Hoofdstuk 5 ontdekkers en hervormers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5

Ontdekkers en hervormers

Start H5

Tijdvak 5: Tijd van ontdekkers en hervormers

Jaartelling: 1500-1600

Periode: Vroegmoderne tijd

5.1

De kerk valt uiteen

Par. 5.1: De kerk valt uiteen.

Na deze les: 

• Weet je waarom Maarten Luther kritiek had op de katholieke kerk.

• Weet je hoe machthebbers omgingen met deze kritiek.
• Weet je hoe protestantse kerken ontstonden.

Dit ga je leren

Begrippen/ Personen

• Katholieke kerk en   religie.
• Maarten Luther
• Johannes Calvijn
• Hervorming/ Reformatie

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Katholieke kerk 

• Christelijke kerk

• Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

• Hiërarchisch: er is een duidelijke leider en indeling van macht

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

De Duitse monnik

Maarten Luther had veel kritiek op de kerk

Opdracht

Lees het stukje Luther uit de kerk.

Hoe reageerde de Duitse keizer op de uitspraken van Luther?

Aflaten handel

Aflaat (vrijstelling om in de hemel te komen)

De kerk bepaalde hoeveel je moest betalen, er waren geen vaste prijzen. 
Aflaten werden soms ook weer doorverkocht.

    Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden   gekopieerd en verspreid.

• Luther wordt gesteund én beschermd door Frederik van Saksen

• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.

• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

thiemo.thiememeulenhoff.nl

Huiswerk (voor volgende week)

Werk de volgende leerdoelen uit:

• Weet je waarom Maarten Luther kritiek had op de katholieke kerk.
• Weet je hoe machthebbers omgingen met deze kritiek.
• Weet je hoe protestantse kerken ontstonden.

Herhaling vorige week

Wat was Luther zijn kritiek?

Wie steunde Luther?

Welk gevolg had de uitvinding van de broekdrukkunst?

Protestanten

Protest

Hervorming/Reformatie

Geen heiligen- geen monniken- geen pracht en praal

Johannes Calvijn

Franse hervormer

Bekend in Nederland

Calvinisme

Bijbel

Godsdienstoorlogen

Ketters (protestanten)

Vervolgingen

Verbrandingen

Huiswerk 

Maak van 5.1 opdracht 2, 4 & 5.

of 

maak een samenvatting van de tekst

Toets van hoofdstuk 5

Op 30 maart

Paragraaf 4 hoef je niet te leren, komt een praktische opdracht voor.

Wat moet je leren? Staat in magister!

Karel V

Huiswerk

Maak een samenvatting van de tekst (De Nederlanden & Het begin van de opstand)

Of 

Maak opdracht 1, 2 & 3

Huiswerk

Maak een samenvatting van de tekst 'Nederland wordt onafhankelijk'

of 

Maak van 5.2 opdrachten 4 & 5

5.3 Nederland migratieland

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen waardoor er veel Zuid-Nederlanders naar de Republiek verhuisden 
• Je kunt uitleggen welke invloed migranten hadden op de Nederlandse economie.
• Je kunt uitleggen welke vrijheid er was in de Republiek en welke migranten daardoor kwamen. 

Bloeiende economie

Op de Noordzee handel drijven

Oorlog wordt in het Zuiden uitgevochten

Vluchtelingen

Door oorlog in het Zuiden

Door vervolgingen

Naar het Noorden van de Nederlanden

Werk

Migranten naar Holland

Calvinisme

Migratie zorgde voor betere handel ->

Migratie zorgde voor betere economie

Vlaamse textielhandelaren en textielwerkers kwamen naar Leiden -> Leiden Textielstad

Antwerpse handelaren namen hun geld, kennis en handelscontacten mee. 

Amsterdam werd de belangrijkste handelsstad van Noord-Europa

Werkgelegenheid

Scheepsbouw, landbouw & handelsschepen

Emigratie vanuit Duitsland en Scandinavië 

In NL immigranten

Republiek

Veel vrijheid 

Calvinisme (protestants) staatsgodsdienst

Gewetensvrijheid= recht om te geloven wat je wil

Joodse vluchtelingen naar NL?

Franse Hugenoten?

Huiswerk

Volgende les?

Maak een samenvatting van de tekst 

of

Maak van 5.3 opdracht 2, 3, 5 & 7