Oorlog in Oekraïne

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

De oorlog in Oekraïne

Klas 1

deel 1

toelichting voor de docent

Deel 1 van deze LessonUp is gebaseerd op het materiaal van Goedemorgen op School. 

Achtergrondinformatie:

Zo’n dertig jaar geleden waren Oekraïne en Rusland, samen met nog andere landen, één groot land: de Sovjet-Unie. Binnen de Sovjet-Unie waren de Russen de baas. Daarom wonen er nog altijd veel Russen in Oekraïne. Vooral in het oosten, waar Oekraïne aan Rusland grenst. In twee provincies in het oosten wordt al lang gevochten tussen twee groepen. De ene groep van voornamelijk Russen – de Separatisten – wil dat die provincies Donetsk en Loehansk onafhankelijke landen worden. Los van Oekraïne, dus. Oekraïne wil dat niet. 

Maandag 21 februari zei de Russische president Vladimir Poetin dat voor Rusland vanaf nu Donetsk en Loehansk onafhankelijke landen zijn. Drie dagen later was het echt oorlog. Russische militairen zijn van drie kanten het land binnengevallen. Poetin zegt dat hij alleen de Oekraïense regering wil vervangen. Hij wil het land niet bezetten. 

Andere landen, zoals de Verenigde Staten en de Europese Unie, hebben boos gereageerd op de inval. Zij hebben afgesproken op welke manier zij Rusland gaan straffen. Ze sturen wapens naar Oekraïne om hen in de oorlog te helpen.

toelichting voor de docent

Houd er rekening mee dat leerlingen bang kunnen zijn dat de oorlog ook naar Nederland zal komen. Die kans wordt als uiterst klein gezien. Probeer de leerlingen hierin zo veel mogelijk gerust te stellen. Houd ook rekening met leerlingen in de klas die direct betrokken zijn in dit conflict, omdat familie in Oekraïne, Rusland of een aangrenzend gebied woont. 

Waarschijnlijk volgen de ontwikkelingen elkaar snel op. Deze bijdrage geeft een korte achtergrond bij het conflict. Je kunt dit gebruiken om de huidige stand van zaken te bespreken met de klas. 

Voor Poetin is een zelfstandig, democratisch Oekraïne dat toenadering tot het Westen zoekt, een bedreiging. Oekraïne onder Russische invloed zou een buffer kunnen zijn tussen Rusland en het Westen. De wereld reageert geschokt op deze brute aanval op een soevereine staat.

De EU heeft besloten om Oekraïne met wapens te steunen.

toelichting voor de docent

• Lees de tekst voor.
• Kies eventueel een van beide filmfragmenten om te laten zien. 
• Het eerste filmpje is een fragment uit het Jeugdjournaal over protesten in Nederland tegen de oorlog (1’41).
• Het tweede Jeugdjournaalfragment gaat over mensen die Oekraïne proberen te verlaten (2’36).
• Heb je meer tijd en wil je met achtergrondinformatie geven over wat er aan het conflict vooraf ging? Kijk dan naar (een fragment van) het filmpje 'De wereld door de ogen van Poetin' (8'32), dat de NOS een paar weken terug al maakte.
• Bespreek de vragen.

Vragen voor in de klas

Volg jij het nieuws over Oekraïne? Waarom wel of niet?

De Britse premier Boris Johnson zei eerder dat dit ‘de grootste oorlog in Europa wordt sinds 1945.’ Waarom zou hij zoiets zeggen? Denk je dat hij gelijk heeft?

Moeten wij Oekraïne helpen? Waarom wel of niet? 

Hoe zouden wij Oekraïne kunnen helpen?

In veel Russische steden zijn Russen de straat op gegaan om te protesteren tegen deze oorlog. Ook op sociale media zijn er berichten van Russen die tegen deze oorlog zijn. Hoe kan die oorlog er dan toch komen? 

In allerlei landen en ook in ons land waren er protesten tegen de oorlog. Waarom doen mensen dat? 

Er zijn inmiddels honderdduizenden mensen gevlucht. Er staan lange rijen bij de grenzen. Niet iedereen kan vluchten: mensen die oud, of ziek zijn, of te arm zijn, bijvoorbeeld, kunnen niet weg. Wat kunnen we doen om hen te helpen?

deel 2

Wat weet je van de
oorlog in Oekraïne?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je uitleggen:

• Wat de relatie tussen Rusland en Oekraïne is.
• Waarom Poetin besloot om Oekraïne aan te vallen.
• Wat voor gevolgen de oorlog heeft voor Oekraïne.
• Waarom Nederland zich niet gaat mengen in de oorlog.

Oekraïne was eerst onderdeel van...

1. Sovjet-Unie
2. Polen
3. Duitsland
4. West-Europa

Dit is het militaire bondgenootschap van West-Europese landen en Amerika.

1. Warschaupact
2. NAVO
3. Sovjet-Unie
4. Europese Unie

Rusland

• De NAVO is toch niet meer nodig?
  
• Oekraïne is eigenlijk geen land. Het is een deel van het oude Russische rijk. (Broedervolk)
  
• Poetin wil geen NAVO en EU aan zijn grens.
  

Oekraïne

• Meerderheid wil meer samenwerken met de EU.
  


• Poetin wil eigenlijk de oude Sovjet-Unie grenzen zoveel mogelijk herstellen.
  
• Nu >  Maak ons lid van de NAVO.

            Op 24 Februari valt Poetin

Oekraïne binnen

Wat wil Poetin?

Geen leger meer voor Oekraïne.

Geen "nazi's" meer in Oekraïne.

Een regering in Oekraïne die vóór Rusland is.

Militair gezien

Kan Oekraïne Rusland
alleen aan?

Gevolgen van de oorlog

• Oekraïners vluchten
  
• Mannen van 18 - 60 mogen het land niet meer uit
•  Wereldwijde protesten
• Regeringen proberen Rusland financieel te straffen. 
•  Gas- en olieprijzen nemen toe. 

In Rusland

• In Rusland wordt veel nepnieuws verspreid.
  
• In Rusland heb je geen vrije of onafhankelijke pers.
  
• Demonstreren mag niet.

Ik ben bang dat Nederland ook wordt meegesleurd in de oorlog.

Ja heel erg

Ja een beetje

Nee niet echt

Nee totaal niet

Nederland en de NAVO

• "Een aanval op één is een aanval op allen."
• Nederland is lid van de NAVO.
• Oekraïne niet
• Geen verplichtingen

Maar moeten we helpen?

Zo ja, hoe dan?

Nederland moet hulp bieden aan Oekraïne.

Ja

Nee

Geen mening

Hoe kan Nederland
helpen?

Heeft iemand nog ergens een vraag over?