Jan Schoonhoven reliëfs in papier

• Kunst
• Basisschool
• Groep 3-8

Materiaal en techniek	Beeldaspecten	Thema of onderwerp
Papier, karton Knippen en plakken	Relief, compositie en ritme	Kunstenaar Jan Schoonhoven

Poldy Koot

Dichtbij

Jan Schoonhoven reliëfs in papier

Jan Schoonhoven

1914 tot 1994

Postbode in Delft

Beroemde Nederlandse kunstenaar, maar bleef altijd postbode

1958 Jan Schoonhoven

geïnspireerd door Paul Klee

Plat, Reliëf, 3D

Plat een schilderij

reliëf alleen de achterkant is plat

3d daar kun je omheen lopen

Pure vorm van kunst

Zonder kleur

Abstract

Herhaling/ritme

Nu wij

Wit papier

schaar

lijm

naam op de achterkant

Verschillende technieken

Juf doet een paar soorten voor

Vormen herhalen

eerst knippen en uitproberen

daarna alles opplakken

Samen opruimen en kijken naar de gemaakte kunst

Belangrijke ‘Nul-kunstenaar’

Het Kröller-Müller Museum heeft zeven reliëfs van Jan Schoonhoven, een van de belangrijkste Nederlandse kunstenaars van de 20ste eeuw. Hij richtte in 1960 met onder anderen Armando de ‘Nul-groep’ op. Deze beweging streefde naar een kunst die niet werd ‘aangetast’ door het handschrift of de emoties van de kunstenaar. 

De kunstenaars waren op zoek naar de meest pure vorm van kunst. In de traditie van Piet Mondriaan, vond Schoonhoven de meest pure vorm in de abstractie.

Schoonhoven werkte tot aan zijn pensioen in 1979 bij de PPT Post in Den Haag. Dagelijks nam hij stipt om 8 uur de trein van zijn woonplaats Delft naar Den Haag. Zijn kunstwerken maakte hij in de avonden, weekenden en vakanties. Zelfs toen Schoonhoven meedeed aan nationale en internationale tentoonstellingen bleef hij bij de PTT in dienst.

Zijn werkgever was niet altijd gelukkig met Schoonhoven’s kunstenaarsbestaan. In 1967 kwam een tv-ploeg hem onverwachts opzoeken bij het PTT gebouw in Den Haag. Het leverde hem een reprimande voor alle onaangekondigde commotie. Maar vooral nadat Schoonhoven zich naakt door de Japanse kunstenaar Yayoi Kusama liet beschilderen met stippen (zie onder), kwam hij met zijn baas in problemen. Een voorziene promotie ging niet door.

In 1958 maakte Jan Schoonhoven een reliëf voor het postkantoor van Delft, waarin goed te zien is dat hij de Duitse kunstenaar Paul Klee bewonderde. Het kleurrijke relief van vlakken doet denken aan de Weg naar de Citadel van Klee. In de jaren nadat hij zijn postkantoorwerk maakte, ging Schoonhoven’s ontwikkeling snel.

In 1958 richtte hij met Armando, Kees van Bohemen, Jan Henderikse en Henk Peeters de groep van Informele kunstenaars op. De kunstenaars waren op zoek naar de meest pure vorm van kunst. In de traditie van Piet Mondriaan, vond Schoonhoven de meest pure vorm in de abstractie.  

Maar waar Mondriaan’s werk nog een ideologische (bijna religieuze) betekenis had, hadden Schoonhoven’s reliëfs geen diepere betekenis meer. Het is wat je ziet.

Jan Schoonhoven maakte vanaf begin jaren zestig alleen nog helemaal witte werken. De reliëfs bouwde hij nu op uit geometrische vormen, die repeteerden. Wit, of de afwezigheid van kleur, was voor Schoonhoven de meest pure kunstvorm. De herhaling van basisvormen stond voor de afwezigheid van expressie. Schoonhoven’s werk toont de kern.