VWO H4.2 Vorming geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4.2 Vorming geslachtscellen

Chromosoomtype 1, 2, 3 etc

23 paren

2n

2n

- Waneer de chromosomen verdubbelen tijdens de S-fase en alle chromosomen bestaan uit 2 zusterchromatiden heb je nog steeds 2 sets DNA, ongeacht hoeveel kopieën je ervan hebt.

-   2 sets DNA (2n) is 1 chromosoom van je moeder en 1 van je vader, ongacht de hoeveelheid kopieën je ervan hebt

- Lichaamcellen zijn diploïd (2n), ze bevatten van elk type chromosoom 2 exemplaren (1 van je vader, 1 van je moeder)

- Geslachtscellen zijn haploïd (n) ze bevatten van elk type chromosoom 1 exemplaar (1 van je vader óf 1 van je moeder 

Mitose

- Bij mitose verdubbelen de chromosomen om vervolgens uit elkaar gehaald te worden. 

- Aan het begin en aan het einde van de celdeling heb je dan evenveel chromosomen

Mitose

Crossing over

https://schooltv.nl/video/mitose-wat-is-dat/

geslachtscellen (gameten) zijn haploïd: ze hebben 1 van elk type chromosoom

https://schooltv.nl/video/meiose-meiose-gebeurt-in-de-geslachtsklieren/#q=meiose

Meiose

- Bij meiose worden eerst de verdubbelde chromosomenparen uit elkaar gehaald  (meiose 1)

- Daarna worden de chromatiden van de paren uit elkaar gehaald (meiose 2)

- Aan het einde van meiose 2 heb je vier haploïde cellen

- Meiose is een reductiedeling > het aantal chromosomen wordt gereduceerd

Aantekening

Meiose

Na meiose 1 heb je nog maar 1 set DNA,

Maar elk chromosoom bestaat nog uit 2 chromotiden. 

Deze worden gesplitst in meiose 2 

Man: 

1 cel vormt 4 zaadcellen

Vrouw:

1 cel vormt 1 grote eicel, de andere 3 cellen (poolichaampjes) sterven af.  

Eisprong bij meiose 1. 

Meiose 2 begint bij bevruchting

Recombinatie en crossing over

Tijdens meiose: Remix van genetisch materiaal 

1. Recombinatie
Geslachtscellen zijn haploïd, ze hebben dus van elk type chromosoom 1 exemplaar, welke? Dat berust op toeval

2. Crossing over
Tijdens metafase 1 wisselen de chromosomen stukjes uit, dit heet crossing over. 

Oögonia: diploïde kiemcellen
Primaire oöcyt: oögonium dat begonnen is met meiose, gestopt in profase 1
Follikel: Primaire oöcyt met omliggende follikelcellen

Vanaf puberteit
1 follikel rijpt per maand, maakt meiose 1 verder af als primaire oöcyt en meiose 2 tot metafase 2 als secundaire oöcyt (eicel). Na eisprong bevruchting? Eicel maakt meiose 2 af voordat de kernen zich versmelten

Tweelingen

- twee-eiige tweeling:

2 (of meer) eicellen rijpen tegelijkertijd en worden bevrucht

- eeneiige tweeling: 1 bevruchte eicel deelt zich in tweeën: identiek