HH naamwoordelijk gezegde en koppelwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom 

A2I!

Programma

1. Doelen benoemen
2. Herhalen koppelwerkwoord en naamwoordelijk gezegde
3. Zelfstandig werken
4. Stillezen
5. Afsluiting en vooruitblik
   

Doel van deze les

- Ik weet wat het naamwoordelijk gezegde is

- Ik weet wat het verschil is tussen een werkwoordelijk gezegde en een naamwoordelijk gezegde

- Ik ken de koppelwerkwoorden

Koppelwerkwoorden

- Een koppelwerkwoord koppelt het onderwerp van de zin aan een toestand of eigenschap.

- Koppelwerkwoorden zijn vaak de persoonsvorm.

- Je kunt een koppelwerkwoord vervangen door een ander koppelwerkwoord.

- Er zijn negen koppelwerkwoorden.

Koppelwerkwoorden

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken, voorkomen)

Koppelwerkwoorden

Z W A B B E L S 

Een koppelwerkwoord kan wel voorkomen in combinatie met een hulpwerkwoord.

Lasergamen kan spannend zijn

zijn = koppelwerkwoord

kan = hulpwerkwoord 

Een koppelwerkwoord kan niet voorkomen met een zelfstandig werkwoord.

De toets is slecht gemaakt

gemaakt = zelfstandig werkwoord

is = hulpwerkwoord

Naamwoordelijk gezegde (NWG)

• Bestaat uit een werkwoordelijk en een naamwoordelijk deel
• Het werkwoordelijk deel bevat alle werkwoorden uit de zin. Eén van deze werkwoorden is een vorm van een koppelwerkwoord
• Het naamwoordelijk deel geeft een toestand/eigenschap van het onderwerp aan (een bijv. nw of een zelfst. nw)
  --> Let op: dit is een heel zinsdeel! 

Wel of geen naamwoordelijk gezegde?

Stel drie vragen:

Vraag 1: Is het belangrijkste werkwoord uit de zin een koppelwerkwoord (ZWABBELS)?

Vraag 2: Gaat het in de zin om een toestand of eigenschap (bijv. mooi, voetballer, geopend, lui, blij, geloofwaardig)? 

Vraag 3: Zegt die toestand of eigenschap iets over het onderwerp? 

Alle drie JA? Dan heb je te maken met een NWG. 

Let op: wanneer ook geen NWG?

• Kww 'schijnen' in de betekenis van ‘licht of zon schijnen’
• Kww 'zijn' en 'blijven' in de betekenis van ‘ergens verblijven’
  

‘Ik blijf thuis’

‘De zon schijnt door de ramen’

‘Ik ben op school’

Wat zijn koppelwerkwoorden?

1. zijn, worden, bijten, binden, lopen, schrijven
2. zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen
3. zijn, worden, blaten, boren, luisteren, scheren
4. zijn, worden, breien, barsten, laten, schaven

Vind het koppelwerkwoord

1. Hij krijgt niks voor elkaar.
2. Ik hoef je geld niet.
3. Zij bleef zo onzeker.
4. De wond schrijnt verschrikkelijk

Wat is een koppelwerkwoord?

1. Een koppelwerkwoord koppelt het onderwerp aan een toestand of eigenschap.
2. De meest voorkomende koppelwerkwoorden zijn zijn, worden en blijven.
3. Een koppelwerkwoord vormt het werkwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde.
4. Een koppelwerkwoord benoem je bij taalkundige ontleding.

De 6 belangrijkste koppelwerkwoorden zijn:

1. zijn, komen, blijven, blijken, lijken schijnen
2. zijn, worden, blijven, brengen, lijken, schijnen
3. zijn, moeten, blijven, blijken, lijken, schijnen
4. zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

Wat is het koppelwerkwoord in:
Karin was erg blij met de vondst van haar agenda.

Wat is het koppelwerkwoord in:
Rex wil aanvoerder blijven.

Wat is het koppelwerkwoord in:
Onze juf schijnt ziek te zijn.

Wat is het verschil tussen een zelfstandig en koppelwerkwoord?

In een naamwoordelijk gezegde...

1. doet iemand iets
2. wil iemand iets
3. is iemand iets
4. staan alleen maar werkwoorden

Wat is een naamwoordelijk gezegde?

1. Hij heeft gegeten.
2. Hij heeft een zusje gekregen.
3. Hij heeft een auto gekocht.
4. Hij is een slimme jongen.

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin:
De sneeuw is inmiddels prachtig wit .

1. De sneeuw
2. is inmiddels
3. is prachtig wit

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin:
JenaXL is een fantastische school.

1. JenaXL is
2. is een school
3. is een fantastische school

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin:
Hopelijk wordt het snel lente.

1. wordt
2. wordt lente
3. wordt snel lente
4. wordt het snel lente

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin:
Hij is heel oud geworden.

1. is oud
2. is heel oud
3. is oud geworden
4. is heel oud geworden

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin:
Zij blijft altijd haar kleine meisje.

1. blijft
2. blijft meisje
3. blijft kleine meisje
4. blijft haar kleine meisje

Wat is het naamwoordelijk gezegde in: Zij blijkt onze aanvoerder te worden.

'Mijn muzieksmaak is beter geworden.'
Wat is het naamwoordelijk gezegde?

Noteer het naamwoordelijk gezegde:
Mijn muzieksmaak is met de jaren beter geworden.

Noteer het naamwoordelijk gezegde:
Het begin van de zomer is altijd zo'n fijne tijd.

Wat is het naamwoordelijk gezegde?
Voor die functie is zij misschien de beste kandidaat.

Zelf aan de slag

• Maak les 20 opdracht 5 en 7  op pagina 85
• Klaar? Stillezen
• Je mag zachtjes overleggen met je buur. 
• Je maakt de opdrachten in je schrift!
• Let op spelling en het maken van goede zinnen!