VzVee - koesignalen - les 5 wetgeving - dierenwelzijn

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 1

VzVee - koesignalen - les 5 wetgeving en dierenwelzijn

Deze les

Herhaling vorige lessen

Persoonlijke ruimte van de koe

Wetgeving

Dierenwelzijn

KoeMonitor

Herhaling vorige lessen

Log in op LessonUp!

Oefentoets --> alvast ter voorbereiding op VGT

Koesignaal

Geen koesignaal

Dikte van de mest

Mest

Klauwen

Kale hakken

Uier

Bol uier

Welke koesignalen zie je op de foto?

Foerageergedrag is een ander woord voor:

1. Sociaal gedrag
2. Eet gedrag
3. Comfort gedrag
4. Exploratie gedrag

Maternaalgedrag is een ander woord voor:

1. Sociaal gedrag
2. Exploratie gedrag
3. Eet gedrag
4. gedrag gericht op zorgen voor het kalf

Wat zijn feromonen?

1. Geuren die aan het voer zitten
2. Geur dat dieren afgeven om met andere dieren te communiceren
3. Geuren die bepaalde giftige planten afgeven

Noem 2 kenmerken van het zintuig 'zien' van de koe.

Deze les/lessen

Na deze les/lessen:

• Weet je te beschrijven wat de persoonlijke ruimte/vluchtzone is van de koe
• weet je de basis van de wet voor dieren
  
• weet je wat bedoelt wordt met een dierwaardige veehouderij
  
• kan je beschrijven wat dierenwelzijn is
• weet je welke drie onderdelen horen bij KoeMonitor

Persoonlijke ruimte/vluchtzone

Ook wel genoemd: 

Vluchtzone!!

= ruimte om de koe heen, als een ander dier (of jij) daar binnen komt, zal ze reageren door te vluchten, aan te vallen of te bevriezen

Verschilt per dier, oa. door:

- hoe hoog ze in de rangorde staat 

- situatie (stress werkt vluchtzone vergrotend)

Stressvrij verplaatsen van koeien

Gebruik maken van de 

vluchtzone!

Door er langs op te lopen 

drijf je de koeien naar voren

Koe loopt in de richting waarin

ze kijkt!

Stressvrij verplaatsen van koeien

Zigzaggend door en hek heen

Handig als je in je uppie moet drijven! 

Voorkennis  wetgeving

Wat weet jij al van wetgeving m.b.t. veehouderij? 

Vul dit in op de volgende slide!

Wat weet jij al van wetgeving m.b.t. melkveehouderij?

Opdracht 

Tweetallen

25 minuten

Lees de theorie en maak samen de opdracht op papier

Nabespreken klassikaal

Geschiedenis van de wet

• 1886 > Dierenmishandeling strafbaar --> voor de mens naar om te zien
• 1920 > Veewet --> besmetting tegen gaan
• 1961 > Strafbaar om een dier opzettelijk pijn te doen of te kwellen zonder redelijk doel --> geen goede kaders, straffen moeilijk!
• 1980 > Gezondheidswet voor dieren --> eind jaren 60: dierenwelzijn! Intensieve veehouder;  intrinsieke waarden van dieren
• 1992 > Gezondheids- en welzijnswet voor dieren (GWWD) --> 'Nee, tenzij'- principe
• NU 2013 > Wet Dieren
  

2013: Wet dieren

OUDE WET: Uitgangspunt van deze wet is dat men geen handelingen met dieren mag verrichten, tenzij in de wet staat dat het wel mag. ‘NEE, TENZIJ'- principe.

Ontwikkelingen in de veehouderij gaan snel.

Bij wetsvoorstel moest hele wet aangepast worden

Daarom sinds 1 januari 2013 nieuwe ‘kaderwet’ Wet Dieren

Kaderwet = soort raamwerk is waarbinnen de uiteindelijke regels over het houden dieren en daaraan gerelateerde onderwerpen vastgesteld worden.

Deze regels worden ingevuld aan de hand van Algemene Maatregelen van Bestuur (AmvB's) of ministeriële regelingen.

Aanpassingen kunnen hierdoor makkelijker gemaakt worden!!

Convenant Dierwaardige Veehouderij

Meest recente wetwijzigingen:

2023-2024: Convenant Dierwaardige Veehouderij:

Diverse wetsvoorstellen voor 2030

Convenant dierwaardige veehouderij

1) Erkenning van de intrinsieke waarde en de integriteit van het dier

Respect voor de eigen waarde van het dier als wezens met gevoel die pijn en plezier

kunnen ervaren. Dit betekent geen ingrepen (snavel behandelen, staarten couperen,

onthoornen, e.d.), grenzen aan het aanpassen van het dier via fokkerij, en oog voor

eigen belangen van het dier.

2) Goede voeding

Voldoende water en voer van goede kwaliteit.

3) Goede omgeving

Een comfortabele en veilige omgeving met een goed klimaat (temperatuur, frisse lucht,

bioritme).

Reactie LTO 13-12-2024

https://www.lto.nl/convenant-dierwaardige-veehouderij-en-amvbs-waar-staan-we-nu/

We zien dat de waarde die de maatschappij aan dieren en dierenwelzijn hecht toegenomen is en ook toe zal blijven nemen. Tegelijkertijd is onze kennis over dieren ook toegenomen. Voor een belangrijk deel wordt deze kennis al toegepast in de veehouderij. Het is echter noodzakelijk om met elkaar te blijven kijken hoe andere, dierwaardigere, systemen ontwikkeld kunnen worden. De ontwikkeling naar dierwaardigere systemen staat nooit stil. Hiervoor is wel een totaalpakket met verschillende instrumenten nodig, inclusief duidelijke randvoorwaarden die zorgen voor een werkbare toekomst voor onze sector.

Convenant dierwaardige veehouderij

4) Goede gezondheid

Een goede gezondheid waarborgen, en pijn voorkomen (ook qua verwondingen door

soortgenoten).

5) Natuurlijk gedrag

Voldoende mogelijkheden om essentiële natuurlijke gedragingen te vertonen en

behoeften te vervullen: rusten, eten en drinken, mesten en urineren, zelfverzorging,

exploratie, sociaal gedrag, thermoregulatie, veiligheid, gezondheid, beweging,

reproductie, seksueel gedrag, nestbouwgedrag en maternaal gedrag.

6) Positieve emotionele toestand

Waarbij het dier in staat is om te reageren op de veranderende sociale en fysieke

omgeving en een toestand bereikt die het als overwegend positief ervaart (‘A life worth

living’). Deze toestand komt voort uit het voldoen aan alle voorgaande principes.

Reactie LTO

1. Vergunningverlening moet sterk verbeteren: veehouders die willen investeren in een dierwaardigere bedrijfsvoering, lopen vaak tegen complexe regelgeving en langdurige trajecten aan bij de vergunningverlening. Daarom moet de vergunningverlening sterk verbeterd én vereenvoudigd worden.

2. Rol van de markt: grote investeringen in dierenwelzijn moeten langjarig geborgd zijn bij de afzet; de investeringen moeten immers terugverdiend kunnen worden in de markt.

3. Financiering: banken en andere partijen moeten de overgang naar diergerichte systemen ondersteunen. Daarbij is financiële hulp vanuit de overheid essentieel. Bijvoorbeeld via subsidies of fiscale regelingen.

4. Onafhankelijke monitoring: een onafhankelijke autoriteit moet toezien op de voortgang binnen de sector, maar ook op de markt en de overheid om stappen te kunnen zetten.

5. Internationale context: de Nederlandse landbouw staat niet op zich, maar is onderdeel van een Europese en internationale markt. Dit vraagt om afstemming met Europese ontwikkelingen, zodat een gelijk speelveld wordt gewaarborgd.

Europese wetgeving

Niet alleen te maken met Nederlandse wetgeving!

Ook Europese wetgeving!

Wetgeving gericht op: Dierenwelzijn, diergezondheid en voedselveiligheid --> moet geborgd worden!!

Europese wetgeving

EU-regelgeving --> Zuivelondernemingen mogen alleen melk van gezonde koeien ophalen en verwerken. 

Hoe de borging plaats vindt staat niet beschreven --> wél dat een gekwalificeerde dierenarts hier deel van uit moet maken. 

Dierenarts

Controle of alle aanwezige attentiekoeien daadwerkelijk worden herkend en of de melk van deze koeien aantoonbaar wordt uitgehouden

Naar aanleiding van wat je nu weet: Wat versta jij onder dierenwelzijn?

Dierenwelzijn

Dierenwelzijn verwijst naar de fysieke en mentale toestand van een dier in relatie tot de omstandigheden waarin het leeft. 

Het gaat over het vermogen van dieren om op een natuurlijke, gezonde en stressvrije manier te leven, waarbij hun behoeften en gedragingen gerespecteerd worden.

Dierenwelzijn - aspecten

Fysieke gezondheid: Een gezond dier heeft geen ziektes of verwondingen en wordt op tijd behandeld als dat nodig is.

Omgevingskwaliteit: De leefruimte moet schoon, veilig, en geschikt zijn voor het dier, met voldoende ruimte om te bewegen.

Gedragsvrijheid: Dieren moeten natuurlijk gedrag kunnen vertonen, zoals grazen, rusten, spelen of sociale interacties.

Mentale welzijn: Dieren mogen geen langdurige angst, stress of verveling ervaren. Dit wordt steeds belangrijker in moderne benaderingen van dierenwelzijn.

Dierenwelzijn 

Hoe borgen we dit op het melkveebedrijf? 

KoeMonitor

Op elk melkveebedrijf!

Verplicht sinds 2020

Bestaat uit drie onderdelen.

Uit welke drie onderdelen bestaat KoeMonitor?

Opdracht - placemat

Nodig: pen + laptop

Tijd: 20 minuten

1. Jij zoekt eerst in stilte wat uit over jouw onderwerp (10 min) en vult de belangrijkste punten in op de placemat
2. Daarna bespreek je jouw onderwerp met je groepsgenoten (10 min)
3. Vervolgens bepalen jullie samen wat het doel is van KoeMonitor en vullen dat in het midden in
4. Klaar? Dan even stil wat voor jezelf doen

Docent loopt de groepjes langs om te controleren --> check doel koemonitor en of de juiste punten beschreven worden

www.koemonitor.nl

KoeMonitor

KoeData --> automatisch gegenereerd --> Melkgegevens, Rendac, GD

KoeAlert --> Komt volgende week aan bod!

KoeKompas --> Dierenarts

KoeData

Automatisch gegenereerd --> Objectief

'KoeData geeft elk kwartaal op basis van objectieve data ​inzicht in de diergezondheid op het melkveebedrijf en daarmee in het risico dat er attentiekoeien aanwezig kunnen zijn als bedoeld in de EU-hygiëneverordening 853/2004.'

KoeData - 11 kengetallen

KoeData - score A,B,C

Koekompas

• 7 thema's --> risico analyse
• melken - voeding & water - huisvesting - dierenwelzijn -  werkroutines - dierziekte-incidentie - jongvee-opfok

Wat is hier nog meer te vinden?

• Gezondheidsstatussen melkveebedrijf
• Dierdagdosering
• Aantallen dierziekten
• RISICOFACTOREN! 

Koekompas - opdracht 2-tallen