VWO 2 - Woordenschat beeldspraak h1 + h2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Planning interviews

Lina, Aysu: maandag 7 februari

Imke, Kyra: maandag 7 februari

Aisatta, Charlotte, Janna: dinsdag 8 februari

Akshanaa, Eunji: donderdag 10 februari

Gabi, Anna, Maartje van V.: 10 februari

Ward, Misha: maandag 14 februari

Tuur, Joep, Berk: maandag 14 februari

Stef, Andrei: donderdag 17 februari

Indy, Maartje D.: donderdag 17 februari

Woordenschat

Beeldspraak herhaling klas 2: 

vergelijking, metafoor, personificatie en metoniem

Waarom?

Beter begrijpen van teksten

Poëzie (schrijfvaardigheid)

Beeldspraak: vergelijking, metafoor, personificatie en metonymie

- Bij beeldspraak gebruik je woorden in een
   figuurlijke betekenis.

- Goede beeldspraak maakt een tekst mooier,
   duidelijker en krachtiger.

Beeldspraak: vergelijking, metafoor, personificatie en metonymie

1) Bekijk het filmpje  >  maak aantekeningen

Vergelijking

In een vergelijking zet je twee dingen naast elkaar die op elkaar lijken, het object en het beeld.

De vijand kwam als een dief in de nacht
Hij ging er als een haas vandoor
Zij heeft een hart van goud 
Zo rood als een kreeft 

Je kamer ziet eruit ALS

een zwijnenstal.

Metafoor

Het object wordt helemaal vervangen door het beeld. Metaforen kunnen ook werkwoorden zijn. Beeld en object lijken op elkaar. 

   

De auteur gebruikt dus een ander woord voor wat hij bedoelt: tussen die twee is er een betekenisovereenkomst. De metafoor is eigenlijk een vergelijking, maar zonder ‘als’ en waarin de werkelijkheid dikwijls verzwegen wordt.

Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)
Ruim die zwijnenstal eens op (kamer die een grote puinhoop is)

Ik brand van verlangen 

Ze heeft die jongen maanden aan het lijntje gehouden

Metafoor

Het schip der woestijn (de kameel)                    

De koning van de wildernis (de leeuw) 

Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)

Ook in werkwoorden:

Ik brand van verlangen

Ze heeft hem met alle schulden laten zitten

Ruim die

zwijnenstal eens op!

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon.

 

De zon streelde onze wangen

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat
Papier is geduldig

1. Tijdens de najaarsstorm stoeide de wind met de bladeren.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

2. Die stratenmaker heeft een paar handen als kolenschoppen.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

3. De kamers in de jeugdherberg in Parijs leken wel een soort isoleercel.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

4 Wat een zwijnenstal is het hier.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

5. Toen we op de alpenweide lagen, hoorden we in de verte een beekje murmelen.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

6. Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

7. De kerktoren kijkt uit over de hele stad

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Maak de vergelijking af:
8. Zo fris als een ...

1. kraaghagedis
2. lam
3. pup
4. hoentje

Maak de vergelijking af:
9. Zwijgen als het ...

1. graf
2. slot
3. huis
4. boek

Maak de vergelijking af:
10. Zo moe als een ...

1. koe
2. paard
3. mol
4. hond

Zelfstandig werken

Woordenschat hoofdstuk 1

 Lees de theorie op blz. 24

Maak opdracht 1 + 2 op blz. 25 in je schrift

Klaar?

Lezen in je leesboek

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon.

 

De zon streelde onze wangen

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat
Papier is geduldig

Metoniem

Veel beeldspraak berust op een overeenkomst tussen object en beeld (vergelijking, metafoor). Beeldspraak kan ook een ander verband tussen object en beeld beschrijven: 

In die zaal hangt een prachtige Rembrandt. (Je bedoelt het schilderij, maar je noemt de schilder) 

Dit noemen we een METONIEM (metonymie). Beeld en object lijken niet op elkaar.

Metoniem

Veel mensen willen meer blauw op straat (blauw = politie)

Toen hij het veld opkwam, juichte het stadion (stadion = publiek)

Mijn Nikes zijn helemaal nat geworden (Nikes = schoenen van het merk Nike)

Mijn opa heeft een anker op zijn onderarm (anker = een tatoeage van een anker)

Metafoor en metoniem

Metoniem: geen vergelijking maar detail of kenmerk 

Metafoor: wel vergelijking of overeenkomst 

Metoniem

- Neem maar een bloemetje mee (je noemt een deel, maar je bedoelt het geheel)

- Nederland won van Duitsland (je noemt het geheel, maar je bedoelt een deel)

- Mijn Nikes lopen erg lekker (je noemt de producent maar bedoelt het product)

Metoniem

- Die lachebek (je noemt de eigenschap, maar je bedoelt de persoon) 

- Hij trapte het leer tussen de doelpalen (je noemt het materiaal, maar je bedoelt het voorwerp) 

 

- Geef mij nog maar een glaasje (je noemt het voorwerp, maar je bedoelt de inhoud) 

- Hij drinkt altijd Spa (je noemt de aardrijkskundige naam, maar je bedoelt het product dat daar vandaan komt)

Beantwoord deze quizvragen

Geef in de volgende quizvragen aan met welke vorm van beeldspraak je te maken hebt. Kijk naar de woorden in hoofdletters. Geef bij een metafoor in een werkwoord METAFOOR als antwoord.

Vroeger

het leven opent haar hand

voor mijn ogen in de nacht: ik lach

zoals parels zijn wij gevonden en

als een parelsnoer vallen wij uiteen

ik schrijf een brief naar hem in 

verre landen, een oud liedje,

gaat er door mijn hoofd, een lik

van de postzegel echter en wij zijn vast

van statige woorden als een douche

wat zeep om schoon te worden

en ik droom van oude gedichten 

en ik droom van een oud boek.

personificatie 

Vergelijking met als

vergelijking met als

Geen personificatie

Bij de ingang van de discotheek stond EEN KLEERKAST die iedereen fouilleerde.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

De rechtse partijen eisen meer ASFALT van het kabinet.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Mijn oude fiets SMEEKT om een grondige opknapbeurt.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Oranje heeft gunstig geloot voor het WK in 2020.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Wat een WOLK VAN EEN BABY heeft dat jonge stel.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Na de dood van zijn vrouw raakte hij aan de fles.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Opeengepakt ALS HARINGEN IN EEN TON werden we in de legertruck vervoerd.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Goede boeken zijn BRANDSTOF voor het brein.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Hij vindt de Haagse politiek NET EEN POPPENKAST.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Het riet FLUISTERDE dat koning Midas ezelsoren had.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Deze film is door de recensenten volledig AFGEBRAND.

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metoniem

Maak twee zinnen met een vergelijking.

Maak twee zinnen met een metafoor.

Maak twee zinnen met een personificatie.

Maak twee zinnen met een metonymie.

Samenvatting

We hebben nu beeldspraak hoofdstuk 1 en 2 behandeld. Je weet nu het verschil tussen de volgende vormen van beeldspraak: 

- een vergelijking    (een kop als een boei) 

- een metafoor    (ruim je zwijnenstal eens op) 

- een personificatie    (de bomen fluisteren haar naam) 

- een metoniem    (ik lust nog wel een glaasje)  

Aan de slag

Woordenschat h1

Maken h1 opdracht 1, 2 

Woordenschat h2

Maken startopdracht h2, opdracht 1, 3 en 5

Kun je deze vormen van beeldspraak nu herkennen in teksten?

😒🙁😐🙂😃

Kun je deze vormen van beeldspraak nu zelf toepassen als je schrijft?

😒🙁😐🙂😃