7.1: Een land in de delta
Welkom!
Telefoon in de (telefoon)tas :)
1 / 15
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolmavoLeerjaar 4
This lesson contains 15 slides, with text slides.
Lesson duration is: 50 minItems in this lesson
Welkom!
Telefoon in de (telefoon)tas :)
Slide 1 - Slide
Planning van de les
- Lesdoelen
- Terug komen op introductie
- Lezen 7.1
- Uitleg 7.1 'Een land in de delta'
- Aan de slag!
- Lesdoelen
Slide 2 - Slide
Lesdoelen
'Waarom is de relatie van Nederland met water zo bijzonder?'
- Je kunt uitleggen hoe het Nederlandse landschap is opgebouwd door de zee.
- Je kunt de kenmerken noemen van de oeverwallen, kommen en uiterwaarden.
- Je kunt uitleggen waarom het rivierenlandschap dicht bij de rivier hoger is opgebouwd dan verder van de rivier af.
- Je kent de topografie van de belangrijkste wateren en polders in Nederland
Slide 3 - Slide
Lezen
Lezen 7.1 'Een land in de delta'
Bladzijde 92 en 93
- Wat betekent het de afkorting NAP?
- Wat houdt sedimentatie in?
- Wat voor invloed had de zee op het landschap?
- Wat betekent een delta?
Slide 4 - Slide
Land aan zee
In laag-Nederland heeft de zee een grote rol gespeeld bij het ontstaan van het landschap.
- Laag Nederland: minder dan 1m boven Normaal Amsterdams Peil (NAP)
Slide 5 - Slide
Land aan zee
Zandlandschappen en kleilandschappen:
- 5.000 jaar geleden: duinen op de plek van de huidige kust
- Zee water stroomt door de gaten in de duinen
- Daarachter: sedimentatie in het rustige water van slib (zand en klei)
Slide 6 - Slide
Land aan zee
Veenlandschappen:
- Rivieren voeren zoet water aan in de ondiepe zee achter de duinen.
- Groei van waterplanten en riet
- Dode planten in het moeras verrotten niet
--> Dik pakket dode plantenresten = Veen
Slide 7 - Slide
Land aan rivieren
De Rijn en de Maas hebben in Nederland hun riviermonding.
--> Vertakkingen voor de monding = Delta
Ontstaan delta:
- Lage stroomsnelheid in vlakke land bij zee
- Zand en slib sedimenteert
- Soms slibt een rivier dicht en zoekt een nieuwe weg
--> Nieuwe aftakking
Slide 8 - Slide
Land aan rivieren
Hogere delen in rivierengebied: Oeverwallen
Ontstaan oeverwallen:
- Voor er dijken waren overstroomden rivieren vaak
- Dicht bij de rivier sedimenteert de zwaarste deeltjes (zand).
- Hier ontstaat een hoger gelegen gebied door veel sedimentatie van zand.
Slide 9 - Slide
Land aan rivieren
Hogere delen in rivierengebied: Komgronden
Ontstaan komgronden:
- Voor er dijken waren overstroomden rivieren vaak.
- Verder van de rivier stroomt het water langzamer
- Ook lichtere, veel kleinere kleideeltjes sedimenteren.
- Hier ontstaat een lager gelegen gebied door sedimentatie van klei.
Slide 10 - Slide
Het rivierenlandschap
De eerste bewoners woonden op hogere delen:
- Oeverwallen
- Terpen: Kunstmatige verhogingen
--> Veiliger tegen overstromingen
Na 1300: Aanleg dijken tegen overstromingen.
- Overstromingen waren meestal in de winter
- Winterdijken bovenop de oeverwallen
Slide 11 - Slide
Het rivierenlandschap
Vroeger veroorzaakte lagere zomerdijken tussen de rivier een dijkdoorbraak een wiel.
--> Nieuwe dijk werd daar omheen aangelegd
Later: Aanleg lagere zomerdijken tussen de rivier en de winterdijk.
- Uiterwaard = gebied tussen winterdijk en zomerdijk
- Zomer: Droog, winter: onder water
Slide 12 - Slide
Het rivierenlandschap
Slide 13 - Slide
Aan de slag!
7.1:
Opdrachten: 1 t/m 3 en 6 t/m 8: Dus niet 4 en 5
Eerste vijf minuten in stilte
timer
5:00
Slide 14 - Slide
Lesdoelen
'Waarom is de relatie van Nederland met water zo bijzonder?'
- Je kunt uitleggen hoe het Nederlandse landschap is opgebouwd door de zee.
- Je kunt de kenmerken noemen van de oeverwallen, kommen en uiterwaarden.
- Je kunt uitleggen waarom het rivierenlandschap dicht bij de rivier hoger is opgebouwd dan verder van de rivier af.
- Je kent de topografie van de belangrijkste wateren en polders in Nederland
