zintuigen .1 Het zintuigenstelsel 2023

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 4

 Het zintuigenstelsel 

Lesverloop

1. Terugkoppelingsvragen
2. Uitleg
3. Kennisvragen
4. Zelfstandig werken 

Leerdoelen Thema zintuigen

11.1.1 Je kunt de werking van zintuigen beschrijven. 

11.2.1 Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn. 

11.2.2 Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

11.3.1 Je kunt de inwendige en uitwendige delen van een oog noemen met hun functies en kenmerken. 

11.4.1 Je kunt beschrijven hoe de pupilreflex de grootte van de pupil regelt.  

11.4.2 Je kunt beschrijven hoe op het netvlies een scherp beeld ontstaat.

11.5.1 Je kunt de bouw en de werking van het netvlies beschrijven. 

11.6.1 Je kunt de delen van het oor noemen met hun functies en kenmerken. 

11.7.1 Je kunt aangeven hoe slechtziendheid gecorrigeerd kan worden met een bril of contactlenzen.

11.8.1 Je kunt aangeven hoe gezichtsbedrog ontstaat. 

Kennisvragen

Wat zijn impulsen?

1. Elektrische signalen
2. Prikkels
3. Een ander woord voor zenuwen
4. Zintuigen

Gevoelszenuwen geleiden impulsen van ....

1. zintuigen naar het centrale zenuwstelsel
2. het centrale zenuwstelsel naar zintuigen
3. spieren naar het centrale zenuwstelsel
4. het centrale zenuwstelsel naar spieren

Leerdoelen, wat moet je kunnen?

• Je kunt de werking van zintuigen beschrijven. 

Zet de organisatieniveaus van klein naar groot

Orgaan

Weefsel

Organisme

Orgaan

stelsel

Cel

Welke zintuigen ken jij?

Wat vangen de zintuigcellen in je zintuigen op?

1. Impulsen
2. Zenuwen
3. Prikkels
4. Licht

Orgaanstelsels  

Grotere organismen zoals de mensen hebben orgaanstelsels.

Een orgaanstelsel bestaat uit meerdere organen die samenwerken. 

Benoem deze 6 

orgaanstelsels:

Zintuigenstelsel (is een orgaanstelsel)

Het zintuigenstelsel

Zintuigenstelsel:

Alle zintuigen samen.

zintuig:

Orgaan dat reageert op prikkels uit de omgeving

en die prikkels omzet in impulsen.

Zintuig = orgaan dat reageert op prikkels uit je omgeving

Drempelwaarde

Een prikkel moet sterk genoeg zijn om door een zintuigcel opgemerkt te worden 

• denk aan de iPad die hard genoeg moet staan om het geluid te horen.
  

• De sterkte van de prikkel waarbij de hersenen gaan reageren

Adequate prikkel

= type prikkel waar een zintuigcel gevoelig voor is

•  licht is de prikkel voor de zintuigcellen in je oog

Niet-adequate prikkels

Zintuigcellen kunnen ook andere, niet-adequate prikkels opvangen

• Beuk tegen je oog: druk-prikkels worden omgezet naar impulsen in ogen die naar de gezichtscentra in de grote hersenen gaan.

• Je ziet sterretjes terwijl de prikkel 'druk' is

• Drempelwaarde is veel hoger --> flinke klap
• Zachte tik --> geen sterretjes/impulsen

Gewenning

Na een langere tijd neem je een bepaalde prikkel minder sterk waar.

• de geur van een vies klaslokaal: als je binnenkomt ruik je het maar na een lesuur niet meer, je bent eraan ‘gewend’.
  

Motivatie

Als je je best doet om een prikkel op te vangen dan wordt de drempelwaarde lager. 

• Avond, donker, alleen thuis en je denkt dat je iets hoort, motivatie om te luisteren --> je hoor alles en denkt dat alles voetstappen zijn
• Overdag zou je deze geluiden niet horen terwijl ze er wel zijn
• Met aandacht waarnemen

Kennisvragen

Wat is een adequate prikkel?

1. De prikkel waar een zintuig niet op reageert.
2. Een prikkel die steeds maar doorgaat.
3. De minimale sterkte van een prikkel.
4. De prikkel waar een zintuig op reageert.

Wat is een drempelwaarde?

1. De hoogste prikkel waarbij een zintuig reageert
2. De laagste prikkel waarbij een zintuig reageert
3. De hoogste prikkel waarbij de hersenen gaan reageren
4. De laagste prikkel waarbij de hersenen reageren

De klok die tikt en die je na een tijdje niet meer hoort

1. Gewenning
2. Motivatie
3. Impuls

Je wilt weten of iemand over jou aan het praten is, je luistert het gesprek af.

1. Gewenning
2. Motivatie
3. Impuls

De zintuigcellen van de zintuigen heten allemaal anders. Sleep de juiste zintuigcellen naar de juiste zintuigen.

Reukharen

Netvlies

slakkenhuis

smaakpupillen

tastzintuig

drukzintuig

pijnzintuig

warm/kou zintuig

Zelfstandig werken

Thema zintuigen

- Opdrachten maken

- Basisstof 1 

Klaar?

- Test jezelf

- Blooket spelen

Zelfstandig werken in stilte

Zelfstandig werken en fluisteren

Zelfstandig werken en overleggen