5.3 Globalisering

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

h2 les 1

Dekolonisatie en globalisering

5

3 - Globalisering

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Het WK voetbal 2010

WK-voetbal 2010 goed voorbeeld voor geglobaliseerde wereld:

De bal is ontwikkeld door Adidas (Duitsland)

Naam bal: Jabulani (Zulu, betekent 'viering')

Gemaakt in: China

Bestaat uit: latex blaas uit India en plastic uit Taiwan, dat gemaakt is van: olie uit Noorwegen en Midden-Oosten

Vervoerd door: schepen uit Zuid-Korea

Nummer Waka Waka van Shakira (komt uit Colombia) bestaat uit Afrikaanse invloeden.

h2 les 1

Leerdoelen

• Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen
• Je kunt enkele belangrijke oorzaken en gevolgen van migratie noemen
• Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

h2 les 1

Wereldhandel en internet

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

 Landen over de hele wereld zijn politiek, economisch en cultureel verbonden met elkaar.

Oorzaken

- vanaf 16e eeuw Europese ontdekkingsreizen

- industrialisatie; Europa gebruikt de wereld als afzetmarkt

- Wereldhandel; opkomende economieën zorgen voor toename handel

- Technologische ontwikkelingen; vliegtuigen, televisie, internet

Gevolgen

- mensen komen makkelijker in aanraking met andere culturen

- migratie

- klimaatcrisis

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen

h2 les 1

Wereldhandel en internet

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Landen over de hele wereld zijn politiek, economisch en cultureel verbonden met elkaar.

Oorzaken

- vanaf 16e eeuw Europese ontdekkingsreizen

Europese landen stichtten kolonies in overzeese gebieden. Denk aan VOC, driehoekshandel, slavernij

- industrialisatie; Europa gebruikt de wereld als afzetmarkt

Modern imperialisme. Europese landen vergrootten hun kolonies en gebruiken deze gebieden om hun industrieel gemaakte producten te dumpen. Economie kolonie staat in dienst moederland. Denk ook aan grondstoffen. 

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen

Globalisering nu

Snelheid transport en communicatie toegenomen: telefoons, vliegtuigen, radio, televisie, computers, internet maken dat de wereld "heel klein geworden is".

Door:

- Vanaf 1945 sterke economische groei Europa

- Val van het communisme, overwinning kapitalisme maakt het mogelijk dat er een wereldmarkt is gaan ontstaan

Komt ook terug in: cultuur, milieu, politiek

De container

Een uitvinding van Malcom Maclean -> efficienter dan losse tonnen, kratten, vaten en dozen.

Gebruikt voor schepen, treinen, vrachtwagens

Identiteit en McDonalisering

McDonaldisering = de verspreiding van wereldwijde trends op het gebied van kleding, make-up, muziek, eten, auto's via bijvoorbeeld social media (Youtube, Instagram, Facebook etc.). Door de komst hiervan raken steeds meer mensen in aanraking met Westerse verschijnselen.

McDonald wordt als wereldwijde fastfoodketen als voorbeeld genomen voor het verschijnsel: ook wel McWorld genoemd.

Een groot deel v/d Europese beroeps-bevolking krimpt door vergrijzing.

In N-Afrika groeit de  beroepsbevolking door natuurlijke groei

Multiculti A'dam

A'dam telt circa 180 verschillende nationaliteiten en bijna de helft van de bevolking heeft een specifieke migratieachtergrond. 

Vooral de Surinaamse, Antilliaanse, Marokkaanse en Turkse gemeenschap is relatief groot. Dit is niet zonder reden.

Afbeelding cultuurgebieden

tik op het plaatje om uit te vergroten

Globalisering nu

Snelheid transport en communicatie toegenomen: telefoons, vliegtuigen, radio, televisie, computers, internet maken dat de wereld "heel klein geworden is".

Door:

- Vanaf 1945 sterke economische groei Europa

- Val van het communisme, overwinning kapitalisme maakt het mogelijk dat er een wereldmarkt is gaan ontstaan

Komt ook terug in: cultuur, milieu, politiek

h2 les 1

Wereldhandel en internet

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Landen over de hele wereld zijn politiek, economisch en cultureel verbonden met elkaar.

Oorzaken

- Wereldhandel; opkomende economieën zorgen voor toename handel.

De rest van de wereld is inmiddels ook geïndustrialiseerd. Concurrentie is wereldwijd geworden. De westerse wereld is niet langer leidinggevend.

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen

De omgekeerde wereld?

h2 les 1

Wereldhandel en internet

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Landen over de hele wereld zijn politiek, economisch en cultureel verbonden met elkaar.

Oorzaken

- Technologische ontwikkelingen; vliegtuigen, televisie, internet

Door het vliegtuig is elke bestemming op aarde binnen 24 uur bereikbaar. We maken producten waarvan de onderdelen afkomstig zijn van over de hele wereld. Het internet laat ons in seconden contact maken met mensen die leven aan de andere kant van de wereld. 

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen

h2 les 1

Wereldhandel en internet

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Landen over de hele wereld zijn politiek, economisch en cultureel verbonden met elkaar.

Gevolgen

- mensen komen makkelijker in aanraking met andere culturen

Niet alleen komen mensen makkelijker in contact met andere culturen. Culturen raken ook steeds meer vermengd met elkaar. Ze beïnvloeden elkaar.

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen

h2 les 1

Migratie

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Sinds 1945 gaan er niet alleen steeds meer goederen en informatiestromen de wereld over, maar is ook de internationale migratie toegenomen.

Oorzaken:

• Mensen uit arme landen zijn op zoek naar een beter bestaan.
• Mensen zijn in eigen land niet veilig (oorlog, politiek)
• Mensen hebben een bepaalde expertise waar elders in de wereld vraag naar is

gevolg:

• Bevolkingssamenstellingen veranderen, met name in het westen is hier sprake van. Dit zorgt voor spanningen.

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van migratie noemen

h2 les 1

Migratie

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Sinds 1945 gaan er niet alleen steeds meer goederen en informatiestromen de wereld over, maar is ook de internationale migratie toegenomen.

Oorzaken:

- Mensen uit arme landen zijn op zoek naar een beter bestaan.

Geen nieuw verschijnsel. Migratiestromen zijn er altijd geweest. 

• In de Gouden eeuw was 40% van de mensen die in Amsterdam woonde afkomstig uit het buitenland!
• 19e eeuw vertrekken veel Europeanen richting de VS
• Na WO2 vertrekken honderdduizenden Nederlanders naar de VS, Australië of Canada. 
• Voor hen in de plaats werden goedkope arbeidskrachten uit Zuid-Europa, Noord-Afrika en Turkije gehaald. 
• Tegenwoordig vooral veel arbeidsmigranten uit Oost-Europa

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van migratie noemen

h2 les 1

Migratie

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Sinds 1945 gaan er niet alleen steeds meer goederen en informatiestromen de wereld over, maar is ook de internationale migratie toegenomen.

Oorzaken:

- Mensen zijn in eigen land niet veilig (oorlog, politiek)

Ook geen nieuw verschijnsel. Maar met de snelle toename van de wereldbevolking, is ook het totale aantal vluchtelingen toegenomen.

Verreweg de meeste vluchtelingen worden opgevangen in eigen land of de regio.

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van migratie noemen

h2 les 1

Migratie

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Sinds 1945 gaan er niet alleen steeds meer goederen en informatiestromen de wereld over, maar is ook de internationale migratie toegenomen.

Gevolg:

Bevolkingssamenstellingen veranderen, met name in het westen is hier sprake van. Dit zorgt voor spanningen.

integratie is een uitdaging. Onwetendheid zorgt voor xenofobie. 

De opkomst van populistische en extreem rechtse partijen is hier weer een gevolg van.

Je kunt enkele belangrijke oorzaken van migratie noemen

h2 les 1

De klimaatcrisis

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Behalve met globalisering heeft de wereld sinds 1945 ook te maken met een snel toegenomen aantasting van onze natuurlijke leefwereld (het 'milieu').

Oorzaken

• Sterk toegenomen wereldbevolking/ industrialisatie
• Toegenomen welvaart

Gevolgen

• Vervuiling en aantasting leefwereld
• Opwarming aarde

Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

h2 les 1

De klimaatcrisis

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Behalve met globalisering heeft de wereld sinds 1945 ook te maken met een snel toegenomen aantasting van onze natuurlijke leefwereld (het 'milieu').

Oorzaken

• Sterk toegenomen wereldbevolking

Sinds de industrialisatie is de wereldbevolking toegenomen van 1 miljard naar 7,8 miljard in 2020!

Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

h2 les 1

De klimaatcrisis

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Behalve met globalisering heeft de wereld sinds 1945 ook te maken met een snel toegenomen aantasting van onze natuurlijke leefwereld (het 'milieu').

Oorzaken

• Toegenomen welvaart

Doordat mensen meer te besteden hebben, verbruiken ze ook meer grondstoffen, voedsel en energie. Ook produceren ze meer afval en gaan ze vaker op reis.

Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

h2 les 1

De klimaatcrisis

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Behalve met globalisering heeft de wereld sinds 1945 ook te maken met een snel toegenomen aantasting van onze natuurlijke leefwereld (het 'milieu').

Gevolgen

• Vervuiling en aantasting leefwereld

In de jaren 1960 zagen wetenschappers de vervuiling toenemen. Water, bodem en lucht sterk vervuild.

Ontstaan milieubeweging die strijd tegen verdere vervuiling en verbetering milieu.

Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

h2 les 1

De klimaatcrisis

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

Behalve met globalisering heeft de wereld sinds 1945 ook te maken met een snel toegenomen aantasting van onze natuurlijke leefwereld (het 'milieu').

Gevolgen

• Opwarming aarde

Rond 2000 slaan wetenschappers opnieuw alarm. Atmosfeer warmt langzaam op. 

• Toename aan CO2 door gebruik fossiele brandstoffen, kappen van bossen en de productie van vlees.
• Door toename CO2 houdt de aarde meer warmte vast.
• zorgt voor klimaatverandering, de gevolgen daarvan kunnen leiden tot een klimaatcrisis

Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

h2 les 1

Leerdoelen

• Je kunt enkele belangrijke oorzaken van globalisering noemen
• Je kunt enkele belangrijke oorzaken en gevolgen van migratie noemen
• Je kunt uitleggen wat de klimaatcrisis inhoudt en hoe deze is ontstaan

Tijd van televisie en computers vanaf 1950

5.4: Internationale samenwerking

leerdoelen

• Je kunt uitleggen met welk doel de Verenigde Naties zijn opgericht en wat deze organisatie doet.
• Je kunt uitleggen wat ontwikkelingssamenwerking inhoudt.
• Je kunt uitleggen wat mensenrechten zijn en waarom ze belangrijk zijn.

Verenigde Naties

• Doel: Vrede, vrijheid, rechtvaardigheid en welvaart bevorderen in de wereld.
• Belangrijkste onderdeel Veiligheidsraad.
• VS, Rusland, China, Groot-Brittanië en Frankrijk vaste landen, 10 wisselend.
• Vaste landen hebben een veto

VN Veiligheidsraad

• De veiligheidsraad kan sancties op leggen aan landen in oorlog
• Vredesmissie sturen (blauw helmen)
• Vrede afdwingen, grenzen bewaken, vrede handhaven
• Zorgen voor en opbouwen van de samenleving

Ontwikkelingslanden

• Na dekolonisatie: Nieuwe landen nog jaren bezig land op te bouwen
• Westerse landen ondersteunen met ontwikkelingssamenwerking. Doel: Voorkomen dat landen communistisch zouden worden.
• Ook om grondstoffen te krijgen

Vorm veranderd

Eerst: Geven van geld of voedsel. Kwam vaak in de verkeerde handen.

Nu: Nadruk op  bevorderen internationale handel, verbeteren infrastructuur, voedselproductie, onderwijs en zorg.

Samenwerking op recht

1. Mensen bestraffen voor oorlogsmisdaden in WOII door tribunalen.
2. Unisversele verklaring van de rechten van de mens

Aan de slag

Verder aan HW-opdrachten