Les 1 - Kennis van het lichaam en zelfbeeld.

Het lichaam en puberteit.

Afspraken

Lachen mag, uitlachen niet. 

We laten elkaar uitpraten. 

Wat iemand vertelt blijft in de klas. 

Je mag alles vragen. 

Je vertelt alleen wat je wil vertellen. 

 

Doel

-  Je weet hoe je lijf werkt en welke woorden we kunnen gebruiken om geslachtsorganen te benoemen 

- Je weet wat er in je lijf verandert als je in de puberteit bent. 

- Je weet hoe je jezelf schoon houdt

- Je krijgt tips over hoe je jezelf kunt blijven. 

 

Woordgebruik

Wanneer je wilt praten over geslachtsdelen kun je het beestje maar het beste gewoon bij de naam noemen. 

Maar bij welke naam? Er is zoveel keuze! 

Artsen en wetenschappers hebben het over de vulva en de penis. Dat klinkt keurig maar jullie kennen vast een hele hoop andere woorden. 

Wat zijn lidwoorden

1. Woorden waarmee je de penis bedoelt. Piemel, piel, pik lul en pielemuis zijn lidwoorden.
2. Woorden waarmee je de vulva bedoelt. Doos, poes, pruim, mossel en muis zijn lidwoorden.
3. woorden die je voor een zelfstandig naamwoord zet. De, het en een zijn lidwoorden.

Het goede antwoord is c.

De piemel wordt ook wel het lid van een man genoemd. Toch zijn lidwoorden geen woorden voor het mannelijke of vrouwelijke geslachtsdeel. Het zijn woorden die je voor een zelfstandig naamwoord zet. 

Welke woorden ken je voor penis?

Welke woorden ken je voor vulva?

Welke woorden ken je voor seks?

Woordgebruik

Deze lessen gebruiken we de woorden: vulva, penis en seks. 

Wat verandert er aan je lichaam als je in de puberteit komt?

Wat gebeurt er eigenlijk als je in de puberteit komt?

In de puberteit verandert je uiterlijk, maar ook hoe je je voelt. En dat komt allemaal door hormonen. 

Wat verandert er verder aan je lichaam?

Alsof alleen puistjes niet genoeg zijn, verandert je lichaam ook op allerlei manieren. Weet jij welke verandering bij welk type lijf hoort? Maak de sleepvraag op de volgende slide. 

Wat zijn hormonen?

Hormonen zijn stofjes die via het bloed worden verspreid. Ze komen zo op verschillende plaatsen in je lichaam, waar ze aan het werk gaan. Ze zorgen bijvoorbeeld voor de seksuele ontwikkeling en voor je groei. De bekendste hormonen van een meiden lijf zijn oestrogeen en van een jongenslijf testosteron. In de puberteit zijn hormonen nogal fanatiek in je lichaam. en dat zie en merk je aan alles. Overal verschijnt opeens haar en groeit er van alles aan je lichaam. 

haargroei

Puistjes

borsten groeien

aanmaak zaadcellen

baard in de keel

menstruatie begint

Waar begint allemaal haar te groeien in de puberteit?

Haargroei in de puberteit

Wat verandert er behalve je lichaam nog meer?

Hormonen hebben niet alleen invloed op je lichaam, maar ook op je gevoelens. 

In de puberteit kun je heel erg nieuwsgierig worden naar of interesse krijgen in: wie je zelf bent, erbij horen of juist anders zijn, je leeftijdsgenoten en wat zij doen en vinden, de andere sekse, je eigen sekse, seks. 

Het is normaal dat je nieuwsgierig bent naar seks. Dit betekent niet meteen dat je seks wilt hebben, maar dat je er meer over wilt weten. Of dat je het interessant vindt, terwijl dat eerst niet zo was. Je kunt iemand zoeken die je vertrouwt om erover te praten of om vragen aan te stellen. Aankomende lessen gaan we daar meer over leren. 

Wat betekent sekse

de lichamelijke en biologische kenmerken die een mens vrouwelijk of mannelijk maken.

Let op:

Als puber voel je je het ene moment heel goed en het andere moment heel verdrietig. Soms wordt het je te veel of voel je je anders of onzeker. Weet dat elke puber daar last van heeft ook al laat niet iedereen het zien. Zelfs die ene hele populaire klasgenoot is ergens onzeker over. 

Hoe hou je jezelf schoon?

In de puberteit is het heel belangrijk om je bezig te houden met hygiëne. 

Hoe zorg jij ervoor dat je schoon blijft?

Zweet!

Een mens heeft twee soorten zweetklieren. Soort 1 zorgt ervoor dat je lichaam op de juiste temperatuur blijft. Soort 2 gaat pas werken in de puberteit. En ja hoor, ook zweetklieren hebben een functie in de voortplanting. Er zitten een soort lokstofjes in. 

Beste Rosa, 

's Ochtends voordat ik naar school ga, doe ik meestal wat DEO op (anders ga ik zo stinken!) maar als ik dan een uur in de klas zit, begin ik al te zweten, Jak! En na twee uur heb ik een super grote ZWEETPLEK onder mijn oksels.. Vaak schaam ik me ervoor, maar wat kan ik er aan doen? Ik hoop dat je deze vraag beantwoord. Liefs Anoniempje. 

Hallo Anoniempje, 

In je puberteit kunnen je zweetklieren vaak overenthousiast hun werk doen. Maar na een poosje wordt het overmatig zweten meestal minder. De geur wordt trouwens niet veroorzaakt door het transpiratievocht zelf, maar door de afvalstoffen van de bacteriën die het vocht afbreken. Vandaar dat het zo belangrijk is om jezelf schoon te houden. Per dag zweet je 1 - 10 liter, afhankelijk van je activiteiten en de temperatuur. Het lijkt alsof je voornamelijk onder je oksels zweet, maar dat is niet zo. Dat zijn gewoon slecht geventileerde plekken. 

Groetjes Roos

Gebruik je Deo

Ja, elke dag, soms meerdere keren.

Ik doe het 's ochtends op.

Soms, bij speciale gelegenheden

nooit

Gebruik je....

Een roller deo

Een spray deo

Survivaltips tegen zweten 

1. Was jezelf regelmatig. Ga minstens 1x per dag onder de douche. 

2. Als je 's ochtends doucht, was je dan 's avonds met en washandje (1x gebruiken en dan in de was) en omgekeerd. 

3. Draag zo min mogelijk synthetische stoffen (vooral katoenen ondergoed!) 

Survivaltips tegen zweten 

4. Van teveel deo-luchtjes kun je goed misselijk worden. Er bestaat ook deo zonder parfum. 

5. Trek regelmatig schone kleren aan. Sokken, t-shirt en ondergoed moet je elke dag schoon aandoen.

Puistjes

Opeens verschijnen overal puistjes! Die krijg je er helaas bij in de puberteit. Dat komt door de talgklieren in je huid. Vooral in de huid van je voorhoofd, kin, rug, borst en neus zitten veel talgklieren. Talg is een soort vet dat ervoor zorgt dat je huid lekker soepel blijft. Maar in de puberteit kan zo'n klier te veel talg aanmaken. Dit hoopt zich op, je klier raakt verstopt en ontstoken. En dan krijg je dus een puistje. 

Ik heb puistjes

nee nog niet

ja soms

ja vaak

puistjes zijn gênant

niet waar

waar

Wat helpt tegen puistjes?

De grote puisten quiz

Er wordt een hoop gezegd over puistjes. Wat is waar en wat is onzin? Ontdek het in deze quiz! 

Gezond eten helpt tegen puistjes

1. waar
2. niet waar

Van chocola krijg je meer puistjes.

1. waar
2. niet waar

Van chocola krijg je meer puistjes.

1. waar
2. niet waar

op een puistje moet je tandpasta smeren. Dan gaat hij eerder weg

1. waar
2. niet waar

Stress kan zorgen voor meer puistjes

1. waar
2. niet waar

tips voor PP's (puber-puistjes)

1. Niet krabben en niet aankomen (de wondjes kunnen lelijke littekens geven).
   
2. Als een puistje rijp is (wit aan de bovenkant), is dat niet zo'n charmant gezicht. Je kunt het dan voorzichtig uitdrukken. 
3. Doe dat zo: Met schone handen en twee watjes of een tissue. Nooit zomaar even tussendoor. 
4. Daarna ontsmetten. Bijvoorbeeld met Tea Tree olie
5. Gezond eten, veel water drinken, veel buitenlucht en licht. En verder: Heb geduld! Jeugdpuistjes horen bij de puberteit en de kans is groot dat je er snel overheen groeit. 

TIP

Ga onder een warme douche voordat je een puistje uit gaat knijpen. Dan zorg je ervoor dat de poriën open gaan staan en wordt het makkelijker om het puistje uit te knijpen. 

Jezelf blijven 

Lekker vaag is dat eigenlijk, 'jezelf blijven'. Iedereen roept dat maar makkelijk, maar wat betekent dat eigenlijk? 

Waar denk jij aan bij 'jezelf blijven'.

Hoe blijf jij jezelf?

Hoe blijf je jezelf. 

Door geen dingen te doen die je eigenlijk niet wilt doen. Of geen dingen te zeggen die je eigenlijk niet meent. Soms is dat moeilijk of eng. Maar uiteindelijk voel je je daar vaak beter bij, want dan hoef je niet te doen alsof. 

Het is lastig om jezelf te zijn

Ja

Soms

Nee

Bij de groep horen

Als je graag bij de groep wilt horen, maar het lukt niet, je hebt het gevoel dat je er niet bij past, of je voelt je alleen... dan kan het helpen iets te zoeken waar je goed in ent of wat je heel leuk vindt om te doen. Zingen, voetballen, dansen of schilderen. Als je iets doet wat je leuk vindt, dan word je blij, je leert andere mensen kennen met diezelfde hobby als jij. Mensen met wie je iets gemeen hebt, met wie je vrienden kunt worden. Je krijgt er meer zelfvertrouwen van. 

Ik wil graag bij een groep horen

Ja

Soms

Nee

Ik ben aan het puberen.

Ja

Nee

weet ik niet

De volwassenen om me heen zeggen van wel.

Ik heb in deze les iets nieuws geleerd.

waar

niet waar

Welke vragen heb jij nog over de puberteit?