4.1 Stoffen veranderen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Planning

• Uitleg par.4.1
• Demo van een verbranding en ontleding
• Quiz
• Resterende tijd aan het werk met de opdrachten

Lesdoelen 

Aan het einde van de les kan ik:

- Het verschil uitleggen tussen een ontleding en een verbranding

- Benoemen waaruit organische stoffen bestaan

- 7 reactieverschijnselen benoemen

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Stoffen verhitten

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

• Chemische reactie
• De beginstoffen verdwijnen en er komen nieuwe reactieproducten voor in de plaats. 

• Faseverandering
• Een stof verandert alleen van fase, dit is omkeerbaar, dus GEEN chemische reactie

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Ontleding

één beginstof --> twee of meer reactieproducten

Verbranding

brandstof + zuurstof --> verbrandingsproducten 

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Voorbeeld

Bij de verbranding van methaan ontstaan de producten water en koolstofdioxide. 

Voorbeeld

Ammoniumnitraat is een grondstof voor kunstmest. Als je de stof verhit, ontstaat er bij een temperatuur van 170 graden Celcius salpeterzuur en ammoniak

Reactieverschijnselen

Reactieverschijnselen zijn verschijnselen die je kunt waarnemen bij een chemische reactie

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

7 reactieverschijnselen

Er zijn zeven reactieverschijnselen: 

1. Verandering van kleur;

2. Verandering van geur;

3. Verandering van smaak;

4. Warmte;

5. Rook;

6. Vlammen;

7. Licht.

Stoffen verhitten

Wat is de beginstof(fen)?

Wat is het

reactieproduct(en)?

Geef het reactieschema.

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Organische stoffen

Organische stoffen zijn stoffen die sws uit koolstof en uit waterstof bestaan: C en H

Reactieschema:

Organische stof (s) --> koolstof (s) + water (l) + witte rook (g)

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Pak je mobiel

Vul je eigen naam in 

Wat is geen verbrandingsreactie?

1. IJzer + zuurstof -> roest
2. Koolstof + zuurstof -> koolstofdioxide
3. Zwavel + zuurstof -> zwaveloxide
4. Water -> waterstof + zuurstof

Ontledingsreactie of verbrandingsreactie?

1. Ontledingsreactie
2. Verbrandingsreactie

Welke stoffen ontstaan bij het verbranden van methaan?

1. water en koolstof
2. water en koolstofdioxide
3. waterstof en koolstofdioxide
4. waterstof en koolstof

Wat zijn de reactieverschijnselen bij een brand? (Let op: meerdere antwoorden zijn goed.)

1. Vlammen
2. Rook
3. Waterdamp
4. Vonken

Lesdoelen

Als het goed is kan ik nu: 

- Het verschil uitleggen tussen een ontleden en een verbranding

- Benoemen waaruit organische stoffen bestaan

- 7 reactieverschijnselen benoemen

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.1 Stoffen veranderen

Tekst

Planning

• Uitleg par.4.2
• Demo elektrolyse
• Resterende tijd aan het werk met de opdrachten

Lesdoelen 

Aan het einde van de les kan ik:

- 3 verschillende ontledingsreacties noemen en uitleggen hoe de ontleding plaatsvindt. 

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.2. Stoffen veranderen door ontleding

thermolyse

Ontleden door middel van warmte

Je hebt hier geen zuurstof voor nodig

bijvoorbeeld: suiker verhitten.

De suiker ontleed zich in vooral koolstof en water(damp)

suiker (s) --> koolstof(s) + water (g)

Elektrolyse

Toestel van hofmann.

Water ontleedt in waterstof en zuurstof.

water (l) --> waterstof (g) + zuurstof (g)

elektrolyse

waterstof is het lichtste gas wat er bestaat

er ontstaat ook twee keer zoveel waterstof als zuurstof

reactievergelijking =  2H₂O --> 2H₂ + O₂

_{een gasmengsel van waterstof en zuurstof is een explosief mengsel}

_{dit wordt ook wel knalgas genoemd}

Fotolyse

ontleden door middel van licht

zilverchloride (l) --> zilver (s) + chloor(g)

Lesdoelen 

Kan ik:

- 3 verschillende ontledingsreacties noemen en uitleggen hoe de ontleding plaatsvindt. 

Hoofdstuk 4. Nieuwe stoffen maken

4.2. Stoffen veranderen door ontleding

Noem 3 verschillende ontledingsreacties en leg uit hoe de ontleding plaatsvindt.

Aan de slag

Maak opdracht 17 t/m 22