Herhaling CMO (1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Datum:

Vak: Geschiedenis

Je weet hoe Nederland zich ontwikkelde op sociaal, politiek en economisch gebied na de jaren '50 

Je herhaalt de belangrijkste lesstof uit het hoofdstuk van cultureel-mentale veranderingen

Herhaling hoofdstuk 1 en 2 (jaren '50 en '60)

Instructie: wat weet je nog, welke onderwerpen moeten nog worden herhaald? 

Welke onderwerpen moeten nog worden herhaald? Is er behoefte aan extra instructie? 

Interview 1 afgenomen (thuis) deze ga je in de volgende lessen uitwerken 

Neem ook je laptop en je oortjes mee 

Herhaling hoofdstuk 1: zuinigheid, gehoorzaamheid en hard werken

Het harmoniemodel 

• Na de oorlog: werkgevers en werknemers hebben elkaar nodig 

• Arbeiders willen liever niet staken  

Geleide loonpolitiek 

• De lonen bleven  na de oorlog laag 

•  Geld werd gebruikt om oorlogsschade te herstellen 

• Daarvoor nieuwe sociale wetten 
• Uitkeringen: ouderen, werklozen 

Het gezin

• Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.

• De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen.

• Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam.

• Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht. Men had weinig luxegoederen.

Verzuiling

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten.

• Je ging alleen om met de mensen binnen je eigen zuil.

• Er was veel sociale controle: men controleerde of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Seks? Bah 

• Niet over seks gesproken 

• Seks voor huwelijk is niet oké 

•  Doel is om kinderen te krijgen 

• Verbod op voorbehoedsmiddelen 

Herhaling hoofdstuk 2: meer geld, vrije tijd en luxe 

Verzorgingsstaat in opbouw

• Werkloosheidswet (WW, 1949)
• Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO, 1967)
• Algemene Ouderdomswet (AOW, 1957)
• Algemene Bijstandswet (ABW, 1965)

Bejaarden vieren de invoering van de AOW. Applaus voor minister Drees. (Foto uit: 1956)

Vanaf de jaren '60

• Geleide loonpolitiek wordt losgelaten
• Er komt een loongolf: een stijging van lonen, soms wel met 10%
• Uitkeringen zijn gekoppeld aan lonen, dus ook deze stijgen mee.
• Door de ontdekking gasveld in Slochteren (1959) kan de verzorgingsstaat makkelijker worden gefinancierd: het gas wordt aan het buitenland verkocht.
• Nederland wordt een consumptiemaatschappij

Met z'n allen voor de tv 

• Steeds meer mensen kopen een tv

• Slechts een paar uur uitzendingen, in zwart-wit
• Alleen kijken naar de zender van eigen zuil 
• 'Verslaafd aan tv' mensen gaan alle zenders bekijken..

Eropuit

• Voorheen: vrije tijd in eigen dorp of stad 
• Jaren '60: uitstapjes met de auto 
• Naar het buitenland op vakantie of naar een pretpark 

Ontzuiling 

• Jaren '60: steeds minder mensen naar de kerk 

•  Minder sociale controle 

• Invloed verzuiling neemt af door tv 

Amerikanisering 

• Amerika was het grote voorbeeld voor Nederland

• Waarom? 

- Bondgenoot WOII 

- Marshallplan 

• Amerikaanse cultuur in Nederland

Amerikanisering

• De invloed van Amerika in Europa neemt niet alleen politiek toe: na de oorlog komen ook bedrijven als Coca Cola en Levi Strauss naar Nederland. 

• Hierdoor nemen ook in het dagelijks leven, zoals bijvoorbeeld in de kleding of de muziek, veel Nederlanders Amerikaanse gebruiken over.

• Dit heeft amerikanisering.

Gastarbeiders

• Door de stijgende welvaart is er in Nederland zoveel werk dat mensen uit andere landen worden gehaald om hier te werken. 
• Deze gastarbeiders (uit Marokko, Turkije, Spanje en Italië) doen hier ongeschoold werk. 
• Kennis van de Nederlandse taal of cultuur was niet nodig om het werk te kunnen doen: de mensen waren te gast en zouden weer teruggaan.