Persoonsvorm en onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Persoonsvorm & Onderwerp

       ONTLEDEN

Grammatica zinsdelen, les 1

           PERSOONSVORM

Ik weet:

• ...wat de persoonsvorm is.
• ...hoe ik de persoonsvorm kan vinden in een zin.
• ...wat een splitsbaar werkwoord is.

           PERSOONSVORM

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord.
• Werkwoorden zijn doe-woorden.
• Je kunt de persoonsvorm op de volgende manieren vinden:
  
• Zet de zin in een andere tijd. Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.
  
• Maak de zin vragend. Het werkwoord dat vooraan komt te staan, is de persoonsvorm..

          Wat is een persoonsvorm (pv)?

Zet in een andere tijd:
De voetbalsupporters verlaten het stadion.

Maak de zin vragend:
De voetbalsupporters verlaten het stadion.

De persoonsvorm is dus:

wat is de persoonsvorm?
Hij schreeuwt als een speenvarken.

Op Schiphol zag je veel reizigers met koffers sjouwen.

Hoe lang doe jij over je huiswerk?

• Een splitsbaar werkwoord is een werkwoord dat je uit elkaar kunt trekken.
  
• Bijvoorbeeld: opbellen -- Hij belt oma op.
  
• wegfietsen -- Hij fiets heel hard weg.
  
• Terugkomen -- Hij komt rond 17:00 uur in de middag terug.

            Pv van een splitsbaar werkwoord

Wat is de persoonsvorm (pv)?
Veel vrouwen stoppen hun handtassen tot de nok toe vol.

• Ik lig in bad.
• Hoe laat is het?
• Mag ik met je mee?
• Ik heb heel hard moeten huilen bij die film.
• In Veghel is het ongeveer 0 graden.
• Basisvaardigheden is een prettig lesuur.
• Ik hou van taal.

          Zoek de persoonsvorm (pv):

• Ik lig in bad.
  
• Hoe laat is het?
  
• Mag ik met je mee?
  
• Ik heb heel hard moeten huilen bij die film.
  
• In Veghel is het ongeveer 0 graden.
• Basisvaardigheden is een prettig lesuur.
• Ik hou van taal.

          Zoek de persoonsvorm (pv):

Een persoonsvorm vind je:

Door de zin vragend te maken.

Door de zin in een andere tijd te zetten.

Door meervoud of enkelvoud van de zin te maken.

Grammatica zinsdelen, VERVOLG les 1

           ONDERWERP

DOEL: ik kan het onderwerp van de zin vinden.

           ONDERWERP

Het onderwerp hoort bij de persoonsvorm: als je de zin in het enkelvoud of meervoud zet, verandert het onderwerp met de persoonsvorm mee. 

           ONDERWERP

Het onderwerp staat meestal voor of na de persoonsvorm.

Ik lig in bad.

Hij speelt met poppen.

Mevrouw Dambrink geeft ons les.

           ONDERWERP

Het onderwerp begint nooit met een voorzetsel (in, op, naast, onder enz.)

           ONDERWERP

Stap 1: Zoek de persoonsvorm

Stap 2: Stel de vraag:

Wie / Wat + persoonsvorm?

'wie' heeft betrekking op mensen of dieren

'wat' heeft betrekking op zaken

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

           Het onderwerp vinden:

De jas hangt aan de kapstok.

Stap 1: zoek de persoonsvorm

• Zin in een andere tijd:

De jas hing (pv) aan de kapstok.

• Zin vragend:
• Hangt (pv) de jas aan de kapstok?

Stap 2: het onderwerp vinden

hangt = persoonsvorm

De jas hangt aan de kapstok.

Wie / Wat hangt?

Antwoord:

De jas = onderwerp

Controle:

De jassen hangen aan de kapstok.

Stap 1: wat is de persoonsvorm?

Zin in een andere tijd:

Zin vragend:

Door de wintertijd kan ik een uurtje langer slapen.

kan = persoonsvorm

Wie / Wat kan?

Antwoord:

ik = onderwerp

Controle:

Door de wintertijd kunnen wij een uurtje langer uitslapen.

Door de wintertijd kan ik een uurtje langer slapen.

Maak de opgaves op je werkblad.

           Oefenen