4.5-3: Reactievergelijkingen kloppend maken

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

4.5 Atomen tellen

Reactievergelijkingen kloppend maken

Deze les

Terugblik molecuulformules

Terugblik reactievergelijkingen

Reactievergelijkingen kloppend maken

Molecuulformules

Van alle stoffen kunnen ook de molecuulformules gegeven worden. In de molecuulformules staan uit welke en uit hoeveel atomen een stof opgebouwd is. Van enkele van deze stoffen moet je de molecuulformules kennen:

CO2 (g)	Koolstofdioxide	N 2 (g)	Stikstof
CO (g)	Koolstofmono-oxide	SO 2 (g)	Zwaveldioxide
H 2 O (l)	Water	O 2 (g)	Zuurstof
CH 4 (g)	Methaan	H 2 (g)	Waterstof
NO (g)	Stikstofoxide	NO 2 (g)	Stikstofdioxide

Terugblik Reactievergelijkingen

We hebben het al gehad over reactieschema's. Hierbij schrijf je schematisch op hoe een chemische reactie verloopt. Een voorbeeld hiervan is het ontleden van water: Water (l) -> Waterstof (g) + zuurstof (g)

Behalve een reactie schema, kunnen we ook een reactie vergelijking opstellen. Hierbij gebruiken we de molecuulformules, en moet de reactievergelijking kloppend gemaakt worden.

Reactievergelijking ontleding van water:

H₂O (l) -> H₂ + O₂

Reactievergelijkingen kloppend maken

Om een reactievergelijking kloppend te maken, schrijf je eerst de reactievergelijking op in je schrift, en noteer je welke atoomsoorten je hebt eronder, van links naar rechts.

H2O (l) -> H2 + O2

H

O

Vervolgens gaan we de atomen links van de pijl kloppend maken met de atomen rechts van de pijl, door de coëfficiënt aan te passen: De getallen voor de molecuulformule.

kloppend maken

H2O (l) -> H2 + O2

2 H 2  

O

Links voor de pijl hebben we 2 waterstof atomen, rechts van de pijl hebben we er ook twee. Voor waterstof klopt onze reactie vergelijking al.

Vervolgens kijken we naar zuurstof:

kloppend maken

H2O (l) -> H2 + O2

2 H 2

1 O 2

Vervolgens maken we zuurstof kloppend. Links voor de pijl hebben we 1 zuurstof atoom. Rechts na de pijl hebben we er 2: Dit moeten we kloppend maken.

Kloppend maken

2 H2O (l) -> H2 + O2

2 H 2

2 O 2

Nu klopt het aantal zuurstof atomen wel. Maar is de gehele reactie nu nog kloppend?

Kloppend maken

2 H2O (l) -> H2 + O2

2 H 2

2 O 2

Doordat we nu 2 moleculen water hebben, is de totale hoeveelheid waterstof ook toegenomen. Elke keer dat je een coëfficiënt veranderd, moet je controleren of de andere atoomsoorten niet veranderen.

kloppend maken

2 H2O (l) -> H2 + O2

4 H 2

2 O 2

Want door het toevoegen van de twee, hebben we nu 4 waterstof atomen, en niet 2 waterstof atomen. Dit moeten we dus weer kloppend maken:

kloppend maken

2 H2O (l) -> 2 H2 + O2

4 H 4

2 O 2

Door nu 2x H2 te nemen klopt het aantal waterstof weer. Het aantal zuurstof klopt ook: Deze reactievergelijking is kloppend gemaakt.

Maak de volgende reactievergelijking kloppend:
N2 + H2 -> NH3

Kloppend maken

N₂ + H₂ -> NH₃

2 N 1 

H

Voor de pijl hebben we 2x N. Na de pijl maar 1 keer. Dit maken we kloppend door 2x NH3 te nemen:

Kloppend maken

N₂ + H₂ -> 2 NH₃

2 N 2

2 H 6 

Vervolgens gaan we door met H: We hebben  2x H voor de pijl, maar 2x3 keer H na de pijl. Hoe maken we dit kloppend?

Kloppend maken

N₂ + 3 H₂ -> 2 NH₃

2 N 2

6 H 6 

Door 3x H2 te nemen hebben we 6x H. Nu klopt de reactievergelijking dus.

Vragen

Zijn er nog vragen?

Huiswerk

Lezen heel 4.5

Maken: (58, 60, 61 en 62) en 63, 64, 65, 69 en 70