Basisspelling NL WD3: Verkleinwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Wat weet je over verkleinwoorden?

Vul het in op de volgende slide.

Verkleinwoorden

Verkleinwoorden

Van een zelfstandig naamwoord kun je een verkleinwoord maken. Dan wil je aangeven dat het zelfstandig naamwoord 'niet zo groot' is.

Hoe maak je een verkleinwoord?

Vaak plak je een uitgang aan het woord vast om er een verkleinwoord van te maken:

- bloem --> bloempje

- vogel --> vogeltje

Filmpje

We gaan een filmpje kijken over verkleinwoorden. Let goed op, want erna moet je een viertal vragen invullen.

Wat doe je als het woord eindigt op een klinker? Bijv. foto.

1. Dan verdubbel je de klinker en plak je er een uitgang achter.
2. Dan gebruik je een apostrof.
3. Je plakt de uitgang gewoon erachter.
4. Dit komt nooit voor.

Wat doe je bij cijferwoorden, zoals A4?

1. Je mag de uitgang eraan vast plakken.
2. Je schrijf het grondwoord op, dan een apostrof en als laatste de uitgang.
3. Je schrijft het grondwoord op, dan de uitgang en als laatste de apostrof.
4. Dit komt nooit voor.

Wat doe je als een woord eindigt op een -i?

Wanneer schrijf je wel een apostrof als een woord op -y eindigt en wanneer niet?

Regel 1: een woord dat eindigt op een klinker

Als een woord eindigt op een klinker, vorm je zo het verkleinwoord:

1. Verdubbel de klinker (schrijf hem twee keer).

2. Schrijf de uitgang (-pje, -tje...) eraan vast.

- 'opa' wordt 'opaatje' met een dubbele -a en de uitgang eraan vast.

- 'auto' wordt 'autootje' met een dubbele -o en de uitgang eraan vast.

Bedenk zelf een verkleinwoord dat bij deze regel past.

Regel 2: letter- en cijferwoorden

Letterwoorden (vaak afkortingen) en cijferwoorden schrijf je als verkleinwoord met een apostrof. Achter de apostrof noteer je de uitgang.

- 'wc' (letterwoord)  wordt 'wc'tje' --> Je schrijft een apostrof achter het letterwoord en de uitgang komt daarna.

- 'A3'(cijferwoord) wordt 'A3'tje' --> Je schrijft een apostrof achter het cijferwoord en de uitgang komt daarna.

Wat is het verkleinwoord van 's'?

1. sje
2. s-je
3. s'je
4. esje

Regel 3: woorden die eindigen op -ng

Woorden die eindigen op -ng kunnen twee uitgangen krijgen: -nkje of -etje.

1. Spel je het verkleinwoord met -nkje? Plak dit aan het grondwoord vast en haal de letter -g weg.

2. Spel je het verkleinwoord met -etje? Plak dit aan het grondwoord vast en laat de -g staan.

- 'ketting' wordt 'kettinkje' --> Ik haal de -g weg en plak -nkje eraan vast.

- 'wang' wordt 'wangetje' --> Ik plak '-etje' eraan vast en laat de -g staan.

Geef het verkleinwoord van 'woning'.

Regel 4: woorden die eindigen op -i

Eindigt het woord op een -i? Schrijf dan -ie bij het verkleinwoord.

- taxi --> taxietje

- alibi --> alibietje

Regel 5: woorden die eindigen op -y

Eindigt het woord op -y? Let dan op!

1. Staat er een medeklinker voor de -y? Schrijf dan een apostrof en zet de uitgang erachter (baby'tje).

2. Staat er een klinker voor de -y? Schrijf dan de uitgang aan het woord vast (spraytje).

Als er een medeklinker voor de -y staat, spel ik...

1. het verkleinwoord met een apostrof + uitgang.
2. het verkleinwoord met een uitgang eraan vast.
3. het verkleinwoord met een streepje + uitgang
4. Dit komt nooit voor.

Theorie (verkleinwoorden)

Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een verkleinwoord maken.

Meestal           =              -je of -tje achter het woord.

vakantie - vakantietje  
schaar - schaartje
dans - dansje

Soort woord met voorbeeld

1. Woorden met een -m               boom
2. Woorden met een -ng            koning
3. Achteraan -a, -o of -u                  opa, auto, paraplu
4. Achteraan -y                                   baby
5. Woorden met cijfers of afkorting     dvd, A4

Regel met voorbeeld

• -pje
  

boompje

• -kje en de -g laat je weg

koninkje

• extra klinker
  

opaatje, autootje, parapluutje

• -'tje

baby'tje

• -'je of -'tje
  

dvd'tje, A4'tje

Etalage

1. Etalagetje
2. Etalage'tje
3. Etalageetje

Radio

1. Radiotje
2. Radio'tje
3. Radiootje

Verdieping

1. Verdiepingtje
2. Verdiepingetje
3. Verdiepingke
4. Verdiepinkje

cd

1. cdtje
2. CeeDeetje
3. cd'tje

Pony

1. ponytje
2. ponietje
3. pony'tje
4. paardje

Menu

1. Menutje
2. Menuutje
3. Menu'tje
4. Menuu'tje

Instructie

1. Instructietje
2. Instructieetje
3. Instructie'tje

Tip van de dag!

Twijfel je over een verkleinwoord?
Neem een voorbeeldwoord in je hoofd met dezelfde laatste letter of klank!

Verkleinwoord van cranberry??
Baby eindigt ook met y en dat wordt baby'tje. 

Dus: cranberry'tje!

Dus: Wat is een verkleinwoord?

Wat is het verkleinwoord van...
ballon?

Wat is het verkleinwoord van...
radio?

Wat is het verkleinwoord van taxi?

Wat is het verkleinwoord van...
jongen?

Het verkleinwoord van sms is:

Het verkleinwoord van glas

Het verkleinwoord van jas is...

Wat is het verkleinwoord van...
app?

Wat is het verkleinwoord van
koning

Huiswerk 1

Maak een Kahoot over de verschillende onderdelen die we hebben geoefend. 

Maak minimaal 3 vragen per onderdeel. 

Huiswerk 2

Maak de quiz die ik via Teams met jullie deel. 

Volgende week bespreken we vragen en maken jullie een oefentoets

kahoot.it