Voedingsleer

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voedingsleer

5	Uitloop/herhaling/TM
6	Voedingsleer
7	Spijsverteringstelsel	4
8	Urinewegstelsel	5
9	Uitloop/herhaling/TM

Wk		TM module
1	Kennismaken orientatie anatomie	1
2	Cellen en weefsels	2
3	Huid	3
4	Bewegingsstelsel	8

Wat weet je al van dit onderwerp?

Schrijf steekwoorden op.

Leerdoelen

1. Je onderscheid de 6 verschillende voedingsstoffen die wij als mens nodig hebben.
2. Je herkent wat de functie is van een voedingsstof
3. Je benoemt hoe we aan deze voedingsstof komen

De schijf van vijf (het voedingscentrum)

Opdracht

Schrijf zes verschillende groepen stoffen op die dagelijks in je voeding zitten

Voedingsstoffen

Suikers

Vetten

Eiwitten

Mineralen

Vitaminen

Water

(vezels)

Opdracht

Zoek per voedingsstof 3 etenswaren op waar dit veel in zit. 

Dus.... Suiker zit veel in 

Waar gebruiken we deze stoffen voor?

Brandstof, bouwstof en hulpstof bij stofwisseling

Het zijn stoffen die het lichaam gebruikt als:

1. Brandstof
   
2. Bouwstof
   
3. Hulpstof (bij stofwisseling)
   

Enzymen

Enzymen zijn stoffen die andere stoffen in kleinere stukjes knippen:​

Enzymen

Enzymen

​

                                   ​

        

Dit eten we:	Dit enzym zorgt ervoor het kleiner maken	We breken het af tot:
Koolhydraten	amylasen​	suikers
Eiwitten	proteïnasen​	aminozuren
Vetten	lipasen	vetzuren

Suikers

• Brandstof
• Koolhydraten
• Belangrijkste energiebron
• Worden in darmen opgenomen in bloed
  
• Suiker in ons bloed? Dan noemen we het glucose

Formule

Suiker + O2 --> energie + CO2 + water

suiker eten we

zuurstof via longen

energie: bewegen en temperatuur

CO2 uitademing

water: plassen

Vetten

Bouwstof

Lossen niet op in water

Er zijn 6 functies voor vet in ons lichaam, zoek ze op!

6 functies vet

1. Belangrijke brandstof
   
2. Energiereserve (overschot wordt opgeslagen)
   
3. Isolatiemateriaal (warmte, elektriciteit zenuwen)
   
4. Bescherming/steun (stootkussen)
   
5. Bouwstof celwand
6. Vervoer vitamine A, D, E, K
   

Vetten

Verzadigd: bij kamertemperatuur gestold, vaker dierlijk

Onverzadigd: bij kamertemperatuur vloeibaar (olie), vaker plantaardig

Eiwitten

• Bouwstof
• Proteïnen
  
• Onmisbaar voor alle activiteiten en functies lichaam
  
• Geen reserve-eiwitten, dus dagelijks genoeg in voedsel nodig
  
• Honderdduizenden verschillende
  

Er zijn 7 functies voor eiwitten: lichaam, zoek ze op!

7 functies eiwitten 

1. Bouwstof cellen
2. Bestanddeel van enzymen, hormonen en afweerstoffen
3. Transport stoffen
   
4. Prikkels doorgeven van hersenen naar zenuwen
5. Spierwerking (opbouw en herstel spieren)
6. Bescherming (antistoffen)
   
7. Energie (als er geen vet / glucose meer is)
   

Enzymen

​

                                   ​

        

Dit eten we:	Dit enzym zorgt ervoor het kleiner maken	We breken het af tot:
Koolhydraten	amylasen​	suikers
Eiwitten	proteïnasen​	aminozuren
Vetten	lipasen	vetzuren

De stof die ontstaat door de werking van het enzym, kan door ons lichaam verwerkt worden.

Eiwitten

Eiwitten bestaan uit ketting van aminozuren

Vergelijk aminozuren met letters alfabet en de eiwitten met woorden 

Je eet eiwitten, je knipt ze in aminozuren, je combineert de aminozuren anders (ander woord) en je maakt er je eigen eiwit van die je nodig hebt

Letters: 26                     = ontelbare woorden

Aminozuren: 20          = ontelbare eiwitten

Mineralen

Bouwstof en beschermend

Onmisbare bestanddelen

Oorsprong uit niet-levende natuur

Zouten: NaCl, kalium, calcium, magnesium, ijzer

   --> Voor vochthuishouding, opbouw botweefsel / rode bloedcellen

Sporenelementen: koper, aluminium, zink, chroom, mangaan, fluor, jodium

   --> Voor hormonen, vitaminen en enzymen

Vitamine

Beschermend en bouwstof

Onmisbaar voor celstofwisseling

Meeste niet door lichaam zelf gemaakt, uitzondering: D, K

Water

1. Belangrijke bouwstof
   
2. Belangrijk oplosmiddel, transportmiddel, warmtebuffer
   
3. Per dag 2,5 liter water nodig, via drinken en voedsel + verbranding (400ml)
   
4. Per dag verlies van 2,5 liter water via urine, ontlasting, verdamping
   

Pak je A4 en schrijf op de achterkant op wat je hebt geleerd vandaag (korte samenvatting).

Wat blijft er kleven?

Opdracht

Maak voor jezelf een korte samenvatting van deze les.

Beschrijf de 6 voedingsstoffen hierin.