Quiz Mensenrechtdilemma

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Iemand die een overtreding begaat is een crimineel.

Iemand die een overtreding begaat is een crimineel.

1. Waar
2. Niet waar

Sleep de afbeelding naar de juiste plek.

Misdrijf

Overtreding

Shuttershock: 1579680697 (diefstal)

Preventie

Maatregelen om criminaliteit te voorkomen. 

Waarom is bureau Halt een vorm van preventie?

Waarom is bureau Halt een vorm van preventie? 

Bureau Halt is een vorm van preventie omdat hiermee jongeren beter gedrag aangeleerd wordt. Er wordt geprobeerd te voorkomen dat jongeren in de toekomst strafbare feiten plegen. 

Repressie

Het bestraffen van criminaliteit in de vorm van gevaningsstraf, taakstraf of hoge boete.

Preventie of repressie?
Ilse moet een bonnetje halen bij de conciërge
omdat ze te laat in de les was.

Preventie of repressie? 

Ilse moet een bonnetje halen bij de conciërge omdat ze te laat in de les was.

1. Preventie
2. Repressie

Uit het boek: pagina 166

Preventie of repressie?
Langs sommige wegen hangen snelheidsmeters
waarop je je eigen snelheid kan zien in
een rode of groene kleur.

Preventie of repressie? 

Langs sommige wegen hangen snelheidsmeters waarop je je eigen snelheid kan zien in een rode of groene kleur.

1. Preventie
2. Repressie

Preventie of repressie?
Jongeren worden naar bureau Halt gestuurd als
zij vuurwerk afsteken voor oudjaarsdag.

Preventie of repressie? 

Jongeren worden naar bureau Halt gestuurd als zij vuurwerk afsteken voor oudjaarsdag. 

1. Preventie
2. Repressie

Preventie of repressie?
Twee jongeren hebben een taakstraf gekregen
voor het verspreiden van een naaktfoto van een klasgenoot.

Preventie of repressie? 

Twee jongeren hebben een taakstraf gekregen voor het verspreiden van een naaktfoto van een klasgenoot. 

1. Preventie
2. Repressie

Bij welk mensbeeld past preventie?

Bij welk mensbeeld past preventie? 

1. Links
2. Rechts

Uitleggen dat preventie beter past bij een links mensbeeld en repressie bij een rechts mensbeeld. 

Links mensbeeld gaat uit van het positieve van de mens en hierbij past de gedachte dat het beter is misdaad te voorkomen. Het rechtse mensbeeld gaat meer uit van het negatieve in de mens en vindt dat je criminaliteit hard moet bestraffen. 

Bevoegdheden politie

• ID-kaart controleren
  
• Fouilleren
  
• Arresteren
  
• Huis doorzoeken
  

Benadrukken dat regels hiervoor wel streng zijn en dat de politie niet boven de wet staat. Het is in Nederland namelijk ook van belang dat de privacy van burgers beschermd wordt. 

Rechtsstaat

Een staat waarin recht wordt gesproken volgens wetten die van te voren zijn bepaald

De overheid staat boven de wet en
hoeft zich niet aan alle regels te
houden

De overheid staat boven de wet en hoeft zich niet aan alle regels te houden.

1. Waar
2. Niet waar

Deze stelling is onjuist, omdat wetten natuurlijk ook voor de overheid gelden. 

Ezelsbrug: 'recht' 'staat'.

'Recht' staat voor 'staat': in Nederland gaat recht ook voor de staat. 

Kenmerken rechtsstaat

1. Grondrechten
   
2. Machtenscheiding
   
3. Legaliteitsbeginsel
   
4. Onafhankelijke rechtsspraak
   

Grondrechten

In de grondwet staan grondrechten van burgers. Waaronder vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en het gelijkheidsbeginsel.

Uitleggen dat het gelijkheidsbeginsel (artikel 1) inhoudt dat iedereen gelijk is voor de wet. 

* koppeling maken met Floyd 

Machtenscheiding

Er zijn verschillende actoren met macht

Uitvoerend

(regering)

Wetgevend

(Parlement)

Rechtsprekend

(Rechters)

Ook wel: Trias Politica. Er zijn verschillende actoren met macht, zodat de overheid haar macht niet kan misbruiken.

Gelijkheidsbeginsel

Iedereen is gelijk voor de wet. 

Ook agenten...

Uitleggen dat het gelijkheidsbeginsel (artikel 1) inhoudt dat iedereen gelijk is voor de wet. 

Ook agenten moeten zich aan de wet houden en kunnen opgepakt worden en aangeklaagd worden voor doodslag. 

Strafzaak

Een onderzoek waarin de rechter beoordeelt of iemand schuldig is. 

Rechtzaak

Als twee actoren niet uit een meningsverschil komen, kunnen ze naar de rechter gaan om die te laten oordelen. 

Hoger beroep

De zaak wordt nog een keer bekeken door een andere rechter.

Wanneer je het oneens bent met de uitspraak van de rechter, kan je naar een andere rechter stappen die nog een keer naar de zaak kijkt.

Strijd

Problemen oplossen door geweld.

Eigenlijk een herhaling van 2.2

Actoren die overtuigd zijn van hun eigen gelijk en machtsmiddelen inzetten om hun gelijk te behalen.

Debat

Met elkaar praten en elkaar overtuigen...

Actoren proberen anderen te overtuigen door middel van argumenten en komen samen tot een compromis.

Mensenrechtendilemma

Hoeveel vrijheid krijgen burgers van de overheid? 

Dit dilemma gaat over het verschil tussen strijd en debat.

Dictatuur

De macht is in handen van een persoon of een kleine groep mensen.

Orde is een belangrijke waarde. Door strenge regels die mensen controleren ontstaat er meer veiligheid in een land. 

De macht is in handen van een persoon of een kleine groep mensen.

Waarde: dictatuur

Strenge regels van de overheid en zware straffen leiden tot veiligheid.

Orde

De overheid heeft veel macht en middelen en zorgt ervoor dat mensen zich aan de wet houden. 

Burgers hebben weinig vrijheid en krijgen zware straffen.

* Orde is in dit geval een waarde

Extreem-links en extreem-rechts

Extreem-links: gelijkheid

Extreem-rechts: één cultuur

Verschillende vormen van dictatuur:

Extreem-links en extreem-rechts

Extreem-links: gelijkheid

Extreem-rechts: één cultuur

Verschillende vormen van dictatuur:

Democratie

Burgers mogen meepraten en hebben stemrecht. 

Waarde: vrijheid

Nederland is een democratie. 

Burgers mogen meepraten en hebben stemrecht. 

Vrijheid is een belangrijke waarde.

Sleep naar de juiste plek.

Democratie

Dictatuur

Verkiezingen

Noord-Korea

Een leider

Zweden

Strijd

Debat

Geen godsdienstvrijheid

Vrijheid van meningsuiting

Orde

Welke waarde krijgt de nadruk in Amerika?

Welke waarde krijgt de nadruk in Amerika?

1. Orde
2. Vrijheid

Samenvatting

• Dictatuur
• Strijd
• Extreem-links
• Gelijkheid

Mensenrechtendilemma

Vrijheid

Orde

Orde

• Democratie
• Debat

• Dictatuur
• Strijd
• Extreem-rechts
• 1 cultuur

Veiligheid

Wanneer burgers zich niet aan de wet houden, moet de overheid hier iets tegen kunnen doen. 

Grondwet

• Rechten waarmee burgers beschermd worden 
  
• Wetten waar burgers en de overheid zich aan moeten houden
  

Terugkoppeling naar George Floyd.

De grondwet geeft burgers vrijheden. Leg uit.

De grondwet geeft burgers vrijheden. Leg uit.

In de grondwet staan de rechten van burgers beschreven. Zoals vrijheid van meningsuiting. Deze rechten laten zien wat burgers wel en niet mogen en waar de overheid niet kan 'ingrijpen'. Hiermee beschermt de grondwet de vrijheden van burgers.

Universele verklaring voor de rechten van de mens (UVRM)

• Internationale wetten
• Alle leden van de Verenigde Naties hebben zich gebonden aan de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.
• Mensenrechten zijn een plicht van iedereen: regering, individu of maatschappelijk orgaan.

* Werkvorm: bespreek de gevonden wetten onder elkaar met de leerlingen. 

Dilemma van de rechtsstaat

• W: veiligheid
• B: x

Mensenrechtendilemma

A: midden

A: extreem-rechts

A: extreem-links

• W: vrijheid
• B: x

• W: veiligheid
• B: x

Nederland: democratische rechtsstaat

Mensen worden beschermd door en tegen de overheid.

Ook de overheid moet zich aan de wet houden. Dit wordt benadrukt in artikel 10-18 van de Grondwet.

De politie mag zomaar mijn huis binnen treden.

De politie mag zomaar mijn huis binnen treden.

1. Waar
2. Niet waar

Grondwet: artikel 10-18

Artikel 10: Recht op persoonlijke levenssfeer (Privacy)

Artikel 11: Recht op

onaantastbaarheid van het lichaam (Privacy)

Artikel 12: Niet binnentreden in jouw woning (Privacy)

Artikel 13: Briefgeheim en telefoongeheim

(Privacy)

Artikel 14: Recht op bezit

(Eigendom)

Artikel 15: Recht op vrijheid (Vrijheid)

Artikel 16: Alleen strafbaar voor wat in de wet staat

(Rechtvaardigheid)

Artikel 17: Recht om naar de rechter te gaan

(Rechtvaardigheid)

Artikel 18: Recht op advocaat

(Rechtvaardigheid)

Sleep naar de juiste plek.

Artikel 11: Recht op

onaantastbaarheid van het lichaam (Privacy)

Artikel 10: Recht op persoonlijke levenssfeer (Privacy)

Artikel 13: Briefgeheim en telefoongeheim

(Privacy)

Artikel 16: Alleen strafbaar voor wat in de wet staat

(Rechtvaardigheid)

Artikel 14: Recht op bezit

(Eigendom)

Dokters mogen je geen medicijnen geven als je dat niet wilt

De overheid kan alleen bezit ontnemen als het in het algemeen belang is

De overheid mag jouw persoonlijke gegevens niet zomaar gebruiken

De overheid mag jouw telefoon niet aftappen zonder goede reden

Je mag alleen worden opgesloten als je de wet overtreden hebt

Boek: Opdracht 36, p. 163