructions

Wanneer was de Romantiek?
A
1650 - 1710
B
1680 - 1760
C
1780 - 1860
D
1790 - 1850

Slide 32 - Quiz

This item has no instructions

Waar begon de Romantiek?
A
Engeland
B
Duitsland
C
Oostenrijk
D
Frankrijk

Slide 33 - Quiz

This item has no instructions

Wat hoort erbij het sublieme?
A
Lijden & dromen
B
Irrationele angsten & doemdenken
C
Lust & genot
D
Afgrijselijke gruwelen

Slide 34 - Quiz

This item has no instructions

Onder welk kenmerk van de Romantiek vallen de sprookjes van Grimm?

Slide 35 - Open question

This item has no instructions

Waar en wat studeerde Francois HaverSchmidt?

Slide 36 - Open question

This item has no instructions

In welk studentenalmanak kwam Piet Paaltjens voor het eerst voor?
A
Studentenalmanak van 1858
B
Studentenalmanak van 1856
C
Studentenalmanak van 1857
D
Studentenalmanak van 1864

Slide 37 - Quiz

This item has no instructions

Als wat zag HaverSchmidt de dood?

Slide 38 - Open question

This item has no instructions

Hoe kwam HaverSchmidt aan Piet Paaltjens zijn werk?
A
HaverSchmidt had geen uitleg hierover
B
Paaltjens liet het achter in een tas
C
Voordat hij verdween gaf hij het aan HaverSchmidt
D
Elk jaar verstuur Paaltjens hem via de post gedichten

Slide 39 - Quiz

This item has no instructions

Welk onderwerp behandeld Piet Paaltjens?
A
Liefde- en doodverlangens
B
Horror
C
Ongerepte natuur
D
Nationalisme

Slide 40 - Quiz

This item has no instructions

Waar begon de zwarte Romantiek?
A
Duitsland
B
Frankrijk
C
Engeland
D
Italië

Slide 41 - Quiz

This item has no instructions

Wat heb je vandaag geleerd?

Slide 42 - Open question

This item has no instructions