Begrijpen en ondersteunen van communicatie in de dagelijkse routine

• agogiek
• MBO
• Studiejaar 1

Begrijpen en ondersteunen van communicatie in

de dagelijkse routine

Lesdoel

▪ Ik ken het begrip communicatie.

▪ Ik benoem voorwaarden voor het leren communiceren met

   kinderen/jongeren.

▪ Ik ken een aantal functies van communicatie.

▪ Ik weet hoe ik de communicatie kan ondersteunen.

Planning

*Vorige les

*Lessonup met theorie en opdrachten

Wat weet je nog van dagelijkse routine?

Begrijpen en ondersteunen van communicatie

in de dagstructuur 

Definitie van communicatie

Door communicatie is een mens in staat om contact te leggen, relaties aan te gaan, behoeften en wensen kenbaar te maken en gevoelens te delen.

Waarom verloopt de communicatie bij mensen met een ontwikkelingsachterstand of een stoornis soms moeizaam?

Voorwaarden voor het leren communiceren:

1. het opdoen van ervaringen:                                                                      Er moet en behoefte zijn zodat een persoon gemotiveerd is om te communiceren. Behoefte hebben betekent dat je iets wilt of iets te vertellen hebt. 

2. Besef van actie en interactie:                                                                    Een persoon moet leren beseffen dat op elke actie een reactie volgt. Dit  besef van actie-reactie is van groot belang voor de 

motivatie om te gaan communiceren. 

3. Besef van wederkerigheid in het communicatieproces

Wederkerigheid betekent dat je de ander volgt in de   

communicatie, dat je op je beurt wacht, dat je reageert
op de  

ander. Wederkerigheid in de communicatie kan bemoeilijkt 

worden door verschillende factoren (vb. zintuigelijke beperking)

4. Inzet van de juiste communicatiemiddelen

Een passend communicatiemiddel is essentieel voor het begrijpen en gebruiken van communicatie. Welke

middelen je kiest hangt af van het niveau en de mogelijkheden van de persoon.

Opdracht

Groepjes van 4 personen in breakout rooms.

Bedenk bij elke voorwaarde een situatie uit de dagelijkse praktijk waaruit blijkt dat je de voorwaarde begrijpt.

Schrijf de voorwaarden en situaties kort op met steekwoorden.

De functies van communicatie

Communicatie kan verschillende functies hebben. De omgeving kan de benadering afstemmen aan de hand van

de kennis over en het gebruik van de functies van communicatie van een persoon met een verstandelijke

beperking. Voor een optimale communicatie is het daarom van belang om inzicht te krijgen in de functies die

iemand al dan niet beheerst.

De functies van communicatie

Communicatie kan verschillende functies hebben. De omgeving kan de benadering afstemmen aan de hand van
de kennis over en het gebruik van de functies van communicatie van een persoon met een verstandelijke 

beperking. Voor een optimale communicatie is het daarom van belang om inzicht te krijgen in de functies die
iemand al dan niet beheerst.

Functies van communicatie

weigeren/ uitdrukken        informatie geven                                                                      emoties en gevoelen                                                              Duidelijk maken dat je   

                                                                                                        iets wilt van een ander:                                                                                                                  aandacht/ hulp/ voorwerp/                                                                                                          handeling/ informatie                                                                         sociale routine                 zoeken en  vragen.

                                                                                                     

                      

      

Opmerking maken

    Grapje maken/

    begrijpen

Manieren om te communiceren

Manieren om te communiceren

 lichaamstaal, zoals mimiek, lichaamshouding,

expressie of geluiden, plaatjes, foto’s, gebaren.

De factoren

1. Luisteren 

Naast de taal zullen kleine kinderen ook vaak natuurlijke gebaren maken waar op gelet kan worden. Het gebaar
benoemen betekent dan veel voor het kind.

Een volwassene die het kind met bescheidenheid en respect benadert, zal meer in staat zijn contact te maken en ook echt een gesprek in twee richtingen kunnen voeren. 

Communiceren met baby’s, peuters, kleuters en schoolgaande kinderen is niet zo eenvoudig als het lijkt. Echt

communiceren moet je leren waarbij je rekening houdt met verschillen factoren.

Communiceren met baby’s, peuters, kleuters en schoolgaande kinderen is niet zo eenvoudig als het lijkt. 

Echt communiceren moet je leren waarbij je rekening houdt met verschillen factoren.

2. Gevoeligheid

Kinderen communiceren nog niet zo veel en gemakkelijk in taal als volwassenen. Kinderen 'voelen' vooral: ze zijn sensitief ingesteld op hun omgeving en begrijpen situaties vaak lang voordat ze er woorden voor hebben. Aan hun lichaamstaal zie je wat ze van een situatie vinden, benoem dit ook!

3. Taalvaardigheid

Volwassenen denken vaak dat een kind alles kan zeggen wat hij wil, zodra hij vloeiend praat. Maar dat is niet zo, tot een jaar of 10 is dit lastig.
Vragen onder woorden brengen en ook antwoorden formuleren kan moeilijk zijn. Bij een taalachterstand worden de problemen alleen maar groter. 

Waarom is lichaamstaal heel belangrijk in de communicatie?