25-04-11 Wonden in de zz

Wonden & Wondverzorging 

Deze fase worden ook uitgelegd in de zelfzorgstandaarden. 

Classificatie van wonden

Brandwonden

Eerste graads

Tweede graads

Derde graads

WCS-model→ Woundcare Consultant Society= vereniging van deskundige in wondbehandeling. Het model is voor lokale wondbehandeling (vooral bij chronische wonden. Gaat op kleur, de therapie bestaat meestal uit: het verwijderen van necrose(zwart), voedingsbodem voor bacteriën →reiniging(geel), ‘beslag’bestaat uit celresten, bacteriën en witte bloedlichaampjes en bescherming(rood), goed doorbloed en is kwetsbaar daarom bescherming belangrijk.

Het kan niet op alle wonden worden toegepast, bijv niet op brandwonden, oncologische wonden, radiotherapie, deze genezen anders dus dienen anders behandeld te worden.

Wondzorg

Zelfzorg Wonden

- Alleen bij kleine, niet complexe wonden!

- Complexe wonden 

   zoals een open been, doorligwonden, diabetische wonden 

   en acute diepe wonden, zoals steekwonden, 

   diepe snijwonden of ernstige brandwonden zijn geen zelfzorg

Zelfzorg Wonden

• Brandwond
• Schaafwond
  
• Scheur- en snijwond
  
• Bijtwond
  
• Krabwond
  
• Blaar
  
• Insectenbeet
• Schaafwond
• Scheur- en snijwond
• Bijtwond
• Krabwond
• Blaar
• Insectenbeet

Voor wie is het advies bedoeld?

• Mensen met een verminderde doorbloeding 

Hoe lang al klachten?

• Verwijs naar de huisarts bij een wond die na een week niet geneest of verbetert 
• Als een open wond na 2 dagen nog pijnlijk is

Welke actie al ondernomen?

• Schoonmaken
• Verbinden
• Verder afhankelijk van de soort wond... 

Welke medicatie?

• Immunosuppressiva zoals Corticosteroïden, HIV middelen of Oncolytica
•  Antistollingsmiddelen
• Medicatie bij diabetes

Niet-medicamenteuze adviezen

• Meestal wond spoelen met water
• Wond afdekken: gazen, verband, hydrocolloïden, alginaten, hydrogels, schuimverband, ...
• Welke wondbedekker is afhankelijk van de soort en grootte van de wond
• Zie site KNMP(wondverbandwijzer) en www.wondbedekkers.nl  

Medicamenteuze adviezen

Eerste keuze middel bij pijn: 

• Paracetamol

Eerste keuzemiddelen bij jeuk: 

• Lidocaïne-levomentholgel
• Pramocaïne met zinkoxidecreme

Algemeen: wanneer naar de huisarts?

- Wonden die geen zelfzorg zijn!

- Wond met veel zand of vuil

- Ernstig ontstoken wond

- Wond waarbij het bloeden niet stopt

- Bij kans op besmetting hepatitis, HIV, tetanus

- Bij patiënt met verminderde afweer;

- Bij wond die verslechtert

Adviezen bij brandwonden

- Spoelen!!!

- Wond niet aanraken, geen Ziversulfadiazine / brandzalf 

- Blaren zoveel mogelijk heel laten

- Alleen 1e graads en oppervlakkige 2e graads brandwonden

   zijn zelfzorg!

- Herstel < enkele dagen tot 2 weken

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

• Brandwond bij baby of peuter
• Diepe 2e graads en 3e graads brandwond
• Blaren op gezicht, handen, voeten, en geslachtsdelen of bij veel blaren
• Brandwond na enkele dagen nog rood of pijnlijk of als er pus uit komt
• Bij brandwond én koorts of ziek zijn 

Schaafwond

- Oppervlakkige wond

   Bovenste huidlaag beschadigd

- Rode puntjes bloed, helder en gelig vocht

   Pijnlijk!

Adviezen bij schaafwonden

- Bloeden proberen te stoppen

- Spoelen

- Vuil verwijderen met gaasje met water

- Aan de lucht laten drogen; eventueel afdekken

www.thuisarts.nl

Wanneer bij schaafwond naar de arts?

• Bloeden stopt niet ; meer vocht uit de wond
• Bepaalde bewegingen niet kunnen maken
• Veel pijn
• Wond in aanraking met straatvuil, aarde of mest
• Mogelijk HIV of hepatitisinfectie
• Schaafwond steeds roder, pijnlijker, pus
• Bij ook koorts of ziek zijn

Scheur- en snijwond

- Dieper dan een schaafwond, minder pijnlijk

- Ernst afhankelijk van diepte wond en voorwerp

- Alleen oppervlakkige snijwond, maximaal 1 cm en

   wonderanden tegen elkaar is zelfzorg!

- Spoel de wond met water, droog de wond 

  en dek af met een pleister

sehzorg.nl

Wanneer bij snijwond naar de huisarts?

• Bloeden stopt niet 
• Bepaalde bewegingen niet kunnen maken
• Veel pijn
• Wond in aanraking met straatvuil, aarde of mest
• Mogelijk HIV of hepatitisinfectie
• Schaafwond steeds roder, pijnlijker, pus
• Bij ook koorts of ziek zijn

Bijtwond

- Beet van dier of mens

- Risico op Tetanusinfectie

- Wond spoelen!

- Bloeden stoppen

- ALTIJD verwijzen naar de huisarts!

www.thuisarts.nl

Tetanus vaccinatie

Krabwond

 

- Alleen wond door krabben van een jeukende huid of

  opengekrabde muggenbulten, puistjes, korstjes etc is zelfzorg

- Nagels kort, verkoelende / verzachtende middelen

- Bij risico krentebaard (impetigo) of ontsteking - naar huisarts

- Bij krabwonden door huisdieren - naar huisarts

Blaren

- Onder de opperhuid, met vocht gevuld, door druk of wrijving

- Blaren heel laten en aan de lucht laten drogen

- Zo nodig (steriel) inprikken en afdekken

- Blaren bij diabetische voet, ontstoken blaar of veel 

   hinderlijke blaren - huisarts!

Insectenbeet

• Tekenbeet

- Juist verwijderen

- Ontsmetten met povidonjodium of alcohol

- Plek controleren op rode ring

• Bijen- of wespensteek
  

- angel voorzichtig verwijderen en zuig gif uit met een gifzuiger

- koelen met koude, natte doek, ijs of coldpack

Wanneer naar de huisarts verwijzen?

• Insectenbeet in mond, tong of keel 
• Bij allergische reactie na insectensteek
• Bezoek tropen en ziek na insectensteek
• Teek langer dan 24 uur op de huid of bij zorgen 

Wat wordt bedoeld met een gele wond?
Een wond met....

1. granulatieweefsel
2. littekenweefsel
3. necrotisch weefsel
4. plaatselijke ontstekingsreactie

Bij welke wond geef je altijd het advies naar de huisarts te gaan?

1. Blaar
2. Brandwond
3. Bijtwond
4. Krabwond

Wanneer adviseer je een patiënt met een blaar naar de huisarts te gaan?

1. Bij ook diabetes
2. Bij ontstoken blaar
3. Bij veel blaren
4. Bij alle antwoorden

Welke wond zie je hier?

1. Blaar
2. Brandwond
3. Bijtwond
4. Schaafwond

Nog vragen

Klaar voor de toets

Einde van de les