Voorgeschreven dosis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Voor-geschreven dosis

FPZt

Leerdoelen

• De student weet wat de betekenis is van normdosis 
• De student weet wat de betekenis is van keerdosis 
• De student weet wat de betekenis is van keerdosis  

Wat gaan we doen vandaag?

1. Herhalen vorige lessen afkortingen
2. Theorie normdosis/ keerdosis / dagdosis
3. Zelf aan de slag  

Wat betekent de afkorting d.t.d?

1. geef zodanige hoeveelheid
2. geef in de handen van de arts
3. drie keer per dag drie
4. aanvullen tot

Wat betekent ad?

1. linkeroog
2. rechteroog
3. voor het eten
4. aanvullen tot

Wat betekent t.d.d.?

1. met spoed
2. twee keer per dag
3. drie keer per dag
4. in beide ogen

Wat betekent de afkorting C en hoeveel ml is dat?

1. dessertlepel, 8 ml
2. eetlepel, 8 ml
3. theelepel, 3 ml
4. eetlepel, 15 ml

Hoeveel ml is een dessertlepel?

1. 8 ml
2. 15 ml
3. 3 ml
4. 10 ml

Hoeveel ml is een theelepel?

1. 2 ml
2. 4 ml
3. 3 ml
4. 5 ml

Theorie 

• Normdosis = optimale geschikte dosering van een medicijn 
• Dosering controle = normdosis vergelijken met voorgeschreven dosis

zoek op de kennisbank op: de normdosis van paracetamol bij volwassenen met pijn

Paracetamol 

500-1000 mg 3-4x per dag, max. 4 g per dag bij gebruik korter dan 1 maand, max. 3 g per dag bij gebruik langer dan 1 maand;

Keerdosis is 1000 mg 

Dagdosis is (4 x 1000 mg ) 4000 mg 

Nog een voorbeeld: wat is keer en dag dosis van fenobarbital?

R/ Fenobarbital 25 mg              Hier staat dat er per capsule 

 Fenytoine Na 30 mg                  25 mg Fenobarbital in zit en 30mg 

 f. caps. d.t.d. no XXXV                Fenytoine 

 S. t.d.d. 1 caps.                              dosering is 3 x per dag 1 capsule 

Antwoord:

keerdosis: 25 mg Fenobarbital 

dagdosis: 3 x 25 mg = 75 mg Fenobarbital 

Dosis Fenobarbital 

R/ Fenobarbital 240 mg                             In dit recept staat geen dtd, dit be-

 Adeps solidus q.s.                                        tekent dat je 240 mg moet verdelen 

 m.f. supp. No. VIII                                          over 8 zetpillen 

 S. z.n. 1 supp. Max. 3 per dag

Dus per zetpil: 30 mg Fenobarbital 

Keerdosis: 30 mg Fenobarbital

Dagdosis: 90 mg Fenobarbital (3x30)

R/ Temazepam 10 mg
f. caps. d.t.d. no XL
s. z.n 1 caps an
Wat is de keer en de dagdosis?

1. 100 mg
2. 0,25 mg
3. 10 mg
4. 50 mg

Het juiste antwoord is C

dtd betekent dat er per capsule 10 mg temazepam in zit, 

dosering is zo nodig 1 x per dag 1 capsule voor de nacht :

keerdosis 10 mg 

dagdosis: 10 mg 

Berekenen van dosis werkzame stof in een lepel drank

Goed onthouden: 

• C = 15 ml / c.p = 8 ml / c.th. = 3 ml 
• drank uitgedrukt in grammen omrekenen met r.d (relatieve dichtheid)
• concentratie werkzame stof %g/v of  %g/g of mg/ml 

Paracetamol 

R/ Paracetamol                    4,5  (weetje: als er niks staat is het G gram)

      basissuspensie  ad      150 ml

s. 3 dd c.p  ( 3 x per dag 8 ml) 

hoeveel mg paracetamol krijgt kind per keer en per dag?

4,5 G = 4500 mg 

er zit in 150 mg dus 4500 mg paracetamol 

per 1 ml (4500:150 ml) = 30 mg 

per 8 ml = 240 mg --> dit is de keerdosis 

dagdosis = 3 x 240 mg = 720 mg 

R/ Promethazine HCl 0,120 (staat niks is G)

     Sir. simplex           ad 100 staat niks is G) 

s. vesp. C 1 ( 's avonds 1 eetlepel = 15 ml)

Relatieve dichtheid is 1.25

volume = massa : dichtheid 

de beide stoffen zijn in grammen terwijl 

de dosering in ml wordt gevraagd. 

100 G = 80 ml ( want volume = 100:1.25) 

Vervolg:

• In 80 ml drank zit 0,120 G = 120 mg Promethazine 
• Dosering is 's avonds 1 eetlepel 
• Wat is de Keerdosis van promethazine? 
• Antwoord: 120:80 x 15 = 22,5 mg 

120 mg per 80 ml

1 ml = 125:80) 1,5 mg 

15 ml = 22,5 mg 

Vragen? 

Huiswerk: 

laatste voorbeeld met concentratie 

• % g/v = percentage in grammen per totale volume 
• % g/g= percentage in grammen per totale hoeveelheid gram.
• chloralhydraat 10% g/v
• aqua             ad    150 ml
• Er zit 10% werkzame stof in 150 ml totale vloeistof 
• 150 ml = 100% --> 1.5 g = 1% --> 15 g = 10% 
• 15 = 10% --> Er zit dus 15 g chloralhydraat in 150 ml
• Hoeveel gram zit er dan in 1 eetlepel?
• 15: 150 x 15 = 1,5 G 

Huiswerk 

• Leren: theorie uit het boekje of deze LessonUp
• maken: som 1 t/m 5

Neem tijdens elke les je boekje "voorgeschreven dosis" mee!