VEI Thema 5 Gaswisseling 5.1 en 5.2 M4 2022 2023

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Ga naar eindexamensite.nl

Maak de opgaven die te maken hebben met thema 4: 

Voeding en vertering

• Ga naar vakinhoud > onderwerpen > verteringsstelsel 

Thema 5 - Gaswisseling

Thema 5 Gaswisseling

Bs 1 Het ademhalingsstelsel van de mens

Bs 2 Inademen en uitademen

Bs 3 Aandoeningen aan longen en luchtwegen

Bs 4 Gaswisseling bij dieren

Leerdoelen bij 5.1 Het ademhalingsstelsel van de mens

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel van de mens noemen met hun kenmerken en functies 
• Je kunt de verschillen tussen ingeademde en uitgeademde lucht noemen

Waar denk jij aan bij
gaswisseling?

1:12 minuten

Waarom gaat je ademhaling sneller als je je inspant.?

1. Wat gebeurt er in je lichaam waardoor je wel sneller moet gaan ademhalen?

2. Wat gebeurt er in het lichaam bij hyperventilatie?

Gaswisseling

• Waarom heet dit hoofdstuk "Gaswisseling".
• Om welke gassen gaat het hier?
• Waar komen die gassen vandaan?

Gaswisseling

• Waarom heet dit hoofdstuk "Gaswisseling". Omdat er twee gassen uitgewisseld worden!
• Om welke gassen gaat het hier? Zuurstof en koolstofdioxide
• Waar komen die gassen vandaan? Zuurstof uit de lucht en koolstofdioxide uit je cellen, dit is een afvalstof van de verbranding!

• Verbranding:  glucose + zuurstof ---> koolstofdioxide + water + energie

Het opnemen van zuurstof en   

het afgeven van koolstofdioxide

Het verversen van de lucht in de longen

Gaswisseling

Ademhaling

Neusholte

Neusholte:   neushaartjes, neusslijmvlies met slijm-producerende cellen en trilharen, reukzintuigcellen

• stofdeeltjes tegenhouden
• ziekteverwekkers tegenhouden
• ingeademde lucht bevochtigen
• ingeademde lucht verwarmen
• waarschuwen tegen gevaarlijke gassen

Keelholte en strottenhoofd

Strottenklepje: sluit luchtpijp af bij slikken

huig: sluit neusholte af bij slikken

Luchtpijp en bronchiën

• Luchtpijp met kraakbeenringen
• 2 Bronchiën met kraakbeenringen
• Luchtpijptakjes zonder kraakbeenringen, wel spiertjes
• Allemaal bekleed met slijmvlies en trilhaarcellen om het slijm naar boven te vervoeren.

Longblaasjes

• Aan het einde van de longtakjes
• eromheen kleine bloedvaatjes (de longhaarvaten)
• Heel groot oppervlak zodat er nel zuurstof in het bloed kan worden opgenomen.

Samenstelling van de lucht

Waarom gaat je ademhaling sneller als je je inspant.?

Wat gebeurt er in je lichaam waardoor je wel sneller moet gaan ademhalen?

Gaswisseling

• Waarom heet dit hoofdstuk "Gaswisseling".
• Om welke gassen gaat het hier?
• Waar komen die gassen vandaan?

Flitskaarten:

sleepvraag

ruimte tussen de neusgaten en de keel, bekleed met slijmvlies

ruimte tussen de mond en keel; is bekleed met slijmvlies

sluit de luchtpijp af bij het slikken

sluit de neusholte af bij het slikken

ruimte tussen de mond en de luchtpijp

zintuig in de neusholte dat waarschuwt voor vieze of gevaarlijke geuren

neusholte

mondholte

strotklepje

huig

keelholte

reukzintuig

slijmvlies dat de binnenkant van de neusholte bedekt; maakt de ingeademende lucht warm en vochtig

lucht verversen

kleine bloedvaten om de longblaasjes

zuurstof opnemen en koolstofdioxide afgeven

dunne haartjes in het (neus)slijmvlies die slijm naar de keelholte vervoeren

haren aan het begin van de neus die grote stofdeeltjes tegenhouden

heel krachtig uitademen om voedsel uit de luchtpijp en slijm uit de luchtwegen te verwijderen

neusslijmvlies

ademhalen

longhaarvaten

gaswisseling

trilharen

neusharen

hoesten

uiteinden van de luchtpijptakjes waarin de gaswisseling plaatsvindt

vertakkingen van de luchtpijp

kleinste vertakkingen van de bronchiën

buis waardoor lucht naar de longen gaat

ringen aan de binnenkant van de luchtpijp en bronchiën om deze open te houden

via dit deel komt ingeademende lucht vanuit de keelholte in de luchtpijp

longblaasjes

bronchiën

luchtpijptakjes

strottenhoofd

luchtpijp

kraakbeenringen

1:11 minuten

Sleepvraag

Adem-halen

Door-slikken

Thema 5 Gaswisseling

Bs 1 Het ademhalingsstelsel van de mens

Bs 2 Inademen en uitademen

Bs 3 Aandoeningen aan longen en luchtwegen

Bs 4 Gaswisseling bij dieren

Leerdoelen bij 5.2 Inademen en uitademen

• Je kunt beschrijven hoe borstademhaling en buikademhaling plaatsvinden

Borstholte: wervelkolom met de ribben en het borstbeen

Middenrif: scheiding tussen borst- en buikholte

Longen: zitten vast aan de ribben, borstbeen en middenrif

Ventilatie: het verversen van de lucht in de longen

Borstademhaling

• door bewegingen van ribben en borstbeen.
• dankzij gewrichten en kraakbeenverbinding kunnen borstbeen en ribben bewegen.
• tussenribspieren spannen en ontspannen zodat borstbeen en ribben gaan bewegen.

Borstademhaling inademen

• tussenribspieren trekken samen
• ribben en borstbeen gaan omhoog
• borstholte wordt groter
• daardoor worden de longen ook groter
• er wordt daardoor lucht de longen in 

Buikademhaling

• Middenrif en buikwand bewegen doordat de middenrifspieren samentrekken.
• Middenrif gaat daardoor omlaag
• Borstholte wordt daardoor groter
• longen wordfen daardoor ook groter
• Er wordt daardoor lucht in de longen gezogen. 

Buikademhaling

Het opnemen van zuurstof en  

het afgeven van koolstofdioxide

Het verversen van de lucht in de longen

Gaswisseling

Ademhaling

Ademhaling waarbij 

het middenrif beweegt

Stevig, gespierd vlies dat 

de borstholte van de buikholte scheidt

Ademhaling waarbij de ribben 

en het borstbeen bewegen

Middenrifspieren

Buikademhaling

Borstademhaling

Borstholte:

• wervelkolom
• ribben
• borstbeen

Middenrif = 

stevig, gespierd vlies dat tussen de borstholte en de buikholte zit.  

Inademen =  omhoog en naar voren.  

Uitademen =  omlaag en terug.

Borstademhaling: ribben en borstbeen bewegen.

Buikademhaling: middenrif en buik bewegen.  

Inademen =  

middenrif omlaag &  buik naar voren.

Uitademen =  

buik naar achteren &  middenrif weer omhoog. 

Letter A =

1. Bronchie
2. Luchtpijp
3. Middenrif
4. Slokdarm

Letter B =

1. Bronchie
2. Longblaasje
3. Luchtpijptakje
4. Middenrif

Letter C =

1. Bronchie
2. Longblaasje
3. Luchtpijptakje
4. Neusholte

Letter D =

1. Ader
2. Longblaasje
3. Luchtpijptakje
4. Slagader

Letter E =

1. Ader
2. Longblaasje
3. Luchtpijptakje
4. Slagader

Letter F =

1. Ader
2. Longblaasje
3. Luchtpijptakje
4. Slagader

Letter G =

1. Longblaasje
2. Luchtpijp
3. Luchtpijptakje
4. Strottenhoofd

Letter H =

1. Bronchie
2. Longblaasje
3. Luchtpijp
4. Luchtpijptakje

Letter I =

1. Keelholte
2. Mondholte
3. Neusholte
4. Strottenhoofd

Letter J =

1. Bronchie
2. Long
3. Luchtpijp
4. Strottenhoofd

Letter K =

1. Bronchie
2. Long
3. Luchtpijp
4. Strottenhoofd

Letter L =

1. Bronchie
2. Long
3. Luchtpijp
4. Strottenhoofd

Letter M =

1. Bronchie
2. Long
3. Luchtpijp
4. Luchtpijptakje

Thema 5 Gaswisseling

Bs 1 Het ademhalingsstelsel van de mens

Bs 2 Inademen en uitademen

Bs 3 Aandoeningen aan longen en luchtwegen

Bs 4 Gaswisseling bij dieren

PO 1: 10 december & PO 2: 7 januari 2021

Proefwerk 11 of 12 januari

Thema 5 Gaswisseling

Bs 1 Het ademhalingsstelsel van de mens

Bs 2 Inademen en uitademen

Bs 3 Aandoeningen aan longen en luchtwegen

Bs 4 Gaswisseling bij dieren

PO 1: 10 december & PO 2: 7 januari 2021

Proefwerk 11 of 12 januari

Thema 5 Gaswisseling

Bs 1 Het ademhalingsstelsel van de mens

Bs 2 Inademen en uitademen

Bs 3 Aandoeningen aan longen en luchtwegen

Bs 4 Gaswisseling bij dieren

PO 1: 10 december & PO 2: 7 januari 2021

Proefwerk 11 of 12 januari