Grieks: Perfectum & Plusquamperfectum

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Perfectum & plusquamperfectum

In deze les leer je:

- hoe je een perfectum vormt

- hoe je een plusquamperfectum vormt

- hoe je een perfectum vertaalt (aspect)

Perfectum

Eindigt de stam op een tweeklank of op -ρ/-υ/-ι/-λ ('ruil')? Dan volgt er een κ als begin van de uitgang.

VB: λελυκα, ἠγγελκα, ἠρκα (λυω, ἀγγελλω, αἰρω) 

Verba contracta (stam op -α/-ε/-ο)? Dan volgt er een klinkerverlenging (ποιη-)+ κ als begin van de uitgang.

VB: νενικηκα, πεποιηκα, δεδηλωκα (νικαω, ποιεω, δηλοω)

Kappa-perfectum

(LET OP: dat heb je enkel in het ACTIEF!)

λελυκα

λελυκας

λελυκε(ν)

λελυκαμεν

λελυκατε

λελυκασι(ν)

Perfectum

Een perfectum herken je niet aan een augment, maar aan de reduplicatie voorafgaand aan de perfectumstam.

VB: λυω - λελυκα

ἀγγελ(λ)ω - ἠγγελκα

Perfectum

Eindigt de stam op -δ/-ζ/-θ? Dan wordt deze slotletter vervangen door de -κ als begin van de uitgang.

VB: ἐψευκα, πεπεικα, νενομικα (ψευδω, πειθω, νομιζω)

λελυκα

λελυκας

λελυκε(ν)

λελυκαμεν

λελυκατε

λελυκασι(ν)

ander perfectum (zonder kappa; actief)

(γιγνομαι)

γεγονα 

γεγονας

γεγονε(ν)

γεγοναμεν

γεγονατε

γεγονασι(ν)

PQP

Het plusquamperfectum herken je door vooraan het augment te spotten of eventueel de verlenging van de beginklinker.

De vertaling is die van het perfectum (resultaat van een handeling) maar dan in het verleden:

vb. hij is dood (perf.) -- hij WAS dood (pqp.)

ἐλελυκη

ἐλελυκης

ἐλελυκει(ν)

ἐλελυκεμεν

ἐλελυκετε

ἐλελυκεσαν

ἐγεγονη

ἐγεγονης

ἐγεγονει(ν)

ἐγεγονεμεν

ἐγεγονετε

ἐγεγονεσαν

COMPENDIUM

Zie Pharos, COMPENDIUM p. 46 voor de vorming van het perfectum.

Zie Pharos p. 47 en 48 voor de rijtjes. De rijtjes van πεμπω en πραττω en het onregelmatig perfectum hoef je niet precies te weten, maar moet je wel kunnen herkennen als perfectum/plusquamperfectum.

Determineer ἐλελυμεθα

1. ind. perf. 1e mv act.
2. ind. perf. 1e mv med.
3. ind. pqp. 1e mv act.
4. ind. pqp. 1e mv med.

Determineer het woord ἐλελυντο.

1. ind. perf. 3e ev act.
2. ind. pqp. 3e mv med.
3. ind. pqp. 3e mv act.
4. ind. impf. 3e mv. med.

Determineer het woord λελυκατε.

1. ind. perf. 2e mv act.
2. ind. pqp. 2e mv act.
3. conj. pqp. 2e mv. act.
4. conj. opt. ind. inf. pqp. 2e mv.

Determineer ἐγεγονει(ν)

1. ind. praes. 3e ev.
2. inf. praes. act.
3. ind. pqp. 3e ev.
4. part. perf. nom. mnl. mv.

Pas je voorkennis van eerdere grammatica toe.
Determineer het woord λελυμενη.

Onregelmatige perfecta

τεθνηκα - dood zijn (kijk maar naar het element θνη, net als bij ἀποθνῃσκω)

ἑστηκα - staan

οἰδα - weten

LEER deze goed; je vindt ze op p. 48 in COMPENDIUM

Wat duidt het perfectum aan als zoveelste verleden tijd naast het imperfectum en de aoristus?

Perfectum: perficere = voltooien.

Perfectum:

1. toestand als resultaat van een voorafgaande handeling.

hij is vastbesloten = zijn besluit staat vast.

2. toestand zonder dat er sprake is van een voorafgaande handeling.

οἰδα = weten

Vgl. met praesens/imperfectum:

1. voortdurende situatie (imperfect = onvoltooid)

hij is aan het ...

2. proces dat gaande is

3. achtergrond

Vgl. met aoristus:

1. verandering in een situatie

2. afgerond proces

3. actie

οἰδα

Het woord οἰδα bestaat alleen in het (plusquam)perfectum, en niet in het praesens, de imperfectum of de aoristus. Het betekent 'ik weet'; het resultaat van 'kennis krijgen, te weten komen'.

1 ev pf act

3 ev pqp act

2 mv pf med

inf med

2 ev pqp med

1 ev pqp act

1 ev pqp med

ptc pf nom ev v act

ἐλελυμην

ἐλελυκει(ν)

λελυσθαι

λελυκα

λελυκυια

ἐλελυσο

ἐλελυκη

λελυσθε

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
βεβουλευκας

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
πεφροντικατε

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἐνενομικεμεν

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἠλπικως

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἐτεθαυμακει

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἐσκευακε

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἠρωτηκασιν

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἐτεθυκεσαν

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Determineer de vorm daarna (pf/pqp, act/med, 1/2/3, ev/mv).
ἐστερηκεναι

Toestand als resultaat

Bedenk (indien aangegeven) bij de volgende opdrachten een passende weergave voor de toestand als resultaat van de voorafgaande handeling.

VB: γεγονα - γιγνομαι betekent geboren worden, worden; dus de toestand als resultaat is: ik ben.

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.).
ἀκηκοα

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Noteer ook de toestand als resultaat.
ἐληλυθα

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.).
ηὑρηκα

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.).
εἰρηκα

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Noteer ook de toestand als resultaat.
ἑστηκα

Noteer het werkwoord waar het volgende woord van is afgeleid (je noteert dus een inf. pr.). Noteer ook de toestand als resultaat.
λελοιπα

Welke vorm is een perfectum?
θνῃσκω

1. ἐθνῃσκον
2. ἐθανον
3. τεθνηκα
4. ἐτεθνηκει

Wat is de determinatie van λελύκοι?

1. nom mv m ptc perf A
2. nom mv ptc fut A
3. 3e ev opt perf A
4. 3e ev con perf A

Wat is de determinatie van λελυκυῖα?

1. 1e ev ind perf A
2. 3e mv ind perf A
3. nom ev v ptc perf A
4. nom ev v ptc perf M

perfectum

futurum

plusquam perfectum

λύσετε

λελυκώς

λελύκαμεν

λυθησομένη

ἐλέλυντο

ἐλελύκη

λέλυσθαι

λύσει

imperativus

indicativus

optativus

coniunctivus

λύσοιεν

λέλυσο

λελύκωσι

λελυμένοι εἶτε

λύσει