1q ma 4 sept

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Nederlands

boek lezen 

Lesprogramma

• nakijken opdracht 2/3 lees strategieën
• Uitleg Woordraadstrategieën.
• Maken opdrachten
• afsluiting

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je vier woordraadstrategieën.
  
  

• kun je uitleggen hoe je verschillende woordraadstrategieën moet gebruiken.
  
  

• kun je bij voorbeelden herkennen en uitleggen welke woordraadstrategie je in moet zetten.

• kun je bij het lezen van een tekst de betekenis van lastige woorden achterhalen door woordraadstrategieën te gebruiken.

Hoe kan je de betekenis van een woord achterhalen?

Woordraadstrategie

Een woordraadstrategie is een handige manier om achter de betekenis van een woord te komen:

• synoniem
• omschrijving
• definitie
• voorbeeld
• tegenstelling
• bekend woorddeel
• illustratie

Noem zoveel mogelijk andere woorden voor "poep".

Woordraadstrategie synoniem

Zoek naar een synoniem: een ander woord met dezelfde betekenis.

• Exact - Precies
• vreemde snuiter - rare snijboon - zonderling
• poep -drol

Vaak vind je, als je even verder leest in de tekst een synoniem voor een moeilijk woord dat je niet weet.

Welk synoniem lees je in de tekst?

Het is een beduidend verschil.
Het is eigenlijk zo belangrijk dat je het niet kan negeren.

Wat is een synoniem?

1. Een ander woord dat dezelfde betekenis heeft
2. Een woord dat een andere betekenis heeft
3. Een gerecht uit Italië
4. Een woord dat iets aangeeft in de tekst, bijvoorbeeld 'omdat'

Woordraadstrategie omschrijving:

De schrijver geeft al een omschrijving (definitie) van het woord.

• Mijn oma is geholpen aan staar, een aandoening waarbij de lens is vertroebeld.
• Misofonie, mensen die zich ergeren aan bepaalde, op zich onschuldige, geluiden, zoals luid ademen en harde muziek uit oordopjes.

Zoek een bekend woorddeel

Wat is het verschil tussen een omschrijving en een definitie?

1. Een definitie is een begrip dat je letterlijk moet kennen, bij een omschrijving leg je in eigen woorden uit
2. Een omschrijving en een definitie is hetzelfde
3. Een definitie is het uiteindelijke antwoord. Een omschrijving is niet definitief
4. Bij een omschrijving vertel je in eigen woorden wat iets betekent, bij een definitie gebruikt iedereen precies dezelfde uitdrukking

Woordraadstrategie: een voorbeeld zoeken:

Soms staan er in een tekst voorbeelden om onbekende woorden uit te leggen. Je weet dan meteen wat de schrijver bedoelt.

• Bij een voorbeeld vind je vaak de volgende woorden: bijvoorbeeld, zo is er..., zoals, denk maar aan..., neem
• Ook een dubbele punt kan aangeven dat er voorbeelden volgen: 'zij houden van balsporten: voetbal, volleybal, korfbal.'
  

'Ik heb verschillende biljetten in mijn portemonnee, bijvoorbeeld een van 50 euro.'
Wat denk je dat het woord 'biljet' betekent?

In een tekst worden soms voorbeelden gebruikt om de betekenis van woorden uit te leggen.

- na een signaalwoord (bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan, ...)

- na een dubbele punt :

- voor een moeilijk woord of voordat een begrip wordt genoemd     

Een tegenstelling

Woorden die elkaars tegenovergestelde zijn, noem je een tegenstelling.

Signaalwoorden als:

 echter, toch, maar, daarentegen, hoewel, anderzijds, aan de andere kant.

helpen om een tegenstelling te vinden in de zin.

4 Tegenstelling

Tegenstelling:
De weerman vertelde dat het vandaag mooi weer zou worden, maar het regende pijpenstelen.

Wat is de tegenstelling?

Aan welk woord kun je de tegenstelling herkennen?

Zoek naar een bekend woorddeel

Dat kan bij:

1. Samengestelde woorden
   (thuiswerken, zorgpersoneel, coronamaatregelen...)
2. Woorden met een voorvoegsel
   (ongewild, herinrichten...)
3. Woorden met een achtervoegsel
   (draadloos, prikkelbaar...)

Zoek naar een bekend woorddeel

Dat kan bij:

1. Samengestelde woorden
   (thuiswerken, zorgpersoneel, coronamaatregelen...)
2. Woorden met een voorvoegsel
   (ongewild, herinrichten...)
3. Woorden met een achtervoegsel
   (draadloos, prikkelbaar...)

Opdracht

Het voorvoegsel on- betekent niet of zonder.

Geef bij de volgende woorden aan of het woord niet of zonder betekent.

onbelangrijk

1. niet
2. zonder

ongezond

1. niet
2. zonder

Opdracht

Lees wat deze achtervoegsels betekenen:

- loos: zonder

- achtig: lijkt op, tamelijk veel

- aar: iemand die het doet

- waarts: die richting op

Maak van de volgende woorden een nieuw woord met een achtervoegsel. 

adem

- loos: zonder

- achtig: lijkt op, tamelijk veel

- aar: iemand die het doet

- waarts: die richting op

bedelen

- loos: zonder

- achtig: lijkt op, tamelijk veel

- aar: iemand die het doet

- waarts: die richting op

Eens? Ga staan! Oneens? Blijf zitten!

• Je moet altijd een woordraadstrategie gebruiken als je een moeilijk woord ziet.
• Een synoniem zoeken is een woordraadstrategie.
• Omschrijving en definitie is hetzelfde
• Een onbekend woord kun je het best gelijk in een woordenboek opzoeken.
• Woordraadstrategieën moet je kennen voor je toets.

Stel een vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.

Maken

Maak meer dan lezen §1 onbekende woorden (blz 10 tm 15) opdracht 4,5,6 en 8.1

Huiswerk

Bekijk de uitlegvideo (via nieuw nederlands) : zelf aan de slag

met onbekende woorden.

Maak opdracht 11

Maak opdracht 4,5,6 en 8.1 af (daar hebben wij in de les aan gewerkt)