B&L Leereenheid 9 Les 2

• didactiek
• MBO
• Studiejaar 2

Leereenheid 9

Leertheorieën

Basismodel van motorisch leren: Pijning

Motorisch leren vindt altijd plaats in een cyclus.

Leren vindt in bepaalde volgorde plaats:

• Input: informatie die de deelnemer op een of andere manier krijgt.

Dus: bijvoorbeeld, je krijgt uitleg van de gymdocent of ziet een klasgenoot een wendsprong uitvoeren.

Leren vindt in bepaalde volgorde plaats:

• Persoon: manier waarop de deelnemer de informatie (input) verwerkt. Concentratie, motivatie en de manier van verwerken spelen hierbij een belangrijk rol.

Dus: hoe goed kan en wil de persoon de wendsprong ook leren?

Leren vindt in bepaalde volgorde plaats:

• Output: op basis van verkregen informatie en de verwerking daarvan komt de deelnemer tot een zichtbare uitvoering van de motorische vaardigheid; het (leer)resultaat.

Dus: de persoon voert de wendsprong zelf ook uit.

Leren vindt in bepaalde volgorde plaats:

• Feedback: na de uitvoering van de vaardigheid krijgt de deelnemer op- en aanmerkingen over het resultaat van zijn poging.

Dus: de persoon hoort van een klasgenoot of gymdocent wat hij nog beter kan doen. Of merkt zelf of ziet zelf op een video wat hij beter kan doen.

Input

Persoon

Output

Feedback

Volgende poging

Ziet voobeeld

Verwerkt

informatie

Voert het zelf uit

Krijg op of aanmerkingen

Gaat opnieuw proberen

Instructie (input)

Er zijn verschillende manieren waarop instructies kunnen worden gegeven, instructievormen:

• Visuele instructie (plaatje)
  
• Auditieve instructie (praatje)
  
• Tactiele of manuele instructie (beweging aan laten voelen)
  
• Mentale instructie (in gedachten uitvoeren, zelf instructie)
  

Visuele instructie

• Voorbeeld
  
• Fout voorbeeld
  
• Foto
  
• Video
  
• Markeringspunten
  

Tactiele of manuele instructie

• Aanvoelen van de beweging
  
• Tikje of zetje
  
• Inzet van de beweging
  

Auditieve instructie

• Uitleg, praatje
  
• ‘doe alsof’-opdrachten
  
• Ritmische begeleiding
  
• Gedrag gecentreerde instructie
• Doel gecentreerde instructie

Mentalte instructie

• Mental rehearsal: 

Uitvoeren in gedachten blijkt het centraal zenuwstelsel positief te activeren blijkt duidelijk positieve effecten te hebben op het leerproces 

• Zelf instructie
  

Mentale instructie

Visuele instructie

Auditieve instructie

Tactiele of manuele instructie

Voorbeeld

Zetje geven

Zelf instructie

Foto

Uitleg

Inzet van beweging laten voelen

Doe alsof opdrachten

De persoon

Mentale/cognitieve kant van het motorisch leerproces: datgene wat ‘tussen de oren’ afspeelt.

Cognitieve handelingen van de deelnemer:

• MHV-patroon
  

Motivatie, houding, verwachting

• Aanpakgedrag

Fouten analyserend of moment-aanpak

MHV patroon

Eerste mentale aspect heeft te maken met:

• Hoe groot is de motivatie van de deelnemer om de nieuwe vaardigheid te leren?
• Hoe is de (leer)houding, met name het concentratievermogen?
• Met welke verwachtingen begint de deelnemer aan het motorisch leerproces?

MHV patroon kun je positief beïnvloeden

• Complimenten geven
  
• Variatie aanbrengen in de oefenstof
  
• Beeldmateriaal laten zien van (top)prestaties en goed uitgevoerde bewegingen
  
• Oefeningen toepassen in (wedstrijd-)echte situaties
  
• Zorgen voor gunstige voorwaarden of omstandigheden
  
• Positieve houding van de lesgever, vertrouwen dat de lesgever uitstraalt heeft een bewezen positief effect op de deelnemer
  

Waaronder valt het stukje concentratie?

1. Motivatie
2. Houding
3. Verwachting
4. Aanpakgedrag

Het MHV patroon heeft invloed op:

1. Input
2. Output
3. Feedback
4. Persoon

Noem een voorbeeld van
een visuele instructie

Wat betekent mental rehearsel?
..... in ..... (3 woorden)

Aanpakgedrag

Tweede aspect dat te maken heeft met de persoon en belangrijk is voor het resultaat van het motorisch leerproces, handelingstheorie.

• Instructie:
  

1. Gedrag gecentreerde instructie
   
2. Doel gecentreerde instructie
   

• Aanpakgedrag:
  

1. Fouten analyserende aanpak
   
2. Moment aanpak
   

Handelingsmodel

De manier waarop iemand het motorisch leerproces aanpakt: aanpakgedrag of leerstrategie = de wijze waarop een deelnemer met de leertaak omgaat.

Pijning onderscheid twee leerstrategieën:

• Fouten analyserende aanpak
  
• Momentaanpak
  

Fouten analyserende aanpak

• Deelnemer richt zich vooral op eigen motorisch gedrag.
  
• Opmerken, vaststellen van de fout
  
• Analyseren van de fout
  
• Trekken van conclusie voor de volgende poging
  

Momentaanpak

Alleen gericht op het resultaat: het lukt wel OF niet.

Gaat meer om ‘trial and error’.

Binnen de momentaanpak zijn drie reacties mogelijk:

1. Deelnemer ontdekt de fout in zijn beweging niet.
   
2. Deelnemer merkt de fout wel op, maar analyseert deze niet.
   
3. Deelnemer komt wel tot een foutenvaststelling en foutenanalyse, maar trekt geen conclusie voor volgende poging.
   

Dialogisch bewegingsonderwijs 

In gesprek gaan met deelnemer over leerresultaat: 

vragenderwijs lesgeven.

Effect: 

deelnemer meer fouten analyserend te werk gaat en daardoor tot betere leerresultaten komt.

We kunnen doel gecentreerde instructie en ..... gecentreerde instructie geven:

Markeringspunten is een voorbeeld van:

1. Visuele instructie
2. Auditieve instructie
3. Tactiele instructie
4. Mentale instructie

Wat beïnvloed het MHV patroon niet positief?

1. Complimenten geven
2. Variatie in de oefenstof aanbrengen
3. Wijzen op de fouten
4. In wedstrijd echte situaties oefenen

- Deelnemer richt zich vooral op eigen motorisch gedrag.
- Opmerken, vaststellen van de fout
- Analyseren van de fout
- Trekken van conclusie voor de volgende poging

Behoort tot:

1. Moment aanpak
2. Fouten analyserende aanpak
3. Doel gecentreerd instructie
4. Gedrag gecentreerde instructie

Wat is het belangrijke effect van dialogisch onderwijs:

1. Gaat meer fouten analyserend te werk
2. Gaat meer met moment aanpak te werk
3. De deelnemer heeft meer plezier in de les
4. De deelnemer wordt beter in mental rehearsel