H6 paragraaf 1 + 2

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Programma

Terugblik les

Uitleg nieuwe theorie

Aan het werk

Terugblik les

• Sport
• Versporting
• Olympische Spelen
• Doping

Vandaag

Doelen

• Aan het einde van de les ken je het begrip ethiek.
• Aan het einde van de les ken je de begrippen 'waarden' en 'normen'.

Chauffeur verdacht van dood door schuld

Bij een ernstig ongeval met een bus met Nederlandse en Belgische toeristen in Zuid-Frankrijk zijn zaterdagochtend twee passagiers om het leven gekomen. Vijf inzittenden raakten zwaar gewond en twaalf personen liepen lichte verwondingen op. Het ongeval gebeurde rond vier uur 's ochtends. De dubbeldeksbus raakte van de weg en kantelde. De Franse politie hield de uit België afkomstige chauffeur aan, omdat hij wordt verdacht van dood door schuld. De Franse autoriteiten denken dat de man in slaap is gevallen achter het stuur, omdat hij te lang zonder pauze zou hebben gereden.

Wat te doen?

• Wat had de chauffeur moeten doen?

Misschien op tijd stoppen en rusten

• Stel dat zijn baas hem op een bepaalde tijdstip ergens wil hebben en daardoor hij onv. tijd heeft om rust te nemen.
• Wat is dan het belangrijkste?

Opdracht vs. veiligheid passagiers?

Ethiek

• Wat hoort wel en wat niet?
• Welke waarden en normen horen bij je werk?

- Beroepsethiek

• Dit is onderwerp van dit hoofdstuk.

Waarden

• Ieder mens heeft bepaalde standpunten (mening/ideeën) over wat echt belangrijk is in het leven en wat nagestreefd moet worden.

--> deze standpunten worden waarden genoemd.

• Waarden geven aan welke doelen je uiteindelijk je hebt bereikt.
• Je kunt waarden ontdekken door te zoeken naar de reden waarom iemand iets wel of niet doet (waarom-vraag).

Voorbeeld

• Door veel te sporten en niet te roken kun je gezonder worden.
• Dan is jouw waarde: gezondheid
• Dan kan de vraag gesteld worden: waarom streef je naar gezondheid?
• Mogelijk antwoord: omdat je dan gelukkig wil worden.
• Dan is jouw tweede waarde: geluk

Waarden

• Voorbeelden van waarden zijn dus: gezondheid en geluk
• Om de waarden te bereiken moet je een aantal dingen doen:

Bij het gegeven voorbeeld

- veel sporten en niet lukken

• Een waarde kun je steeds in één woord gebruiken
• Andere voorbeelden van waarden

welvaart, gezelligheid, liefde, eerlijkheid en rechtvaardigheid

Definitie "waarden"

Dat wat je echt belangrijk vind samengevat in één woord en is altijd een beetje vaag. 

Definitie "waarden"

Standpunt over wat echt belangrijk is in het leven die nagestreefd wordt en in één woord wordt uitgedrukt. 

Normen

• Normen zijn verwachtingen over het gedrag van mensen
• Normen hangen samen met de waarden die je nastreeft

Voorbeeld:

Als je als waarde 'gezondheid' hebt dan moet je er iets voor doen om die waarde te bereiken. Je moet je gedrag er op afstemmen.

• Soms worden de verwachtingen die men heeft over het gedrag van mensen vastgelegd in regels: gedragsregels.

Ethiek

• We weten nu wat waarden en normen zijn
• Ethiek is het nadenken over waarden en normen en uiteindelijk het goede doen.
• Ook op je werk moet je nadenken over wat wel of niet hoort op je werk --> beroepsethiek

Omschrijving "beroepsethiek"

Het nadenken over waarden en normen in je toekomstige beroep.

Voorbeeld slechte beroepsethiek

Zwartwerken

• Iedereen die werkt is in Nederland verplicht om belasting te betalen
• Werkgever houdt geld van je loon en geeft aan overheid
• De overheid geeft het weer aan politie, leger, onderwijs, ziekenzorg, uitkeringen, etc.
• Zwartwerk is betaald werk zonder dat je je aan de wettelijke regel houdt
• Strafbaar, maar komt veel voor.

Leerpunten bij deze les

• ethiek
• Waarden
• Normen

Zelf aan de slag