Poëzie - Rijm(soorten)

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom

Poëzie

Rijmsoorten

Nederlands

Lesprogramma

• Terugblik + intro artikel
• Uitleg gedicht (rijmelarij)
• Opdrachten in de portal maken.
• Eigen gedicht maken

Terugblik

1. Tekstdoelen
   
   
2. Hoofdgedachte
   
   
3. Moeilijke woorden vinden
   
   
4. Leestekens en hoofdletters
   
   
5. Verwijs- en voegwoorden
   
   
6. Personages in een verhaal

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je welke verschillende soorten rijm en welke rijmschema's er zijn.

• kun je verschillende soorten rijm en rijmschema's herkennen en benoemen.

• kun je uitleggen op welke manier verschillende soorten rijm voor ritme in een gedicht of liedje zorgen.

• kun je zelf een gedicht maken volgens een rijmschema waarbij je verschillende soorten rijm gebruikt.

Wat is rijm?

Rijmen is de herhaling van klanken.

Verschillende soorten rijm:

1. Eindrijm (laatste woorden van regels rijmen)
2. Beginrijm (alliteratie = begin letters van woorden en volrijm eerste woorden van regels rijmen)
3. Halfrijm (klinkers  of medeklinkers rijmen)

https:

Rijmschema's

Bij een rijmschema geef je rijmende woorden aan het eind van een regel dezelfde letter. 

• Slagrijm (laatste woorden zijn het zelfde A-A-A)
• Gepaard rijm (A-A-B-B)
• Gekruist rijm (A-B-A-B)
• Omarmend rijm (A-B-B-A)

Toon Hermans

Geluk

Geluk is geen kathedraal, 

misschien een klein kapelletje.

Geen kermis luid en kolossaal,

misschien een carrouselletje.

Geluk is geen zomer van smetteloos blauw,

maar nu en dan een zonnetje.

Geluk dat is geen zeppelin,

‘t is hooguit ‘n ballonnetje.

Jules Deelder
Blues on tuesday

Geen geld.

Geen vuur.

Geen speed.

Geen krant.

Geen wonder.

Geen weed.

Geen brood.

Geen tijd.

Geen weet.

Geen klote.

Geen donder.

Geen reet.

Video

-

Grof gedicht
(Youp van 't Hek)

Diep van binnen wist ik

Al lang wat ik moest doen

Maar ik heb het niet gedaan

Ik heb het niet gedaan

Ik blijk nog best talentvol

Als het gaat om tijd verdoen

Maar nu kom ik eraan

Nu kom ik eraan

Want ik heb alle voors en tegens afgewogen

Ik heb honderd mensen om advies gevraagd

Tot ik besefte: je bent echt goed vastgelopen

 Als je nooit een keer een keuze maakt

Dus ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Voordat het stopt

Diep van binnen weet je  

Al lang wat je moet doen

Maar vaak ben je te bang

Vaak ben je te bang

En angst kent veel gezichten

‘t Wordt ook vaak anders genoemd

Zoals het komt er maar niet van

Het komt er maar niet van

En er zijn redenen genoeg om niet te kiezen

Er is altijd iemand die iets anders zegt

Je kunt rondjes blijven lopen tot je uitvaart

Maar in de regel kom je daar toch wel terecht

Dus ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Voordat het stopt

Misschien is echt verliezen wel

Dat je nooit probeert te winnen

Misschien is slecht eindigen wel

Dat je nooit durft te beginnen

Misschien val je wel het diepst

Als je nooit begint met klimmen

Maar dat weet je pas als je het probeert.

Dus ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Dus ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Ik ga doen waar mijn hart

Waar mijn hart het hardst voor klopt

Voordat het stopt 

Limerickje

dit is maar een heel klein berichtje,

het lijkt wel wat op een gedichtje.

wat woordenpatronen,

gelet op klemtonen

maar't lezen? ach, niemand verplicht je!

Opdrachten 

Maken in de portal

• Ga naar de Portal trede 11
• Kies onder fictie het kopje 'Rijmelarij'
• Maak de opdrachten 'oefen met begin rijm'  +  'herken het rijm' + 'herken het rijmschema'
• Heb je dat gedaan en laten zien? Maak dan je eigen gedicht (af)
  Minimaal 4 regels en 2 soorten rijm.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen