2.4 Milieuproblemen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

Mobiel in de tas

Tas op de grond

Boek op de tafel

Milieuproblemen

Nederland als industriële samenleving

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

A

Het milieu onder druk

Leerdoel:

Je kunt uitleggen welke gevolgen industrialisatie had voor de natuur, het klimaat en de leefomgeving van mensen

Begrippen:

milieu

klimaatverandering

B

Bescherming van natuur en milieu

Leerdoel:

Je kunt het ontstaan van milieuorganisaties beschrijven

C

De reactie van de politiek

Leerdoel:

Je kunt uitleggen wat politici hebben gedaan om milieuproblemen op te lossen

Begrippen:

milieubeleid

duurzaamheid

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

A

Nederland opbouwen

Vanaf late middeleeuwen verandering van landschap

• bossen verdwijnen en worden landbouwgrond
• Dijken moesten overstromingen stoppen

Vanaf de komst fabrieken milieu aangetast:

• milieuvervuiling
• bevolkingsgroei
• toename welvaart
• Uitstoot broeikasgassen

Leerdoel:

Je kunt uitleggen welke gevolgen industrialisatie had voor de natuur, het klimaat en de leefomgeving van mensen

Begrippen:

milieu

klimaatverandering

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

A

Nederland opbouwen

Milieuvervuiling

• industrie en verkeer stoten fijnstof uit
• fabrieken loosden afval in rivieren, sloten en zeeën
• boeren vervuilden bodem met kunstmest en landbouwgif

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

A

Nederland opbouwen

Milieuvervuiling

• industrie en verkeer stoten fijnstof uit
• fabrieken loosden afval in rivieren, sloten en zeeën
• boeren vervuilden bodem met kunstmest en landbouwgif

Bevolkingsgroei

• 1800: 1 miljard; 2020 8 miljard
• Hierdoor meer voedsel en producten nodig
• Veel natuur moet plaats maken voor landbouwgrond, wegen, huizen, bedrijven.

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

A

Nederland opbouwen

Milieuvervuiling

• industrie en verkeer stoten fijnstof uit
• fabrieken loosden afval in rivieren, sloten en zeeën
• boeren vervuilden bodem met kunstmest en landbouwgif

Bevolkingsgroei

• 1800: 1 miljard; 2020 8 miljard
• Hierdoor meer voedsel en producten nodig
• Veel natuur moet plaats maken voor landbouwgrond, wegen, huizen, bedrijven.

Toename welvaart

• Mensen konden meer spullen kopen
• Hiervoor veel grondstoffen nodig

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

A

Nederland opbouwen

Milieuvervuiling

• industrie en verkeer stoten fijnstof uit
• fabrieken loosden afval in rivieren, sloten en zeeën
• boeren vervuilden bodem met kunstmest en landbouwgif

Bevolkingsgroei

• 1800: 1 miljard; 2020 8 miljard
• Hierdoor meer voedsel en producten nodig
• Veel natuur moet plaats maken voor landbouwgrond, wegen, huizen, bedrijven.

Toename welvaart

• Mensen konden meer spullen kopen
• Hiervoor veel grondstoffen nodig

Uitstoot broeikasgassen

• Door verbranding steenkool of benzine
• Gevolg: klimaatverandering

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

B

Bescherming van natuur en milieu

1900: burgers komen in actie om de natuur te beschermen

• Amsterdam wilde afval lozen in Naardermeer
• Natuurliefhebbers kwamen in protest
• Gevolg: oprichting Natuurmonumenten
• Zij kochten voor 155.000 gulden het Naardermeer

Leerdoel:

Je kunt het ontstaan van milieuorganisaties beschrijven

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

B

Bescherming van natuur en milieu

1960: Wetenschap gaat zich ermee bemoeien

• Nadelige gevolgen van landbouwgif
• Artsen waarschuwen voor ongezonde leefomgeving

1972: Rapport Club van Rome

Waarschuwing:

• Einde economische groei door uitputting natuur 
  ⇛ aardolie
  ⇛ hardhout
  ⇛ vis 
• Door groeiende productie raakt milieu erg vervuild
  ⇛ grote delen aarde worden onleefbaar

• geleerden
• politici
• eigenaren grote bedrijven
• 
  

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

B

Bescherming van natuur en milieu

Initiatieven burgers

• Milieudefensie
  ⇛ voert actie om milieu te beschermen
  ⇛ maakt overheid duidelijk dat er actie ondernomen moet worden
•  Greenpeace
  ⇛ Landen moeten samenwerken
  

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

C

Reactie van de politiek

1970

Eerste milieubeleid Nederland

• Niet zomaar afval lozen door fabrieken
• Vervuilde lucht uitstoten

1983

Grondwet: Recht op gezonde leefomgeving

Maar ook:

• Ciris in de jaren 80
• Economie moet groeien
• Ten kosten van het milieu

Leerdoel:

Je kunt uitleggen wat politici hebben gedaan om milieuproblemen op te lossen

Begrippen:

milieubeleid

duurzaamheid

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

C

Reactie van de politiek

Pas na 1990 meer aandacht voor klimaatverandering

• An inconvenient truth
  ⇛ De aarde warmt op
  ⇛ De zeespiegel stijgt  

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

C

Reactie van de politiek

Pas na 1990 meer aandacht voor klimaatverandering

• An inconvenient truth
  ⇛ De aarde warmt op
  ⇛ De zeespiegel stijgt  

1997

Landen maken afspraken

• Uitstoot broeikasgassen verminderen

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

C

Reactie van de politiek

Pas na 1990 meer aandacht voor klimaatverandering

• An inconvenient truth
  ⇛ De aarde warmt op
  ⇛ De zeespiegel stijgt  

1997

Landen maken afspraken

• Uitstoot broeikasgassen verminderen

Parijs 2015

• 200 landen spreken af: aarde maximaal 2 graden opwarmen

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

C

Reactie van de politiek

Pas na 1990 meer aandacht voor klimaatverandering

• An inconvenient truth
  ⇛ De aarde warmt op
  ⇛ De zeespiegel stijgt  

1997

Landen maken afspraken

• Uitstoot broeikasgassen verminderen

Parijs 2015

• 200 landen spreken af: aarde maximaal 2 graden opwarmen

Glasgow 2021

• Afbouw steenkoolgebruik
• Afbouw subsidies fossieke brandstoffen

§2.4

Milieuproblemen

BASIS

C

Reactie van de politiek

Duurzaam omgaan met de natuur

• Bomen kappen is nieuwe bomen planten
• Minder grondstoffen gebruiken
• Minder afval produceren
• Meer recyclen
• Minder uitstoot broeikasgassen
• Windmolens, zonnepanelen

Kritiek op duurzaamheid:

• Niet iedereen gelooft dat klimaatverandering wordt veroorzaakt door de mens
• Wie gaat alle maatregelen betalen?
• Angst dat andere landen niet meedoen

Nederland, België, Duitsland, Groot-Brittannië, Denemarken, Zweden

Op welke plaats staat Nederland als het gaat om verduurzamen?

06