Europese Unie - Door de eeuwen heen - Het Derde Rijk

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Het Derde Rijk

Europa door de eeuwen heen

Wat ga je doen?

• Je leest de tekst, beantwoord de vragen en kijkt de filmpjes op de volgende pagina's.
• In deze les gaan we het hebben over het Derde Rijk.

Wat kan je straks?

• herkennen dat grenzen in Europa door de eeuwen heen sterk veranderd zijn.
  
• van vier tijdperken in de geschiedenis van Europa een omschrijving geven (wie was de heerser, welke landen wilde hij veroveren en in welke periode was dat).
  
• van elk tijdvak een paar landen noemen die van het rijk deel uitmaakten.

Adolf Hitler

Het vierde tijdvak gaat over het Derde Rijk in de periode 1933-1945.

Het Derde Rijk werd aangevoerd en geleid door Adolf Hitler.

In 1939 ontketende hij de Tweede Wereldoorlog.

Het Derde Rijk bereikte zijn grootste omvang in 1941.

In 1945 eindigde de oorlog en viel het Derde Rijk uiteen.

Bekijk de pagina in de Kennisbank. Bekijk ook het scrollverhaal de volgende dia.

Adolf Hitler

https:

Bekijk de afbeelding van het Derde Rijk van Hitler.
Herkennen je een aantal landen? Schrijf er zoveel mogelijk op.

Wat weet je al van
de Tweede Wereldoorlog?

Klik op de "hotspot" hiernaast. Je hebt deze informatie nodig voor de vragen op de volgende dia's

Verzetsgroepen

Overal in het land komen mensen in verzet tegen de Duitsers. Ze vormen verzetsgroepen: kleine clubjes mensen die steeds acties bedenken om de Duitsers tegen te werken: bruggen opblazen, gevangenen bevrijden, enz. 'Koeriersters' brachten op de fiets stiekem krantjes met verzetsnieuws rond. Vol nieuws over de strijd tegen de Duitsers.

Stiekem

Achter dit zolderraam zitten misschien wel 'onderduikers': mensen die zich verstoppen uit angst voor de Duitsers. Wie weet luisteren ze net naar een toespraak vanuit Engeland van koningin Wilhelmina op Radio Oranje. Het hebben van een radio is streng verboden, maar veel mensen luisteren stiekem. De woorden van de koningin geven hen nieuwe hoop!

Razzia's

De Duitsers houden vaak razzia's. Met overvalwagens zetten ze een straat af. Daarna controleren ze alle huizen op onderduikers. Mannen tussen 17 en 50 jaar worden naar Duitsland gevoerd om daar te werken. Joden worden op de trein naar een concentratiekamp gezet en daar vermoord. Ook Anne Frank is zo met haar familie opgepakt en weggevoerd.

Verduisterde ramen

Valt je iets op aan de huizen? Nergens schijnt licht door de ramen! Om de vliegtuigen van de geallieerden op een dwaalspoor te brengen, moet iedereen van de Duitsers zijn ramen afplakken. Er mag geen straaltje licht meer doorkomen. Ook mag je 's avonds na acht uur niet meer buiten zijn. Behalve als je Duitser of NSB-er bent natuurlijk.

Persoonsbewijzen

Iedereen van 14 jaar en ouder moet een 'persoonsbewijs' (een soort paspoort) bij zich hebben. De Duitsers houden vaak controles. Om Joden op te sporen bijvoorbeeld. Of mannen die in Duitse fabrieken moeten werken. Vaak worden persoonsbewijzen daarom vervalst: een Joodse naam als Levi Cohen wordt bijvoorbeeld veranderd in Jan de Vries.

Adolf Hitler

Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Er is veel armoede en werkloosheid. Adolf Hitler is leider van de politieke partij NSDAP (met een adelaar en hakenkruis als teken). Hij belooft de problemen op te lossen. Bijna iedereen stemt op hem. Maar dan begint Hitler oorlog te voeren. Tegen andere landen, maar vooral tegen de Joden.

Begin van de Tweede Wereldoorlog

10 mei 1940 wordt Nederland binnengevallen door het Duitse leger. De leider van Duitsland heet Adolf Hitler. Als Nederland terugvecht, bombarderen de Duitsers het centrum van Rotterdam. Honderden mensen sterven onder het puin. Nederland geeft zich over en wordt door de Duitsers bezet. Voortaan lopen overal Duitse soldaten op straat. Gewapend!

Te weinig eten

Al snel gaat het eten 'op de bon': alleen met distributiebonnen kun je nog vlees, brood of aardappels kopen. In de strenge winter van 1944 slaat in het westen de honger echt toe. Mensen eten gekookte tulpenbollen om toch maar iets binnen te krijgen. De geallieerden sturen vliegtuigen met voedsel, maar dat is niet genoeg. Veel mensen sterven van de honger.

NSB-vlag

Eén politieke partij is blij met de Duitsers: de NSB. Hun leider heet Anton Mussert. Op de foto brengt hij de 'Hitlergroet'. Veel NSB-ers krijgen erebaantjes van de Duitsers. Maar door de rest van de Nederlanders worden ze gehaat, omdat ze graag bij de Duitsers klikken en Joodse onderduikers verraden. Na de oorlog worden veel NSB-ers gestraft.

De bevrijding

's Nachts vliegen de geallieerden met bommenwerpers naar Duitsland om vliegvelden, fabrieken en steden te bombarderen. Met grote schijnwerpers en kanonnen proberen de Duitsers hun vliegtuigen te raken. Maar ze krijgen het steeds moeilijker. Eindelijk, op 5 mei 1945, geeft Duitsland zich over. Na vijf jaar is de oorlog voorbij. Het is feest!

Aanplakbiljetten

De Duitsers gebruiken aanplakbiljetten - een soort posters - om opdrachten te geven aan de bevolking. Daarop staat bijvoorbeeld dat iedereen 's avonds binnen moet blijven. Of dat je direct je fiets moet inleveren. Als je dat niet doet, kun je doodgeschoten worden, of zullen er - zoals op dit aanplakbiljet uit Heiloo - tien andere mensen doodgeschoten worden

• 1919: Het Verdrag van Versailles
• Duitsland kreeg zware straffen
• Een Franse generaal zei "Dit is geen vrede, maar een wapenstilstand van 20 jaar...
  
• 20 jaar later begon WO2

• Adolf Hitler 
• Greep in  1933
  macht in Duitsland
• Had gevochten in WO 1
• Wilde Duitsland weer sterk
  en machtig maken, net
  als voor WO 1

• Duitsland hield zich al jaren niet meer aan het Verdrag van Versailles.
• Het maakte reusachtige legers...
• Frankrijk en Engeland deden niets...
  
• Duitsland nam Oostenrijk en delen van Tsjechië in...
  
• Frankrijk en Engeland deden niets...
• Toen Viel Duitsland in 1939 Polen aan!

• Met een Blitzkrieg (snelle oorlog) viel het Polen binnen! 
• Engeland en Frankrijk hadden geen keuze meer, ze verklaarden Duitsland in 1939 de oorlog! 
• De Franse generaal kreeg gelijk;
  De vrede zou maar 20 jaar duren...

• Maar Frankrijk en Engeland waren al te laat.
  
• Na Polen was bijna heel Europa aan de beurt:
• De Duitse troepen vielen bijna heel Europa aan!

Nederland werd in 1940 aangevallen door Nazi Duitsland en zou uiteindelijk tot 1945 bezet blijven.

Het VK moest jarenlang stand houden vanaf het kleine Britse eiland. Deze strijd werd veelal in de lucht gevoerd. 

In 1939 viel Rusland nog samen met Duitsland Polen aan maar niet lang daarna moest Rusland zelf alles op alles zetten om niet totaal veroverd te worden door de Duitse troepen. 

Vanaf 1939 veroverde Nazi Duitsland onder Adolf Hitler grote delen van Europa.

20 jaar daarvoor werd Duitsland nog in Frankrijk op z'n plek gezet, nu was het de beurt aan Frankrijk. 

Italië (met als leider Mussolini) was de grote vriend (bondgenoot) van Duitsland. 

Waarom duurde het zo lang voordat Engeland & Frankrijk reageerden?

1. Ze wilden alles doen om nog een oorlog te voorkomen
2. Ze geloofden nooit dat Duitsland weer een oorlog zou beginnen
3. Er waren te weinig soldaten voor
4. Er was vrede gesloten, dus dat zou het blijven

Wie was de leider van Italië?

1. Napolitana
2. Mussolini
3. Adolf Hitler
4. Winston Churchill

Welk jaar begon de Tweede Wereldoorlog?

1. 1938
2. 1939
3. 1940
4. 1941

Waar of niet waar?

Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland en Adolf Hitler belooft de problemen op te lossen

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?

Hitler is leider van de politieke partij NSB.

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?

De partij van Hitler heeft een adelaar en ster als teken.

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar?

Hitler voert oorlog tegen andere lander, maar vooral tegen joden.

1. Waar
2. Niet waar

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Nederland bezet door de Duitsers. Wat betekent het als je land bezet is?

Wat weet jij van de Tweede Wereldoorlog in Nederland? Zet de woorden op de goede plek in de gatentekst hieronder.

NSB

5 mei

vrij

over

tulpenbollen

bombarderen

10 mei

vijftig

Westen

Zeventien

Aanplakbiljetten

Oorlog

Veertien

Geallieerden

Joodse

Je weet nu best veel over de Tweede Wereldoorlog. Kijk goed naar onderstaande afbeeldingen en zet ze van links naar recht in de juiste volgorde van tijd. Begin met wat het eerst gebeurde.

De volgende les

• We hebben in de afgelopen lessen gezien dat de grenzen binnen Europa sterk kunnen veranderen.
• In de volgende les maak je een opdracht die gaat over de afgelopen vier lessen
• Wat je precies gaat doen/maken zie je de volgende les!