§ 2.5 Landdegradatie en milieuproblemen (DLJ)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoelen 2.5

• Je kent de natuurlijke en menselijke oorzaken van landdegradatie in het MZ- gebied
• Je begrijpt hoe verwoestijning ontstaat
• Je weet op welke manier landdegradatie te verminderen is

0

Wat zijn de verschillende vormen van landdegradatie die je op de foto's ziet? 

Ontbossing

Overbeweiding

Bodemuitputting

Bodemerosie

Verwoestijning

Verzilting

Bij erosie

1. valt gesteente uit elkaar in kleine brokjes
2. wordt verweringsmateriaal door een schurende werking meegenomen door wind water of ijs
3. lost gesteente op in water of zuren
4. wordt gesteente achtergelaten en hoopt het op

Koppel de begrippen aan de juiste afbeelding.

Stroomgebied

Globalisering

Landdegradatie

Opdrachten

Maak de opdrachten in het  werkboek die horen bij paragraaf 2.5 

Opdracht 1

a A, C, D en F

b Op deze steile helling is de dunne bodem die met water verzadigd was, over de natte stenige ondergrond naar beneden gegleden. 

Opdracht 2

 a Door de hoge neerslagintensiteit kunnen gronddeeltjes uit de bodem worden losgeslagen, waardoor ze makkelijker verplaatsbaar zijn.

b Naast natte perioden kunnen zeer droge perioden voorkomen. Dan groeien er weinig planten en gaan veel planten dood, waardoor de bodem minder goed beschermd is.

c De verdamping door de hoge temperatuur en het grote aantal uren zon. 

Opdracht 3

a Voorbeelden van goede antwoorden:

‒ De bomen staan in zuidelijke landen door het drogere klimaat verder uit elkaar.

‒ De neerslagintensiteit in de zuidelijke landen is hoger.

b Ook deze laag blijvende begroeiing onder de bomen verbruikt een deel van het toch al schaarse water.

c De toch al dunne bodem wordt door de zware banden aangedrukt, waardoor het regenwater moeilijker de grond in kan dringen en kan afstromen. 

Opdracht 4

 a Voorbeelden van goede antwoorden:

‒ De planten kunnen in een ondiepe bodem niet goed wortelen.

‒ Er kan maar weinig vocht in de grond worden opgeslagen voor de droge tijd.

b Een te zoute bodem: droge gebieden die door verzilting ongeschikt worden voor landbouw.

Opdracht 4

c Bosbouw (Toelichting: De boomwortels houden op steile hellingen de gronddeeltjes goed vast en voorkomen daardoor bodemerosie.)

d In enkele landen van het Middellandse Zeegebied neem de oppervlakte van bodems die verzilt zijn toe. 

Opdracht 5

a ‒ grote droge gebieden waar alleen extensieve veeteelt mogelijk is

‒ veel bergachtige gebieden met stenige woeste grond

b Beide landen bestaan voor een belangrijk deel uit steppe en woestijn, waar alleen extensieve veeteelt mogelijk is.

c Wanneer de consumptie van grazende schapen en geiten in evenwicht is met de groei van steppegrassen die als voedsel moeten dienen. 

Opdracht 6

 a de aanwezigheid van veel brandbare olie en hars in de planten

b Het aantal bosbranden wisselt van jaar tot jaar. Er zijn jaren met veel bosbranden en jaren met weinig bosbranden. 

c Voorbeelden van goede antwoorden:

‒ wisselingen in intensiteit van de neerslag

‒ wisselingen in de variabiliteit van de neerslag

‒ de lengte van het droge seizoen 

Opdracht 6

d Voorbeelden van goede antwoorden:

‒ De bossen die aangeplant zijn bestaan uit zeer brandbare, snelgroeiende boomsoorten.

‒ Meer brandstichting omdat meer grond nodig is voor het toerisme.

‒ In arme gebieden levert een verbrand bos werk op, omdat herbebossing door de overheid wordt betaald.

‒ In lege gebieden op het platteland worden branden soms te laat opgemerkt, omdat er geen sociale controle is. 

Laat zien dat je de leerdoelen van de paragraaf/paragrafen beheerst.