Thema Regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Thema Regeling

Thema 9 Paragraaf 1 Het zenuwstelsel

Leerdoelen

9.1.1 Je kunt de delen en de functies van het zenuwstelsel noemen.

Zenuwstelsel

Het centrale zenuwstelsel en de zenuwen vormen samen het zenuwstelsel.

Het centrale zenuwstelsel bestaat uit: 

-Grote hersenen

-kleine hersenen

-Hersenstam

-Ruggenmerg

Werking zenuwstelsel

Vanuit de omgeving komt een prikkel binnen bij je zintuigen. 

Deze wordt omgezet tot een impuls er wordt gestuurd naar je hersenen waar het verwerkt wordt. 

Een impuls een elektrisch signaal. 

Prikkels en impulsen

Een prikkel  (hete gevoel)

wordt omgezet in een impuls

elektrisch signaal naar de hersenen

Verwerking impulsen

Het zenuwstelsel verwerkt impulsen die afkomstig zijn van zintuigen. 

Ook regelt het de werking van spieren en klieren. 

Klieren zijn organen die bepaalde stoffen produceren, zoals speeksel of zweet.

Prikkels

Welke prikkel hoort bij het zintuig?

licht

geluid

geur

druk/tast/warmte

/kou/pijn

smaak

oog

oor

huid

neus

tong

Een prikkel is?

1. een elektrisch stroompje
2. een berichtje uit je omgeving

Een impuls is?

1. een elektrisch stroompje
2. een berichtje uit je omgeving

Een zintuig is een orgaan dat reageert op prikkels.

1. Waar
2. Niet waar

Thema 9 Paragraaf 2 Zenuwcellen en zenuwen

Wat weet je nog van het zenuwstelsel

Wat is een prikkel?

1. Een elektrisch signaal.
2. Een invloed uit de omgeving die binnen komt bij een zintuig.
3. Een reactie op de omgeving.
4. Een verbinding tussen het centralen zenuwstelsel en een andere lichaamsdeel.

Prikkels

impulsen

zintuig

spieren

centrale zenuwstelsel

impulsen

Leerdoelen

9.2.1 Je kunt in een afbeelding van een zenuwcel de delen benoemen.

9.2.2 Je kunt drie typen zenuwcellen noemen met hun functies en kenmerken.

9.2.3 Je kunt omschrijven wat een zenuw is en je kunt drie typen zenuwen noemen met hun kenmerken.

Zenuwcellen

Impulsen bewegen zich door het zenuwstelsel via zenuwcellen.

Elke zenuwcel heeft een cellichaam met daarin de celkern. 

Aan het cellichaam zitten een of meer uitlopers.

De impulsen verplaatsen zich langs de uitlopers. 

Gevoelszenuw

Bewegingszenuwcel

Schakelcel

Zenuwen

De uitlopers van zenuwcellen liggen in een bundel bij elkaar dit noem je een zenuw. 

Om elke uitloper ligt een dun isolerend laagje.

Om elke zenuw ligt een stevige laag bindweefsel.

Er zijn drie typen zenuwen:

• Een gevoelszenuw

• Een bewegingszenuw

• Een gemengde zenuw

Soorten zenuwen

Zenuw = Verbindt het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen.

Gevoelszenuw  = Zenuw die alleen uitlopers van gevoelszenuwcellen bevat.

bewegingszenuw = zenuw die impulsen geleidt van het centrale zenuwstelsel naar een spier of klier. 

gemengde zenuw = Zenuw die uitlopers van gevoelszenuwcellen en bewegingszenuwcellen bevat

Zenuw

 De meeste zenuwen in je lichaam zijn gemengde zenuwen.

Heeft elke zenuwcel een cellichaam?

1. Ja
2. Nee

Geeft P in de afbeelding een uitloper aan?

1. Ja
2. Nee

Een gorillamannetje gaat borstroffelen. In de afbeelding is een spier getekend die betrokken is bij het borstroffelen met een uitloper van een zenuwcel. Deze uitloper geleidt impulsen die de spiervezels doen samentrekken.

Van welk type zenuwcel is de uitloper in de afbeelding een deel?

1. Bewegingszenuwcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Schakelcel