2.2-2 DNA en specialisatie van cellen 4H 2122

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

2.2 DNA en specialisatie van cellen - deel 2

Wie heeft 't huiswerk gemaakt?

En wie heeft er vragen?

Woorden 

Doel 2.2 deel 2

Je leert wat de gevolgen van een mutatie zijn

Je leert hoe de levensloop van een cel is

Celspecialisatie

De ene cel is de andere niet.

Dat komt door verschil in EIWITTEN.

Pigment (melanine)

Mutatie

Een mutatie is een verandering in een DNA molecuul. Dit kan gevolgen hebben voor het te vormen eiwit.

En daarmee voor de werking van het eiwit.

Puntmutatie

Woorden 

Verander een letter in je gen (je krijgt van mij een getal hiervoor). (1 t/m 15)

Wat gebeurt er met je eiwit?

Gevolgen: geen/ klein

• de mutatie zit in een niet coderend deel van het DNA (niet in een gen)
• het aminozuur dat gecodeerd wordt is hetzelfde (bijvoorbeeld TTA naar TTG   ->   AAU naar AAC = beide Asparagine
• het aminozuur is anders maar het eiwit werkt (bijna) net zo goed

Gevolgen: groot

• de aminozuurvolgorde verandert, het eiwit werkt niet meer
• er komt een stopcodon, het eiwit wordt te kort en werkt niet meer
• er verdwijnt een stopcodon, het eiwit wordt te lang en werkt niet meer
• het startcodon verdwijnt, het eiwit wordt niet meer gemaakt

Wat is het gevolg van een niet werkend gen voor pigment (melanine) als gevolg van een mutatie?

Genoommutatie

Als het aantal chromosomen in een cel anders is dan normaal heet dat een genoommutatie.

Levenscyclus van een cel

BINAS 76A

Levenscyclus van een cel

Interfase zit tussen celdelingen in en zorgt er voor dat een cel zich klaarmaakt voor nieuwe celdeling óf specialisatie. 

Interfase bestaat uit G1, S, en G2 fase.

Levenscyclus van een cel

G1 fase

BINAS: Stofwisseling en celgroei

groei en aanmaak van eiwitten

Levenscyclus van een cel

S fase= Synthese

BINAS: DNA replicatie = DNA kopieren.

Als de cel zich gaat splitsen heeft elke dochtercel een volledige, identieke set chromosomen nodig. Het DNA moet dus verdubbeld worden, dit gebeurt in de S-fase

DNA replicatie

Omdat de ene streng altijd complementair is aan de andere is het kopieren vrij eenvoudig.

Tegenover een A komt een T, tegenover een T een A, tegenover een C een G en tegenover een G een C.

Levenscyclus van een cel

G2 fase

BINAS: Stofwisseling en celgroei, synthese (= aanmaak) van membranen en andere organellen.

Als de cel zich gaat splitsen zijn er extra organellen nodig, voldoende voor elke dochtercel.

Levenscyclus van een cel

Na de interfase begint de mitose (de celdeling) =  volgende paragraaf

De cel verdeelt het DNA in twee gelijke delen. Elk deel is de basis voor de kern van de dochtercel.

Levenscyclus van een cel

Na de mitose zijn er twee dochtercellen.

Elk van deze cellen bepaalt of deze nogmaals gaat delen (opnieuw G1, S, en G2 fase) of zich gaat specialiseren.

Meestal gaat één zich specialiseren en de ander opnieuw delen (eventueel na een pauze, de G0 fase)

Celspecialisatie

In elke cel zit hetzelfde DNA.

De rol van de cel bepaalt welke eiwitten nodig zijn.

Bijvoorbeeld: melanine in een huidcel of actine/ myosine in een spiercel.

Ándere genen zijn actief.

Doel 2.2 deel 2

Je hebt geleerd wat de gevolgen van een mutatie zijn

Je hebt geleerd hoe de levensloop van een cel is

Wat ga je doen?

Snap je alles? kijk het huiswerk na en ga verder met het maken van opdr. van paragraaf 2.2

Snap je het nog niet helemaal? Doe dan mee met de les.