12.3 soorten veranderen 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

12.3 Soorten veranderen: leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe het leven op aarde kan zijn ontstaan.

Je kunt de verwantschap van soorten afleiden uit een verwantschapsschema.

Je kunt uitleggen hoe soorten kunnen veranderen.

Je kunt beschrijven hoe nieuwe soorten kunnen ontstaan.

Je kunt beschrijven hoe mensen nieuwe planten- en dierenrassen ontwikkelen.

Hoelang is er al leven op aarde?

Volgens wetenschappers:

- 4,5 miljard (4.500.000.000) jaar geleden - ontstaan aarde

- 3,5 miljard jaar geleden - eerst organismen (cyanobacteriën)

- 2 miljard jaar geleden - toename zuurstof in de lucht

- 400 miljoen jaar geleden - eerste landbewoners

Zuurstof vormde onder invloed van uv-straling een

ozonlaag. Deze ozonlaag hield schadelijke uv-straling van de zon tegen.

Verwantschapsschema

Gemeenschappelijke voorouder = soort waaruit verschillende organismen zich ontwikkeld hebben. 

Verwante organismen hebben veel overeenkomstige kenmerken, doordat ze een recente gemeenschappelijke voorouder hebben

Evolutie

Evolutietheorie = theorie die het veranderen van soorten en het ontstaan van nieuwe soorten verklaart

Darwin stelde vast dat:

• er veel variatie binnen elke soort voorkomt
  
• verschillende soorten veel nakomelingen hebben
  
• niet alle nakomelingen zich voortplanten

Soorten kunnen veranderen als..

1. er variatie in eigenschappen als gevolg van mutaties in het DNA optreedt

2. de eigenschappen die variëren, erfelijk zijn

3. er natuurlijke selectie op deze eigenschappen plaatsvindt

                                     

Survival of the fittest en natuurlijke selectie

Ontstaan van een nieuwe soort door isolatie

Wat?	Lezen 12.3. Maken: opdr. 4, 5, 9-11, 13, 16-18, 20, 22
Hoe?	In je werkboek. Je mag fluisterend overleggen. Als je wilt nakijken vraag je aan je docent of je je laptop mag pakken.
Hulp?	Probeer er samen met je buurman/buurvrouw uit te komen. Steek je hand op als het samen niet lukt.
Tijd?	10-15 minuten
Klaar?	Kijk eerst je werk na. Maak dan opdr 14. Lees daarna blz 112 + 113.
Opbrengst	Je hebt je huiswerk af en nagekeken! Goed gedaan!

Wat?	Lezen 12.3. Maken: opdr. 16-18, 20, 22
Hoe?	In je werkboek. Je mag fluisterend overleggen. Als je wilt nakijken vraag je aan je docent of je je laptop mag pakken.
Hulp?	Probeer er samen met je buurman/buurvrouw uit te komen. Steek je hand op als het samen niet lukt.
Tijd?	10-15 minuten
Klaar?	Kijk eerst je werk na. Maak dan opdr 14. Lees daarna blz 112 + 113.
Opbrengst	Je hebt je huiswerk af en nagekeken! Goed gedaan!

Afsluiten

• Je kunt beschrijven hoe het leven op aarde kan zijn ontstaan.
• Je kunt de verwantschap van soorten afleiden uit een verwantschapsschema.
• Je kunt uitleggen hoe soorten kunnen veranderen.
• Je kunt beschrijven hoe nieuwe soorten kunnen ontstaan.
• Je kunt beschrijven hoe mensen nieuwe planten- en dierenrassen ontwikkelen.

Klassikaal bespreken

Wachten met opruimen!

Blijf zitten tot de bel gaat

Vergeet straks je stoel niet aan te schuiven