3.2 Stroomgebieden en stroomstelsels

3.2 Stroomgebieden en stroomstelsels
1 / 45
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4

This lesson contains 45 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

3.2 Stroomgebieden en stroomstelsels

Slide 1 - Slide

I. Noordzee
II. Eems
III. Maas
IV. IJssel
V. IJsselmeer
VI. Rijn
VII. Schelde
VIII. Waal

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Egypte
Syrië
Israël
Jordanië
Irak
Turkije

 
Nijl
Jordaan
Dode zee
Eufraat
Tigris
Middellandse zee
Aswandam
Atatürkdam

Slide 4 - Slide

Gebergtes:
Cantabrisch gebergte
Pyreneeën
Castiliaans Scheidingsgebergte
Spaanse hoogvlakte of Meseta
Sierre Nevada


Water:
 Atlantische oceaan Ebro
Taag
 Middellandse zee
Steden:
 Madrid
  Barcelona
  Almeria

Slide 5 - Slide

FF herhalen
met vragen

Slide 6 - Slide

Waar begint de waterkringloop
A
In de zee
B
In de bergen
C
Nergens, het is een kringloop
D
In de wolken

Slide 7 - Quiz

Hoeveel procent van al het water op de aarde is drinkbaar?
A
1 %
B
5 %
C
10 %
D
20 %

Slide 8 - Quiz

Het zoute water op aarde zit in de ....
A
meren en rivieren
B
gletsjes en ijskappen
C
zeeën en oceanen
D
In de lucht

Slide 9 - Quiz

De hoeveelheid water op aarde verandert
A
Waar
B
Niet waar

Slide 10 - Quiz

Het grootste deel van het water op aarde bestaat uit ....
A
Zoet water
B
Zout water

Slide 11 - Quiz

Reliëf is...
A
Grote rivieren
B
Bossen
C
Hoogte verschillen
D
Losliggende stoeptegels

Slide 12 - Quiz

3.2 Stroomgebieden en stroomstelsels

Slide 13 - Slide

Leerdoelen
- Weet je uit welke onderdelen een stroomstelsel bestaat;
- Begrijp je dat debiet iets anders is dan regiem;
- Begrijp je dat het verval en verhang de stroomsnelheid bepalen. 

Slide 14 - Slide

Hierboven: stroomgebied van Rijn. 

Slide 15 - Slide

Wat is een stroomgebied?
Een stroomgebied is het verzamelgebied 
van een rivier waarbinnen alle neerslag
 en grondwater via de zijrivieren 
uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt. 

Slide 16 - Slide

Wat is een waterscheiding?
De waterscheiding is de grens tussen 
de stroomgebieden. 
Dit zijn altijd gebergten
of andere vormen van reliëf 
in het landschap.

Slide 17 - Slide

Reliëf zorgt voor waterscheiding!!!
Waterscheiding = grens tussen twee stroomgebieden
Reliëf = hoogteverschillen binnen een landschap

Slide 18 - Slide

Waterscheiding: rode stippelijn

Slide 19 - Slide

Drie delen van een rivier / stroomstelsel
  1. De bovenloop in de bergen.
  2. De middenloop, vaak door een dal.
  3. De benedenloop, waar de rivier uiteindelijk via een delta of estuarium in zee loopt.

Slide 20 - Slide

Bovenloop -                  Middenloop                         Benedenloop
Bron van de rivier       Middelste gedeelte          Laatste gedeelte.

Slide 21 - Slide

Bovenloop

Slide 22 - Slide

Middenloop

Slide 23 - Slide

Benedenloop

Slide 24 - Slide

Erosie
Transport
Sedimentatie

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Video

Opbouw rivier: 3 delen 
Water stroomt snel -> veel erosie

Water stroomt langzaam -> veel sedimentatie
Rivier splitst zich. Er ontstaat een delta.

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Het kleine stukje voor de rivier in zee komt = delta

Slide 29 - Slide

Verschillen tussen Rijn en Maas

In de bovenloop is de Rijn een echte gletsjerrivier, maar als de rivier Nederland binnenstroomt is ze een gemengde rivier geworden. In Nederland krijgt de Rijn alleen nog water van neerslag en grondwater. De Maas is een regenrivier en krijgt geen smeltwater van gletsjers. En dat kun je zien aan het debiet.

Slide 30 - Slide

Wat is het debiet???
Debiet is de hoeveelheid water die per seconde op een bepaald punt in de rivier passeert. 

Slide 31 - Slide

Debiet
Dit is de hoeveelheid water die op een bepaald punt door de rivier stroomt. Het debiet wordt uitgedrukt in m3 per seconde.

Bovenloop
Smalle rivier
Lager debiet
Erosie
Snel stromend

Benedenloop
Brede rivier
Hoog debiet
Sedimentatie
Langzaam stromend

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Video

Waarom is het debiet van de Rijn bij Lobith (NL) hoger dan bij Basel (Zw)?

Slide 35 - Open question

Een gletsjerrivier heeft het hele jaar hetzelfde debiet
A
juist
B
onjuist

Slide 36 - Quiz

Wat is het regiem van een rivier?
regiem = verdeling van water dat gedurende het jaar door de rivier stroomt. De rivier vervoert niet altijd evenveel water. 

regenrivier: in de herfst en winter meer water.
gletsjerrivier: in de lente en zomer meer water. 

Slide 37 - Slide

Debiet en regiem
Debiet: de hoeveelheid water 
                die een rivier afvoert op een bepaalde plek  (in m3/sec)

Regiem: verdeling van water dat gedurende het jaar door de rivier stroomt.

Slide 38 - Slide

Debiet/ regiem
1. Regenrivier (Maas)
  • Onregelmatig regiem
  • Laagste afvoer in de zomer
2. Gletsjerrivier:
  • Vrij regelmatig regiem
  • Laagste afvoer in winter
3. Gemengde rivier (Rijn)
  • Regelmatig regiem

Slide 39 - Slide

Lobith??

Lobith is een Nederlandse plaats waar  de Rijn Nederland binnenstroomt.


Slide 40 - Slide

Verval
De Rijn stroomt 175 km door Nederland en mondt uit in de Noordzee. 
Het hoogteverschil tussen Lobith en de zee is 14 m.

Dit heet het verval -> het hoogteverschil tussen twee punten langs een rivier.

Slide 41 - Slide

Verhang
Als je 14 m het hoogteverschil deelt met het aantal km tot de zee - 175, dan krijg je het hoogteverschil per km.
Dit heet het verhang.

14m : 175 km = 
14m: 175 000m= 0,08m = 8cm

Slide 42 - Slide

Verval=
hoogteverschil=
2500-2000= 500 m

Slide 43 - Slide

Verval en verhang

Slide 44 - Slide

Slide 45 - Video