6.2: Rechten van het parlement

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3,4

Rechten van het Parlement 

Politiek

Planning

Start opdracht

Lesdoelen

lezen / instructie

Aan het werk

Bespreken gemaakte werk

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

- Ik kan de vier kenmerken van een rechtsstaat benoemen en uitleggen

- Ik kan met voorbeelden het verschil uitleggen tussen rechten en plichten

Het parlement

Het parlement bestaat uit twee Kamers. 

Tweede Kamer

Heeft 150 leden en behandelt alle wetsvoorstellen (maken, aanpassen, stemmen).

Eerste Kamer

Heeft 75 leden, geen full-time baan, mogen alleen stemmen over een voorstel.

De 2 taken van het parlement 

1. Medewetgever
2. Controleren van het kabinet

Wetgevende taak

Stemrecht

Beide kamers mogen stemmen over ieder wetsvoorstel dat wordt gemaakt, zij kunnen een wetsvoorstel aannemen of afwijzen

Recht van Initiatief

Tweede Kamerleden mogen zelf wetsvoorstellen indienen. 

Let op: dit doen ze niet zo vaak, er is veel kennis nodig voor het maken van een wetsvoorstel en... het is gigantisch veel werk! Ministers hebben ambtenaren of secretarissen, TK-leden niet! 

Recht van amendement

Tweede Kamerleden mogen wetsvoorstellen veranderen (wetswijziging). Stemt de meerderheid van de kamer hier mee in? Dan MOET de minister zich hier aan houden en de wet veranderen. 

Wil hij dat niet? Dan moet de wet ingetrokken worden of ontslag nemen. 

Controlerende taak

Vragenrecht: ieder Kamerlid mag aan de minister of staatsecretaris mondelinge of schriftelijke vragen stellen. De M&S is verplicht om deze vragen binnen 3 weken te beantwoorden. 

Budgetrecht: de Eerste en de Tweede Kamer hebben het recht om de jaarlijkse begroting van de minister wel of niet goed te keuren. 

Parlementaire enquête (recht van onderzoek): als in de Tweede Kamer vindt dat een bepaalde zaak tot op de bodem uitgezocht moet worden, kunnen ze daar een onderzoek naar doen. Betrokkenen worden onder ede verhoord en zijn strafbaar als blijkt dat ze liegen.

Recht van interpellatie: interpelleren betekend een minister ter verantwoording roepen. De Minister (of S) moet dan naar de Tweede Kamer komen om uitleg te geven over het beleid. 

Recht van motie: Het parlement kan hiermee aangeven een minister 'af te keuren' of te 'wantrouwen'. Als de meerderheid zo'n motie steunt moet de minister weg.

2. Recht van motie

Het parlement kan hiermee aangeven een minister 'af te keuren' of te 'wantrouwen'. Als de meerderheid zo'n motie steunt moet de minister weg.

Maken van opdrachten

Wat ga je doen?  op Blz. 68,69

opdracht 5 t/m 8

Hoe ga je dat doen?  Overleg met de persoon naast je

Hulp nodig bij het maken?  Kijk in de tekst blz. 69

Tijd: 15 min

Klaar?  Maak de begrippenlijst + samenvatting