VOC

• Geschiedenis
• MBO
• Studiejaar 2

Deze les:

- Terugblik vorige les

- Uitleg VOC

- Aan de slag

- Herhaling

- Uitleg

- Aan de slag

Ontdekkingsreizigers

Ontdekkingsreizen en oprichting van de VOC

1519 - 1792

Handel over land

Hoe specerijen eerst in Europa kwamen

Eerste Nederlanders in Azië

• Cornelis de Houtman komt in 1596 als eerste Nederlander in Oost-Indië aan
  

• Opbrengst net voldoende om de kosten eruit te krijgen, vooral door verkeerde ruilmiddelen.

• Toch is het doel bereikt: een route via Kaap de Goede Hoop is bewezen

Route V.O.C. 

Hoe specerijen in de Gouden Eeuw in Europa kwamen

Verenigde Oostindische Compagnie (1602)

• Nederlandse regering (Staten-Generaal) grijpt in.

• Compagnieën moeten samengaan in één bedrijf.

• Hierdoor gaan ze concurrentie tegen en kunnen de winsten ook gebruikt worden in de oorlog tegen Spanje

Nieuw probleem!

• Steeds meer Nederlandse bedrijven (compagnieën) gaan naar Indië varen.

• Hierdoor ontstaat veel concurrentie tussen Nederlanders onderling

• De prijs van de specerijen daalt hierdoor snel, de winst dus ook

Doel: monopolie (alleenhandel) op de specerijenhandel ten oosten van Kaap de Goede Hoop

Aandelen VOC

• Eerste bedrijf in de wereld
  dat aandelen uitgeeft.

• Dividenduitkering.
  
• Mensen krijgen een deel van de winst!

VOC

2000 Schepen en 30.000 man personeel

Eerste multinational van de wereld

Oorlog en handel

1. Oprichting VOC ook tegen Spanjaarden en Portugezen die de route probeerde af te pakken
2. Het gevaar begon al zodra de boten buiten Nederlands zeegebied was: Duinkerken (Toen Spaans-België)
3. Duinkerkers kregen  kaapbrieven: bewijs dat ze aan kaapvaart deden (geen zeerovers)
4. Handel en oorlog gingen hand in hand.

Hoe?

• Uitschakelen van concurrenten

• Bouwen van handelposten

• Contracten met inheemse vorsten

• Opbouwen van handelsnetwerk in Azië

• Indien nodig: veel geweld

Batavia

Nederlanders stichten op Java de belangrijkste factorij (handelspost) Batavia.
Batavia heet nu weer Djakarta.

Jakarta werd Batavia

1. Er viel veel te verdienen met handel in het oosten
2. Wilde de VOC meedoen aan de handel, dan moesten ze langer aanwezig blijven --> handelsfactorijen.
3. De juiste plek was Jacarta die werd omgedoopt tot handelsfort Batavia.
4. Jan Pieterszoon Coen eerste gouverneur generaal

Aan de slag!

Blok 1: peper en nootmuskaat

Blz. 10/11

Opdracht 8, 9, 10 en 12

De VOC verhandelde vooral

1. Slaven
2. Aardappels
3. Kruiden
4. Maïs

Kaap de Goede Hoop

Indië

India

Nederland

In welk jaar werd de VOC opgericht?

1. 1599
2. 1602
3. 1650
4. 1802

VOC staat voor

1. Vereniging Oost-Indische Compagnie
2. Verenigde Oost-Indie Compagnie
3. Verenigde Oost-Indische Compagnie
4. Verenigde Oost-Indische Campagne

Wat is een compagnie

1. Specerijen
2. Handelsbedrijf
3. Een soort schip
4. Pakhuis voor goederen

Waarom maakt men van iemand een standbeeld/portret?

De stichter van Batavia!

Een van de bekendste medewerkers van de VOC is Jan Pieterszoon Coen. Hij was de vierde gouverneur-generaal van Oost-Indië en wordt vaak gezien als de grondlegger van de Nederlandse heerschappij in de Indische archipel. Hij stichtte de handelspost Batavia.

Een standbeeld waardig?

Ja

Nee

De Engelsen verslagen!

Hij liet in 1618 een fort bouwen bij Jacatra. Dit zonder dat hij de lokale vorst hiervoor om toestemming had gevraagd. Kort hierna opende hij de aanval op de Engelsen. Aanvankelijk verliep de strijd gunstig, maar toen de Engelsen versterking kregen veranderde dit en week Coen uit naar de Molukken waar de Nederlanders een goede basis hadden. Mei 1619 keerde Coen met een leger van duizend man terug. De Engelsen werden verslagen waarna Coen op de plek van Jacatra de handelspost Batavia stichtte. Coen wilde de stad aanvankelijk overigens Nieuw-Hoorn noemen maar de VOC koos voor de naam Batavia.  

Een standbeeld waardig?

Ja

Nee

De slachting op de Banda-eilanden

In 1621 trad Coen hard op tegen de Bandanezen die onder druk van de Engelsen hun specerijen-contract niet nakwamen. Hij reisde met een grote vloot naar de Banda-eilanden. Hoewel de bevolking vluchtte ontkwamen slechts weinigen. Naar schatting overleefden slechts zeshonderd van de 15.000 Bandanezen de aanval. Hij had speciale Japanse onthoofders in dienst. 

Een standbeeld waardig? Waarom wel/ niet?

Aan de slag!

Blok 1: peper en nootmuskaat

Blz. 12/13

Maken 14, 15 en 16