3.1 Organismen ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 3 ordening

basisstof 1: organismen ordenen

leerdoelen vandaag (3.1)

Aan het einde van de les:

- kan je de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- kan je uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Inleiding

Biologen delen organismen in groepen in.

Dat doen ze om overzicht te krijgen.

Ze kijken naar de kenmerken van organismen.

Kijk maar eens goed naar de afbeelding op de volgende bladzijde.

3.1 Organismen ordenen

De dieren op de vorige afbeelding kan je in groepen delen. Dat kan op verschillende manieren.

Je kan kijken naar de kleur. Alle groene dieren komen dan bij elkaar in 1 groep.

Je kunt ook kijken hoeveel poten het dier heeft, of wat voor huid.

3.1 Organismen ordenen

De kleur is een kenmerk van het dier. Ook het aantal poten en de huidsoort zijn kenmerken.

Als je organismen ordent, verdeel je ze in groepen.

In elke groep komen organismen met hetzelfde kenmerk.

3.1 Organismen ordenen

Biologen ordenen organismen in groepen. Deze groepen noemen ze rijken.

Je moet 4 rijken kennen:

- bacteriën

- schimmels

- planten

- dieren

3.1 Organismen ordenen

Bij het indelen letten biologen op de kenmerken van cellen. Die kenmerken zijn voor elke groep verschillend.

De kenmerken van de cellen waarnaar gekeken worden, zijn:

- celkern

- celwand

- bladgroenkorrels

3.1 Organismen ordenen

- Dieren hebben geen celwand.

- Planten hebben bladgroenkorrels.

- Schimmels hebben geen bladgroenkorrels, maar wel een celwand en een celkern.

- Bacteriën hebben geen celkern.

geen celwand

geen bladgroenkorrels

geen celkern

3.1 Organismen ordenen

bacteriën:

- geen celkern

- wel een celwand

3.1 organismen ordenen

schimmels:

- wel een celkern

- wel een celwand

- geen bladgroenkorrels

3.1 organismen ordenen

planten:

- wel een celkern

- wel een celwand

- wel bladgroenkorrels

3.1 Organismen ordenen

dieren:

- wel een celkern

- geen celwand

- geen bladgroenkorrels

3.1 Organismen ordenen

De groep dieren kun je verder indelen in kleinere groepen. Bijvoorbeeld insecten, vissen, vogels, enzovoort.

De kleinste groep heet een soort.

Een voorbeeld van een soort zijn honden.

In de afbeelding links zie je 2 honden: een labrador en een poedel. Deze honden kunnen zich met elkaar voortplanten.

Ze krijgen dan jonge hondjes.

Als die groot zijn, kunnen ze zich ook weer voortplanten.

In de afbeelding links zie je 2 dieren die zich niet samen kunnen voortplanten.

3.1 Organismen ordenen

Organismen horen tot dezelfde soort:

- als ze zich samen kunnen voortplanten

- en de nakomelingen vruchtbaar zijn

Daarom horen een labrador en een poedel tot dezelfde soort.

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je de kenmerken noemen van dieren, planten, bacteriën en schimmels

- kan je uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Welke organismen hebben een celkern?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën
4. Schimmels

Welke kenmerken heeft een dierlijke cel?

1. Celkern
2. Celwand
3. Meercellig of eencellig
4. Celmembraan

Welke kenmerken heeft een schimmel cel?

1. Celkern
2. Eencellig
3. Bladgroenkorrel
4. Celwand

Welke kenmerken heeft een bacterie cel?

1. Celkern
2. Cytoplasma
3. Celwand
4. Bladgroenkorrel

Welke kenmerken heeft een plantaardige cel?

1. Celkern
2. Meercellig
3. Celwand
4. Bladgroenkorrel

Welke twee kernmerken van cellen hebben alle organismen?

1. Celwand
2. Celmembraan
3. Celkern
4. Cytoplasma

Ordening verdeel je in

1. 4 rijken
2. 4 soorten
3. 4 afdelingen
4. 4 rassen

Wat is geen rijk bij het ordenen?

1. Bacterien
2. Dieren
3. Mensen
4. Schimmels

Ordenen
Ordenen betekent

1. Het indelen van diersoorten in groepen
2. Het indelen van organismen in groepen

Aan de slag!

Thema 3, basisstof 1

- Opdrachten 1 t/m 6

- Nakijken

Klaar? Extra

Opdracht 7 + Samenhang