4.1 Lodewijk XIV, een absoluut heerser

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4. Verlichting en Revolutie

4.2 Lodewijk XIV, een absoluut heerser

Tijd van Pruiken en Revoluties

1700 - 1800

Lesdoel

• Hoe bestuurde Lodewijk XIV Frankrijk?
• Wat waren de gevolgen van zijn manier van besturen voor Frankrijk en haar inwoners? 

1649 staatskas leg, belasting verhogen: opstanden.

Lodewijk en moeder moesten vluchten

Kardinaal Mazarin won de opstand!

Toen Lodewijk 15 was, werd hij officieel koning (1653)

1661 Mazarin dood --> Lodewijk alleen aan de macht

Advies Mazarin

Een moeizame start

Lodewijk XIV

De adel onder de duim

• Lodewijk vertrouwt de adel niet
  
• Adel moest verplicht bij hem in Versailles wonen
• Verplicht feesten bijwonen
• 'Lettre de cachet' als je je niet aan regels koning houdt.
• L'etat c'est moi! = De staat ben ik
• Lodewijk zag zichzelf als het middelpunt: de Zonnekoning

De adel onder de duim

- 1200 adellijke gezinnen en 4800 bedienden.

- mensen die te machtig werden werden opgesloten

                 - minister van financiën: vervolgd, omdat hij net zo'n groot paleis liet                            bouwen en feesten gaf.

- Lodewijk was het middelpunt. Zonnekoning Alles versieren met zonnen.

Een nationaal leger

 - Adel was van oudsher belangrijk in het leger.

- Huurleger was vaak trouw aan hun aanvoerder.

- Nu: Een sterk nationaal leger 

- nieuwe rangen: op basis van verdienste en talent

- Oude rangen kon hij niet afschaffen. 

Resultaat:

- alleen hij stuurde het leger aan

- leger beter getraind

Hendrik IV (1589 -1610)

Maakt eind aan godsdienstoorlogen

1589 Edict van Nantes

Hugenoten (Franse protestanten) mogen eigen geloof hebben en uitoefenen

Edict van Nantes

Het Edict van Nantes werd ongeldig verklaard (1685): de Franse protestanten ( hugenoten ) hadden geen vrijheid van godsdienst meer.

één wet, één geloof (katholiek), één vorst

Eén wet, één geloof, één vorst

1685: het Edict van Nantes wordt ongeldig verklaard en de Hugenoten verliezen hun rechten:

• ze mogen niet alle beroepen meer uitoefenen
• gedwongen om soldaten in huis te nemen (soldaten stalen en  maakten huizen kapot.

200.000 Hugenoten vluchten het land uit.

L'État, c'est Moi

• De wil van de koning is wet. Dit noem je absolutisme. 
  

• Lodewijk XIV 
• Deze macht is door god gegeven: droit divin (goddelijk recht, bedacht door Bossuet)
  

Absolutistische maatregelen

ambtenaren in dienst met veel bevoegdheden ( edelen minder macht)

Versailles: machtscentrum

eigen leger

alleen katholiek geloof toegestaan-> einde edict van Nantes /Hugenoten vervolgen.

centrale belastingen 

oorlog en hof kosten veel geld =>minister Colbert bedenkt het mercantilisme  

koninklijke academies om kunst en wetenschap te controleren

Minister van Financien Colbert

• Colbert ging als minister van financiën proberen de staatskas vergroten en Frankrijk machtiger maken.
  
• 2 doelen te bereiken:

1. Fransen moesten meer gaan verdienen, zodat ze meer belasting konden betalen. 
2. Innen belastingen verbeteren voor meer geld in staatskas, belastinginners moesten minder geld in eigen zakken steken. (intendanten/30 tirannen)

Huiswerk

Maken opdrachten 4.2