Les 5, deel 2/3:Een reuzeninktvis

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 6

Worksheets

UGO- De wereld onder water gr 6 Tekst les 5 Reuzeninktvis.pdf

Les 5: Een reuzeninktvis

DEEL 2

               weet je meer over het nieuws;

               weet je meer over de vondst van een reuzeninktvis;

               kun je de tekst samenvatten door van elke alinea kort en in 

               je eigen woorden het belangrijkste te noteren;

 

               kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies zelf één nieuwsartikel van een van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Reuzeninktvis

trekt veel bekijks

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: KIJK Magazine (28/8/2018 door Naomi Vreeburg)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over de reuzeninktvis, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Reuzeninktvis trekt veel bekijks

Het zal je maar gebeuren: drie heren troffen aan de zuidkust van Wellington deze enorme inktvis aan. Kwallen die aanspoelen waarna het halve strand met de dieren ligt bezaaid: we kijken er nauwelijks nog van op. Maar je zult waarschijnlijk wel versteld staan als je een gigantische inktvis op het strand aantreft. Daniel, Jack en Matthew Aplin waren dan ook verbaasd toen ze dit dode gevaarte tegenkwamen in Nieuw-Zeeland.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

veel bekijks trekken

Betekenis: veel aandacht trekken

aantreffen

Betekenis: vinden

bezaaid met

Betekenis: bedekt met

ervan opkijken

Betekenis: verrast zijn

versteld staan

Betekenis:  verbaasd zijn

het gevaarte

Betekenis: het hele grote ding

Waarom stonden Daniel, Jack en Matthew versteld?

Leg je antwoord in eigen woorden uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ze stonden versteld omdat ze een gigantische inktvis op het strand vonden. Dat gebeurt bijna nooit!

Welke aangespoelde dieren zou je nog meer op het strand kunnen aantreffen, denk je?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom heet een inktvis eigenlijk ‘inktvis’? 

Weet je het antwoord niet zeker? Zoek het dan op!

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. Inktvissen hebben blauwe vlekken op hun lijf. Het lijkt net of deze vlekken gemaakt zijn met inkt uit een vulpen.
2. De eerste inktvissen zijn ontdekt door de bioloog H. Inkt.
3. Als vijanden te dichtbij komen kunnen inktvissen een donkere wolk inkt het water in spuiten. De aanvaller ziet dan niks meer en de inktvis kan ontsnappen.
4. Toen de inktvissen voor het eerst werden ontdekt waren ze nog blauw, net als inkt.

de eerste alinea

Reuzeninktvis

Het zou gaan om een reuzeninktvis (Architeuthis, zie figuur 1) die de broers na een potje duiken aan de zuidkust van Wellington vonden. Toen het dier werd opgemeten, bedroeg de lengte 4,2 meter. Echter, zo merkt Auke-Florian Hiemstra, bioloog bij Naturalis die alles weet over inktvissen op, lijkt het alsof de tentakels niet zijn gevonden. De acht armen van het dier waren te zien, maar reuzeninktvissen hebben ook nog eens twee tentakels. Deze tentakels verdubbelen vaak de lengte van het gevonden lichaam. De precieze grootte die dit dier had is dus niet bekend. “In Naturalis hebben we een reuzeninktvis die met zijn tentakels uitgestrekt wel 7 meter is – schatten we,” mailt Hiemstra, “en hebben ze in het Natural History Museum in Londen een reuzeninktvis van wel 9 meter. Het gaat hier niet eens om een volgroeide reuzeninktvis, maar om een jong volwassen exemplaar.” En alsof dit nog niet gigantisch genoeg is, bestaan er nog grotere inktvissen: de kolossale inktvissen (Mesonychoteuthis hamiltoni). “Van deze inktvissen zijn eigenlijk alleen nog maar kleintjes gevonden”, vertelt Hiemstra. “Maar men denkt dat ze wel 14 meter kunnen halen.” Van de reuzeninktvis weten we echter meer dan van zijn grote ‘neef’, omdat dit dier over de hele wereld wordt gevonden. De kolossale inktvis vind je alleen rond de zuidpool.

figuur 1

het nieuws

de tekst

terugblikken

bedragen

Betekenis: (vt = bedroegen) zoveel zijn ( hoeveel iets is, kost, weegt etc.)

de bioloog

Betekenis: iemand die voor zijn beroep planten en dieren bestudeert

het exemplaar

Betekenis: het voorbeeld van iets

kolossaal

Betekenis: heel erg groot

Hoe komt het dat de precieze grootte van de reuzeninktvis niet bekend is?

Leg je antwoord in eigen woorden uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

De precieze grootte van de reuzeninktvis is niet bekend, omdat ze de tentakels niet hebben gevonden. Die zijn ook nog heel lang.

de laatste alinea

Heat shock

Hoe het komt dat dit dier overleed en aanspoelde, is niet bekend. Het komt echter wel vaker voor dat reuzeninktvissen worden aangetroffen op stranden. “Als de dieren in ondiep water terechtkomen, krijgen ze vaak een heat shock”, mailt Hiemstra. “De diepzee is enorm koud en het verschil met het oppervlaktewater is meestal zo groot dat ze daar niet tegen kunnen.” Hoewel we de foto’s van het beest prachtig vinden, kijken we toch liever naar beelden waarop de dieren levend in het water zwemmen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Klik hier en luister mee!

Hoe komt het dat het oppervlaktewater een stuk warmer is dan het water in de diepzee, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hoe komt de reuzeninktvis soms in het ondiepe water terecht, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. Hij moet naar het ondiepe water, omdat hij daar beter kan ademen
2. Hij komt naar het ondiepe water, omdat hij het daar lekker warm vindt.
3. Hij is dan verdwaald.
4. Dat weten onderzoekers niet precies.

De titel van de tekst is 'Reuzeninktvis trekt veel bekijks', maar in de tekst zelf wordt over dat 'bekijks' eigenlijk niets verteld!

Bedenk zelf twee zinnen die de auteur van dit artikel nog had kunnen toevoegen aan de tekst om daar wel iets over te zeggen. 

Vertel ook waar jij die twee zinnen zou plaatsen in de tekst.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat zou jij als eerste doen als je een enorme inktvis op het strand zou vinden?

het nieuws

de tekst

terugblikken

hem oppakken

er in prikken

gillen

hard weg rennen

er een volwassene bijhalen

een foto maken

de dierenbescher-ming bellen

mijn vrienden roepen

terug in het water slepen

iets anders, namelijk ...

Licht je antwoord toe.

de ziektekiem

Betekenis: het virus of de bacterie waar je ziek van wordt

het nieuws

de tekst

terugblikken

                     Maak een samenvatting van de tekst door van elke alinea in één zin (in eigen woorden)

       te vertellen wat de belangrijkste informatie is.

Hoe doe je dat?

Stel jezelf steeds de vraag: wat is het belangrijkste dat deze alinea vertelt over het kopje van de alinea en wat heeft dat te maken met de titel van de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ja, dit doel heb ik behaald

Nee, aan dit doel moet ik nog werken

Ik weet meer over het nieuws.

Ik kon de tekst samenvatten door van iedere alinea de belangrijkste informatie kort en in mijn eigen woorden te noteren.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Ik weet meer over de reuzeninktvis.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken