wondzorg les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

wondzorg 

deel 1 

wat gaan we vandaag doen

wondzorg eerste les

ontstaan van wonden

soorten wonden

Praktijk: 2 opdrachten.

Oorzaken ontstaan wonden

• mechanische wonden
• chemische wonden
• thermische wonden
• elektriciteitswonden
• stralingswonden
• circulatiestoorniswonden
• oncologische wonden
• infectiewonden

 2 Soorten wonden

• Open wonden

• Gesloten wonden

Wondclassificatiesystemen

• Wordt gebruikt om structuur aan te brengen in een wondbehandeling.

• TIME model
• WCS model

Time model

• Er wordt naar factoren gekeken die een rol spelen bij het genezingsproces van een wond.
• Kan gebruikt worden bij het diagnosticeren van een wond en bepalen en evalueren van een wondbehandeling.

TIME

T = Tissue, weefsel Wat is de kleur?

I = Infectie ; is er sprake van een infectie?

M = moisture = vocht; produceert de wond veel vocht?

E = edge = wondranden ; wat is de toestand van de rand?

WCS woundcare consultant society

stadia indeling in rood, geel , wart.

de kleuren zeggen iets over weefsels en stadia van het genezingsproces

nat - droog - vochtig

WCS: Woundcare Consultant Society

Is een hulpmiddel bij het bepalen van het doel van de lokale wondbehandeling en van het juiste wondbehandelingsproduct.

* Kleur van de wond

* Mate van wondvocht

* Aanwezigheid van infecties

* Aspecten van de wondrand

Je kunt het WCS-model niet toepassen bij brandwonden en wonden die het gevolg zijn van kanker (oncologische wonden)

Wondgenezing

Primair	Secundair
Wondgenezing zonder complicaties	Wondgenezing met complicaties
VB: na operatie of schaafwond	VB: door vaatproblemen of hygiëne.

Wondgenezing in fasen

Reactiefase: huid reageert op verwonding, uitbreiding wordt voorkomen, bloed stolt (fibrinedraden). Ontstekingsreactie

Regeneratiefase: onderliggende huid groeit dicht.

Rijpingsfase: opperhuid gaat er weer uitzien als voorheen.

Wonden

Plaatselijke en algemene factoren die invloed hebben op de wondgenezing

• Plaatselijke factoren: zijn factoren die betrekking hebben op de wond zelf, soort en plaats van de wond, verontreiniging van de wond met vreemde voorwerpen, doorbloeding van het wondgebied.

• Algemene factoren:  die de wondgenezing bevorderen zijn algemene conditie van de zorgvrager; leeftijd, gezondheid, leefstijl etc...

rode wonden

waar komt de rode kleur vandaan ?

nieuw weefsel = granulatieweefsel = helderrood

waarom moet je de wondbodem beschermen?

Dit is nieuw weefsel en moet vanaf de bodem de wond gaan vullen.

Doel van verzorgen rode wond

• vochtig houden, door goede verbandkeuze
• verband niet vastkleven, dan beschadig je het nieuwe weefsel
• voorkomen van een infectie

verbandmiddelen die je kunt gebruiken

• hydroactieve verbanden
• transparante wondfolie
  
• eilandpleisters
• vette gazen

Gele wonden

Deze wonden hebben een geel beslag.

waar bestaat geel beslag uit?

 Dit bestaat uit pus, cel resten en samengeklonterde eiwitten. en debris (weefsel en bloedresten).

Wat is belangrijk om te doen bij een gele wond?

Deze wonden moeten gereinigd worden en pus, debris en teveel aan wondvocht moeten verwijderd worden.

Gele wond

verzorging gele wond

• Een gele wond kan exsudaat produceren (vocht dat uit de haarvaatjes treedt bij een ontsteking).
• Belangrijk is  een vochtig wondmilieu bij weinig exsudaat.

Het beslag laat dan los en kan door het verband opgenomen worden. Je moet dit verband dan wel regelmatig verwisselen. Het is een goede voedingsbodem voor bacteriën.

verbandmiddelen gele wonden

• gazen met een reinigend middel
• hydroactieve verband
• hydrocolloïd (in contact met wondvocht vormt het een gel)
• alginaat (van zeewier, vangt vocht en bacteriën en wordt ook een gel. 20 x gewicht absorberen).
• schuimverbanden
• transparante wondfolie

zwarte wonden

• Zwart blauwe korst (droog of vochtig)
• Vaak in combinatie met rode en gele wond
• Wondranden zijn vaak pijnlijk.

Hoe noem je het zwarte weefsel?

    Zwarte weefsel = gangreen / necrose = gevoelloos.

oorzaken necrose

• schadelijke invloed van buitenaf zoals infectie of verbranding.

• belemmering in aanvoer van zuurstof en voeding.

• Dit vaak door circulatiestoornis op de plek van de zwarte wond.

Behandeling

necrose weghalen (door arts) om onderliggende wondgenezing te bevorderen. Necrose is voedingsbodem voor bacteriën.

groene wond

roodheid, zwelling, pus, warmte, geur

schimmels en gisten verwijderen door goede verbandkeuze

Werking van bacteriën verminderen door gebruik van:

sorbact, zilververband (alginaat, schuimverband)

vochtig houden

Vier stappen wondverzorging

Wat zijn de 4 stappen van een wondbehandeling?

Stap 1: Wondmateriaal verwijderen

Stap 2: Wond inspecteren

Stap 3: Wond verzorgen

Stap 4: Wond verbinden

Stap 1: materiaal verwijderen

• Bereid zorgvrager voor
• Werk hygienisch!
  
• Nooit onnodig verband verwijderen
• Zorg dat je alle materialen hebt
• Denk aan de patiënt
• Evt. foto maken om verschil te zien
• Voorkom luchtwervelingen
• Voorkom onnodige pijn

Stap 2: Wond inspecteren

• Grootte, diepte en vorm
• Geur
• Kleur
• Wondranden
• Wondvocht
• Pijn
• Ontstekingsverschijnselen

Stap 3: Wond verzorgen

• Soort wond bepalen.
• Beoordeel welke verzorging de wond nodig heeft.
• Maak evt. gebruik van TIME of WCS.
• Bij geïnfecteerde wonden van buiten naar binnen. 
• Zorg dat patiënt comfortabel is.

Stap 4: Wond verbinden

• Functie van verbinden bepalen.
• Juiste verbandmateriaal gebruiken.
• Op juiste manier verbinden.
• Zorg ervoor dat het goed blijft zitten.
• Nagaan of het comfortabel genoeg is voor de patiënt. 
• Rapporteren

Wondverzorging is veel meer dan een technische handeling.

Het is een samenspel van 

• lichamelijk
• geestelijk
• sociaal 

welbevinden.

Pijn bestrijding

Lokaal

systemisch 

Hygiëne

- Schoon werken

- Niet steriel

- goede handhygiëne. 

https:

Vragen?

Decubitus

Decubitus is een beschadiging van de huid en/of onderliggend weefsel, meestal ter hoogte van een botuitsteeksel, als gevolg van druk of druk in samenhang met schuifkracht

Categorie 1. Niet wegdrukbare roodheid bij een intacte huid

• Roodheid van de huid (en deze is niet wegdrukbaar)
• Warmte
• Oedeem
• Verharding
• Pijn

Categorie 2. Verlies van een deel van de huidlaag of blaar

• Oppervlakkige wond is zichtbaar met roodroze wondbodem zonder beslag. Dit kan ook als een intacte of open/gescheurde blaar zijn. 

Categorie 3. Verlies van een volledige huidlaag (vet zichtbaar)

• Subcutaan vet kan zichtbaar zijn maar bot, spieren of pezen liggen niet bloot.
•  Wondbeslag kan aanwezig zijn. 

Categorie 4. Verlies van een volledige weefsellaag (spier/bot zichtbaar)

Verlies van een volledige weefsellaag met blootliggend bot, pezen of spieren. 

Een vervloeid of necrotische korts kan aanwezig zijn. 

Decubituswonden

Drukpunten

Wondzorg 

opdracht ga met een groepje aan de slag:

voor je is een decubituswond.

wat word je wondplan?

verbind de wond.