H1 Het verleden opgediept - werken aan geschiedenis - eerste jaar

• Geschiedenis
• Secundair onderwijs

H1

Werken aan geschiedenis

Opdracht 1

Herken een historische vraag

Wat is een goede historische vraag?

• gaat over het verleden van de mens
• afgebakend in tijd
• afgebakend in ruimte

Historische vraag?
Welke rol speelden slaven in de Griekse samenleving tijdens de oudheid?

1. ja
2. nee

Historische vraag?
Waarom was de Nijl belangrijk voor het ontstaan van een landbouwsamenleving in Egypte tijdens het oude Nabije Oosten?

1. ja
2. nee

Historische vraag?
Wat zijn de gelijkenissen tussen de Atheense democratie in de 5de eeuw v. C. en de hedendaagse democratie in België?

1. ja
2. nee

Historische vraag?
Hoe lang is de Nijl?

1. ja
2. nee

Opdracht 2

Vorm je een beeld van het verleden

Wat is geschiedenis?

• Verleden = alles wat vroeger gebeurd is.
• Geschiedenis probeert het verleden te reconstrueren m.b.v. bronnen.

Historisch onderzoek

= het zoeken naar antwoorden op historische vragen door middel van het bestuderen van bronnen. 

Let op de bruikbaarheid en de betrouwbaarheid van de bronnen!

Wat zijn bronnen?

Sporen / overblijfselen / resten die het mogelijk maken om (een deel van) het verleden te leren kennen. 

Soorten bronnen

• geschreven - ongeschreven
• mondeling - materieel
• primair - secundair

Betrouwbaarheid?

Bruikbaarheid?

geschreven bronnen

• brieven
• boeken
• wetteksten
• dagboeken
• kranten
• ...

ongeschreven bronnen

• gebouwen
• wapens
• werktuigen
• menselijke en dierlijke resten
• fossielen
• kunstwerken
• gesproken bronnen

Monumentale bronnen

Archeologische bronnen

Primaire bron (dateert uit de tijd van de gebeurtenis)

Secundaire bron (bron die later werd gemaakt over een gebeurtenis)

Primaire bron (dateert uit de tijd van de gebeurtenis)

Secundaire bron (bron die later werd gemaakt over een gebeurtenis)

Historische bron

spoor van het verleden dat bewaard is gebleven

Historisch werk

resultaat van wetenschappelijk onderzoek van historische bronnen

David

van

Michelangelo

Opdracht 3

Situeer bronnen in het historisch referentiekader

historisch referentiekader

=

TIJD (Wanneer?)

MAATSCHAPPELIJK DOMEIN (Wat? Waar gaat het over?)

RUIMTE (Waar?)

We situeren elke gebeurtenis in het

Opdracht 4

Onderzoek kritisch een bron

Betrouwbaarheid van bronnen

Bij het raadplegen van bronnen moeten we nagaan of de bron te vertrouwen (= betrouwbaar is).

We moeten ons een aantal dingen afvragen:

• Wie heeft de bron gemaakt of geschreven?

• Wat voor iemand was deze persoon?

• Voor wie of wat werd de bron gemaakt?

• Wat was de bedoeling van de bron?

Opdracht 5

Denk na over de relatie tussen verleden en heden

Mensen kijken naar het verleden vanuit hun eigen leven, ideeën en bedoelingen: beelden van het verleden kunnen erg verschillen.

Mensen verwijzen naar het verleden met een doel:

• om te ontspannen
• om sporen uit het verleden te verklaren
• om een trots groepsgevoel te creëren
• om verandering te brengen
• om lessen uit het verleden te trekken
• ...