Lezen: inleiding, slot en hoofdgedachte

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

10 minuten lezen

Vandaag 

1. Lezen: inleiding, slot en hoofdgedachte

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Hoe zat het ook alweer met...

Huiswerk nakijken

Waar?

Bladzijde 36 tot en met 37

Waarover?

Persoonsvorm tegenwoordige tijd (PVTT)

Welke opdracht?

1 tot en met 4

• 1 bakken – bak
  
• 2 bereiden – bereid
  
• 3 blazen – blaas
  
• 4 durven – durf
  
• 5 duwen – duw
  
• 6 geloven – geloof
  
• 7 leren – leer
  
• 8 ontsnappen – ontsnap
  
• 9 schrijven – schrijf
  
• 10 schrobben – schrob
  
• 11 verkopen – verkoop
  
• 12 verzetten – verzet
  
• 13 wijzen – wijs
  
• 14 zaaien – zaai
  
• 15 zwemmen – zwem
  

Opdracht 1

• 1 ademhalen – ademhaal / haal adem
  
• 2 afspreken – afspreek / spreek af
  
• 3 nadenken – nadenk / denk na
  
• 4 neerzetten – neerzet / zet neer
  
• 5 opruimen – opruim / ruim op
  
• 6 samenvatten – samenvat / vat samen
  
• 7 schoonmaken – schoonmaak / maak schoon
  
• 8 tegenhouden – tegenhoud / houd tegen
  
• 9 teleurstellen – teleurstel / stel teleur
  
• 10 uitnodigen – uitnodig / nodig uit
  
• 11 vastmaken – vastmaak / maak vast
  
• 12 voorzeggen – voorzeg / zeg voor

Opdracht 2

• 1 Mijn buurman reist elke dag voor zijn werk van Groningen naar Drachten.
• 2 Al jaren speelt Anieks zus volleybal bij Taxandria met haar vriendinnen.
• 3 Blijft kip met patat en appelmoes voor altijd jouw favoriete gerecht?
• 4 Volgende week verhuist mijn buurjongen al voor de tiende keer.
• 5 Sarah logeert elke vakantie een paar dagen bij haar nichtje in Haarlem.
• 6 Je vingerafdruk verandert soms na vijftien jaar.
• 7 Verzint Luuk steeds weer een ander spelletje voor zijn vrienden?
• 8 Mijn broertje gedraagt zich in meisjesgezelschap altijd erg stoer.

Opdracht 3

• 1 Morgen leidt de treinstaking vast op veel scholen tot lege lokalen.
• 2 Rijdt je broer al lang op die opgevoerde brommer?
• 3 Misschien word je wel eerste bij die talentenjacht.
• 4 Houdt de keeper van jouw elftal weleens een penalty tegen?
• 5 De uitnodiging vermeldt niet hoe laat het feest begint.
• 6 Ik benijd je echt om je mooie rode krullen!
• 7 Je raadt nooit wie ik vandaag bij het station tegenkwam.
• 8 Vind jij Dotan ook zo’n leuke zanger?

Opdracht 4

 Mindmap

Uitleg grote opdracht fictie

• Schrijver (links-bovenin beginnen)
• Beoordelingswoorden
• Plot (het verhaal)
• Personages (hoofdpersonen én bijfiguren) (rechts-bovenin
• Tijd (in welk tijd speelt het, tijdsprongen, flashbacks)
• Spanning (hoe bouwt de schrijver spanning op?)

Hoofdstuk 3 Lezen - inleiding, slot en hoofdgedachte (p.72)

Een tekst bestaat uit:

1. Een inleiding en slot
2. Een inleiding en deelonderwerpen
3. Een inleiding, middenstuk en slot
4. Een titel, middenstuk en slot

Lesdoelen

• Ik kan de inleiding en slot van een tekst herkennen
• Ik kan precies lezen om de hoofdgedachte van een tekst te bepalen.

Over de inleiding van een tekst:

• Dit is het eerste deel van een tekst;
• Hier vind je het onderwerp;
• Vaak wordt de lezer nieuwsgierig gemaakt;

• Soms is de inleiding maar één alinea, maar soms ook meer.

Over het slot van een tekst:

• Dit is het laatste deel van een tekst;
• Hier vind je een conclusie of een korte samenvatting. Soms wordt er ook naar de toekomst gekeken.

• Bij nieuwsberichten is er vaak geen slot.

Wat is NIET waar over de inleiding:

1. Hier vind ik het onderwerp
2. De inleiding bestaat altijd uit één alinea
3. De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt
4. Dit is het eerste gedeelte van een tekst

Wat is NIET waar over het slot van een tekst:

1. In het slot vind ik vaak een conclusie of samenvatting
2. Alle teksten hebben een slot
3. Dit is het laatste onderdeel van een tekst
4. Het slot kan uit meerdere alinea's bestaan.

Wat denk jij dat er met 'hoofdgedachte' bedoeld wordt.

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is één zin die het belangrijkste samenvat wat er over het onderwerp gezegd wordt.

Hoe vind ik de hoofdgedachte?

1. Bepaal wat het onderwerp is;
2. Je leest de tekst precies ;
3. Vaak staat de hoofdgedachte in de inleiding of in het slot, maar soms moet je hem zelf formuleren.

Wat is de juiste vorm van het onderwerp?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Wat is de juiste vorm van de hoofdgedachte?

1. Een volledige zin
2. Eén of een paar woorden
3. Een werkwoord
4. Slechts één woord

Waar zoek je in een tekst de hoofdgedachte?

1. Titel
2. Inleiding
3. Kern
4. Slot

Opdracht

Pak je boek blz. 73

H3 Lezen - inleiding, slot en hoofdgedachte

We lezen samen de tekst.

Daarna maak je de opdrachten 1 en 2.

Zelf aan de slag

Waar? 

Bladzijde 72 tot en met 74

Waarover?

Lezen: inleiding, slot en hoofdgedachte

Welke opdracht?

1 en 2

Toets

Hoofdstuk 1

Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 3

Onderwerp en hoofdgedachte

Deelonderwerpen

Inleiding, slot en hoofdgedachte

blz. 12

blz. 42/43

blz. 72