2.1 Eerste Wereldoorlog: Oorzaken

De Eerste Wereldoorlog 1914-1918
Oorzaken en Aanleiding
1 / 33
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

This lesson contains 33 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

Items in this lesson

De Eerste Wereldoorlog 1914-1918
Oorzaken en Aanleiding

Slide 1 - Slide

Leerdoelen:
  • Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een oorzaak en een aanleiding.
  • Je kent de oorzaken en aanleiding van de Eerste Wereldoorlog en kunt deze herkennen in bronnen. 

Slide 2 - Slide

Oorzaken en aanleiding

Slide 3 - Slide

Vaardigheid: aanleiding en oorzaken herkennen
  • Oorzaken = waarom iets gebeurt. Vind je door te vragen 'waardoor?' Zijn er meestal meerdere en kunnen al lange tijd bestaan.
  • Aanleiding = meest directe oorzaak; kan er dus maar eentje zijn. Ook wel: de druppel die de emmer doet overlopen. 

Slide 4 - Slide

Een gebeurtenis...
A
Heeft maar één oorzaak
B
Heeft altijd meerdere oorzaken
C
Heeft een aanleiding.

Slide 5 - Quiz


Oorzaken:
  1. Nationalisme
  2. Militarisme
  3. Imperialisme
  4. Frans-Duitse oorlog van 1871
  5. Bondgenootschappen

Aanleiding:
  • Moord op Franz-Ferdinand, de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije

Slide 6 - Slide

Oorzaken: Nationalisme (1)
  • Natie: volk dat zich een eenheid voelt                                                                                                                bv. door zelfde taal, geschiedenis, religie, gewoontes (cultuur) 
  • Nationalisme: 
  1. Trots zijn op je volk
  2. Streven van een volk naar een eigen staat                                                                                        Probleem: niet elk volk heeft een eigen land 
       Meerdere volken in één land: spanning 
  • Nationalisme groeit sterk in 19e eeuw door: 
  1. Opkomst onderwijs (iedereen dezelfde taal) 
  2. Opkomst dienstplicht (iedereen tijdje vechten voor zijn land) 
  3. Franse bezetting door Napoleon (toch wel fijn die eigen cultuur) 

Slide 7 - Slide

Oorzaken: nationalisme (2)
  • Gevaren door nationalisme: 
  • Landen willen het grootste en het beste zijn => oorlog om koloniën. 
  • Ieder volk wil eigen land hebben (problemen op de Balkan) 

Slide 8 - Slide

Welk woord heeft niets te maken met nationalisme?
A
vlag
B
taal
C
mitrailleur
D
volkslied

Slide 9 - Quiz

Oorzaken: militarisme (1)
Nationalisme leidt tot militarisme: liefde voor het eigen leger en oorlog
  • Eigen leger moet zo sterk mogelijk zijn => wapenwedloop: zo snel mogelijk zo veel mogelijk wapens krijgen 

Slide 10 - Slide

Oorzaken: militarisme (2)
  • Voorliefde voor militair vertoon 
  • Idee dat je problemen oplost met geweld 
  • Europese volken willen wel oorlog om te kijken wie er de sterkste was.  
  • Landen hadden al plannen klaarliggen om hun buurlanden aan te vallen 

Slide 11 - Slide

Oorzaken: Imperialisme
  • Imperialisme: een wereldrijk opbouwen door zoveel mogelijk koloniën te veroveren => grondstoffen voor de eigen industrie 
  • Strijd tussen Europese landen om grondgebied buiten Europa. 

Slide 12 - Slide

Japan
Rusland
Frankrijk
Duitsland
Groot-Brittannië
China

Slide 13 - Drag question

Oorzaken: Frans-Duitse oorlog (1871)

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Oorzaken: Frans-Duitse Oorlog (2)
Gevolgen Frans-Duitse oorlog:
  • De Duitse staatjes gaan samen 1 land vormen 
  • Frankrijk raakt belangrijk industriegebied kwijt 
  • Machtsverhoudingen Europa veranderen 
  • Frankrijk wil wraak 

Slide 16 - Slide

Oorzaken: bondgenootschappen
  • Machtsverhoudingen in Europa zijn na 1871 veranderd
  • Duitsland = erg sterk na Frans-Duitse oorlog 
  • Bescherming hiertegen in bondgenootschap: groep landen die elkaar steunen 
  • Triple Entente (geallieerden) : Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Rusland 
  • Triple Alliantie (centralen): Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Ottomaanse Rijk 

Slide 17 - Slide

Rusland
Engeland
Frankrijk

Slide 18 - Drag question

Uit welk bondgenootschap is deze afbeelding afkomstig?
Centralen
Geallieerden

Slide 19 - Drag question

De aanleiding
De moord op Franz-Ferdinand

Slide 20 - Slide

Problemen op de Balkan
  • Op de Balkan veel verschillende volken in veelvolkerenstaten
  • Vooral in keizerrijk Oostenrijk-Hongarije veel ontevreden volken 
  • Conflict met Servië
    over Bosnië (wie mag het hebben?)
  • Servië net onafhankelijk van Ottomaanse Rijk (ook een veelvolkerenstaat)

Slide 21 - Slide

Bezoek Franz-Ferdinand aan Sarajevo
  • 28 juni 1914: bezoek van kroonprins Franz Ferdinand van O-H aan Sarajevo (Bosnië) 
  • In Bosnië woonden veel Serviërs 
  • 28 juni voor Serviërs dag van nationale rouw (verloren op die dag in 1389 van Osmaanse Rijk) 

Slide 22 - Slide

De moord op Franz-Ferdinand
  • Leden van ‘De zwarte hand’ hadden aanslag voorbereid 
  • Servisch-nationalistische groep 
  • Gavrilo Princip schoot Franz-Ferdinand neer

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Video

De kettingreactie
  1. Princip doodt Frans-Ferdinand (28 juni 1914) 
  2. Oostenrijk zoekt steun bij Duitse keizer 
  3. Wilhelm II geeft Oostenrijk onvoorwaardelijke steun 
  4. Oostenrijk eist dat Servië het Oostenrijkse leger toelaat om nationalisten in Servië op te sporen 
  5. Servië vraagt steun aan Rusland (=broedervolk) 
  6. Rusland mobiliseert zijn troepen (1 aug.) 
  7. Duitsland verklaart de oorlog aan Rusland (1 aug.) 
  8. Frankrijk (bondgenoot van Rusland) mobiliseert 
  9. Duitsland verklaart de oorlog aan Frankrijk (3 aug.) 
  10. Duitsland valt België binnen (neutraal land) 
  11. Engeland verklaart de oorlog aan Duitsland (4 aug.) 
  12. WOI uitgebroken (Centralen – Geallieerden) 

Slide 25 - Slide

Wanneer begon de Eerste wereldoorlog ?
A
1913
B
1914
C
1915
D
1916

Slide 26 - Quiz

De aanleiding voor het uitbreken van WO I is:
A
Frans-Duitse oorlog
B
Moord op Franz- Ferdinand
C
Wapenwedloop
D
Nationalisme

Slide 27 - Quiz

Wat zie je op de afbeelding?
A
Gevolg van de Eerste Wereldoorlog
B
Aanleiding van de Eerste Wereldoorlog
C
Indirecte oorzaak van de Eerste Wereldoorlog
D
Gevolg van de Tweede Wereldoorlog

Slide 28 - Quiz

Wat zie je op de afbeelding?
A
Gevolg van de Eerste Wereldoorlog
B
Aanleiding van de Eerste Wereldoorlog
C
Oorzaak van de Eerste Wereldoorlog

Slide 29 - Quiz

Welke oorzaak staat afgebeeld?

Slide 30 - Open question

Welk begrip?
Vlaggen – volksliederen – kolonies

Slide 31 - Open question

Welke oorzaak is afgebeeld?

Slide 32 - Open question

Dit is een foto van een wapenfabriek uit de Eerste Wereldoorlog.

Van welke oorzaak van de Eerste Wereldoorlog is dit een voorbeeld?
A
Bondgenootschappen
B
Nationalisme
C
Modern imperialisme
D
Bewapeningswedloop

Slide 33 - Quiz