4. Haaronderzoek

• Natuur, Leven en Technologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

4. Haaronderzoek

pagina 25

• Spullen op tafel
• Telefoon weg 
• Jas uit en over je stoel
• Tas op de grond

Leerdoelen

• Je kunt een haarpalet maken
• Je kunt eenvoudig haaronderzoek uitvoeren
• Je kunt het doel van haaronderzoek beschrijven

Heb jij haar?

Ja

Nee

HAAR

Vraag 15a

Welke verschillende typen menselijke haren zijn er te onderscheiden?

Maak vragen 15 b & c

• 10 minuten
• Schrijf je antwoorden in je dossier/file

Haarsporen

Haarsporen zijn haren die op een plaats delict zijn gevonden.
Daarna wordt gekeken of er een verband is met het misdrijf en of het daardoor bewijswaarde heeft.

Haarpalet

Een haarpalet bestaat uit gekamde, getrokken en geknipte haren van diverse plaatsen op het hoofd.

Een haarwortel zit in een haarfollikel. In een haarwortel bevindt zich DNA.

Morfologisch onderzoek

Bij haaronderzoek vergelijk je de uiterlijke kenmerken van een haar. Het haar van het misdrijf vergelijk je met het haar van een verdachte.

Uiterlijke kenmerken = morfologie

Haar & DNA

De haarschacht bevat geen bruikbaar DNA. Een haarwortel meestal wel.

Mitochondriaal DNA is er in overvloed aanwezig voor onderzoek.

Gewoonlijk bevat alleen de haarwortel in de haarfollikel nucleair materiaal dat geschikt is voor DNA-testen. Soms kunnen echter genucleëerde corneocyten, die niet alle stappen van verhoorning hebben voltooid, in de haarschacht worden gevonden met nucleair DNA en worden getest. Mitochondriaal DNA is veel overvloediger dan nucleair DNA en kan worden gebruikt voor DNA-analyse, maar het maakt geen onderscheid tussen mensen uit dezelfde matrilinial-lijn en alleen nucleair DNA wordt typisch gevolgd in databases van het strafrechtsysteem.

Proef 16: Maak je eigen haarpalet

Maak een referentiemonster van je eigen haar

• Een gekamd monster
• 6x een geknipte haar
• 6x een getrokken haar

Gebruik bijlage 3 Haarkaart voor haarpalet (deel ik uit)

Proef 18: Haarsporen analyseren

• Maak groepjes van vier
• Met een mutsje haren verzamelen
• Analyseer een of meerdere haren met jullie haarpaletten
• Gebruik eventueel een microscoop

FF wat vragen

Hoe kan door middel van een haar een persoon geïdentificeerd worden?

1. Door het DNA van een haarcel, uit een haarspoor, in kaart te brengen.
2. Door een haar op te lossen in een zoutzuuroplossing. En de witte bloedcellen gebruiken voor ID.
3. Door een haar in te scannen en de digitale vingerafdruk te vergelijken met de database.
4. Door met behulp van een microscoop het uiterlijk van een haar te vergelijken met haarsporen.

Stelling: Haar kan het DNA profiel van een persoon in kaart brengen.

(Stel je knipt je haar)
Een haar kan het DNA profiel van een persoon in kaart brengen.

1. Waar
2. Niet waar

Wat bevat een haarpallet niet?

Wat bevat een haarpallet niet?

1. Huidcellen van het hoofd.
2. Haren met intacte wortels.
3. Afgeknipte haren van het hoofd.

Ander woord voor uiterlijke kenmerken van een haar?

Ander woord voor uiterlijke kenmerken van een haar?

De microscoop

Veilig werken met een microscoop

Vijf Stappen

1. Draai met de grote schroef de tafel helemaal naar beneden. Draai het kleinste objectief naar beneden.
   
2. Leg je preparaat tussen de klemmen. Wat je wilt bekijken leg je midden boven de opening in de tafel.
   
3. Kijk van opzij. Draai met de grote schroef de tafel helemaal omhoog. Let erop dat het preparaat niet tegen het objectief komt.
   
4. Kijk door het oculair en stel ongeveer scherp met de grote schroef.
5. Stel met de kleine schroef nauwkeurig scherp.

Haar preparaat maken

1. Neem een haar van je hoofd. Liefst een haar met haarwortel.
2. Plaats deze haar met zijn wortel in het midden van het preparaat.
3. Plak de haar vast met een klein stukje plakband. Zorg ervoor dat je alleen de uiteinden aanraak en voorkom vingerafdrukken in het midden.

Normaal doe je dit niet met plakband maar voor dit practicum wel.

1. Doe een druppel kleurstof (bijvoorbeeld eosine) op het voorwerpglas.
2. Trek met een pincet een stukje vlies los van de binnenkant van de uienrok. Je hebt maar een heel klein en dun stukje nodig.
3. Leg het vliesje op de drup kleurstof. Zorg dat het niet dubbel ligt.
4. Schuif het dekglas van opzij tegen de drup kleurstof aan.
5. Laat het dekglas langzaam zakken. Probeer er geen lucht tussen te laten komen.
6. Haal overtollige vloeistof wat naast het dekglas ligt weg met een tissue.

Het werkplan vind je terug op ItsLearning

Daar gaan we weer

Tubus

Revolver

Preparaatklemmen

Lampje

Grote- & Kleineschroef

Tafel

Wanneer wissel je van objectief?

(Veilig werken met een microscoop)

1. Wanneer de tafel beneden staat.
2. Wanneer ik een andere vergroting wil zien.
3. Wanneer de tafel bovenaan staat.
4. Wanneer de tafel eraf is gehaald.

Voorbereiding

Microscoop per groepje van twee personen.

Practicum

Een eigen haar onder een microscoop bekijken en dan vergelijken met een klasgenoot.

Je kan een haar met of zonder wortel nemen. Met wortel is natuurlijk interessanter om te zien.

Heb je met of zonder haarwortel gewerkt?

1. Zonder, ik ben een mietje.
2. Met, want ik ben cool.