Thema 1- Sociale media; hoofdstuk 1 Lezen Les 2

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 1 Lezen

1.2 Globaal lezen

Programma:

• terugblik
• lesdoelen
• theorie
• oefenen
• huiswerk

Terugblik

Wat weet je nog over verkennend lezen?

Bij verkennend lezen...

1. ...probeer je de tekst te begrijpen en wil je precies weten wat erin staat.
2. ...probeer je een eerste indruk van de tekst te krijgen.
3. ...probeer je de tekst uit je hoofd te leren.
4. ...probeer je in de tekst te vinden wat je zoekt.

Wat zijn tekstdoelen?

1. Datgene wat de lezer met het lezen van de tekst wil bereiken.
2. Datgene wat de schrijver met zijn tekst wil bereiken.

Wat is het tekstdoel?

1. Instrueren
2. Informeren
3. Overtuigen

Lesdoelen

Theorie 3 – Een tekst globaal lezen

Nadat je een tekst verkennend hebt gelezen, ga je deze globaal lezen. Je neemt de tekst dan kort door om te achterhalen waar de tekst in grote lijnen over gaat. Dit helpt je om de tekst beter te begrijpen als je deze daarna nauwkeurig gaat lezen.

Als je globaal leest, bedenk je eerst wat je van het onderwerp weet. Je doet dit in je hoofd of op papier. Op papier kun je hiervoor een woordweb* gebruiken. Als je van tevoren bedenkt wat je over het onderwerp weet, zul je tijdens het globaal lezen de tekst beter begrijpen.

Daarna lees je de inleiding van de tekst en de eerste en laatste zin van elke alinea. In de inleiding van een tekst kondigt de schrijver het onderwerp van de tekst aan. Ook worden in de inleiding soms aanwijzingen gegeven voor wat er in de tekst wordt behandeld. De eerste en laatste zin van een alinea bevatten vaak de belangrijkste informatie uit die alinea.

Als je de inleiding en de eerste en laatste zin van elke alinea hebt gelezen, bedenk je op welke vragen je in de tekst waarschijnlijk antwoord krijgt. Vervolgens lees je de tekst helemaal, zonder op details te letten en controleer je of je antwoord krijgt op de vragen. Na het lezen weet je in grote lijnen wat er in de tekst aan bod komt.

Filmpje

studiereader.uitgeverij-deviant.nl

Theorie 4 – Kenmerken van tekstdoelen

Tijdens het globaal lezen kun je nagaan of het tekstdoel klopt dat je bij verkennend lezen hebt voorspeld. Dat doe je door na te gaan of je de kenmerken van dat tekstdoel in de tekst herkent.

Informerende tekst

In een informerende tekst staan vooral feiten. Het gaat niet om de mening van de schrijver. Als er in de tekst meningen staan, zijn dit vaak meningen van anderen. Er staat dan bij van wie de mening is.

Instruerende tekst

In een instruerende tekst wordt stapsgewijs uitgelegd hoe je iets moet doen of gebruiken. Verder wordt de lezer aangesproken. Dit kan in de gebiedende wijs, waarbij een zin begint met een werkwoord dat aangeeft wat de lezer moet doen. Maar de lezer kan ook direct worden aangesproken met ‘jij’ of ‘u’. Soms worden er afbeeldingen gebruikt om uit te leggen hoe je iets moet doen of gebruiken.

Overtuigende tekst

In een overtuigende tekst gaat het om de mening van de schrijver. Als een schrijver wil dat je het met hem eens bent of als hij wil dat je iets gaat doen, onderbouwt hij zijn standpunt met argumenten. Het standpunt is de mening die centraal staat in een overtuigende tekst.

Klassikaal bekijken hoe de licenties geactiveerd moeten worden.

Opdracht 5

• Maak opdracht 5.
• Kijk je werk na en lever het in.
• Je krijgt 10 minuten.

Theorie 5 – Een tekststructuur herkennen

Als je globaal leest, ga je ook na hoe de tekst is opgebouwd. Veel teksten zijn opgebouwd volgens een vaste structuur. Deze vaste structuur in een tekst noem je tekststructuur. Als je de tekststructuur herkent, begrijp je de tekst beter als je hem nauwkeurig gaat lezen. Vaak krijg je in de inleiding van een tekst aanwijzingen voor de tekststructuur.

1.3 Stappenplan globaal lezen

Theorie 6 

Het stappenplan globaal lezen

Als je globaal gaat lezen, kun je een stappenplan gebruiken.

Stappenplan globaal lezen

Opdracht 7 & 9 

• Maak opdracht 7 & 9.
• Kijk je werk na en lever het in.
• Je krijgt 20 minuten.

Lesdoelen bereikt?

Wat is globaal lezen?

1. Hoofdzaken vinden
2. De tekst goed begrijpen
3. Belangrijkste informatie onthouden
4. Bruikbare informatie zoeken

Wat doe je bij globaal lezen?

1. Alleen de titel lezen en de plaatjes bekijken
2. De tekst nauwkeurig lezen
3. Je leest alleen de informatie die voor jou belangrijk is
4. De eerste en de laatste zinnen van de alinea's lezen

Wat is het doel van een informerende tekst?

1. Overtuigen
2. Overhalen
3. Informeren
4. Uitleg geven

Een overtuigende tekst...

1. bestaat vooral uit de mening van de schrijver.
2. geeft informatie over een bepaald onderwerp.
3. wil jou als lezer vermaken
4. wil jou als lezer in actie brengen.

Wat is een voorbeeld van een instruerende tekst?

1. woordenboek
2. handleiding
3. nieuwsbericht
4. kort verhaal

Lesdoelen

Lesdoelen bereikt?

Huiswerk

• Thema 1-Sociale media;  Hoofdstuk 1;  Lezen 
• Wat niet is afgerond in de les, thuis afronden. 

Volgende les

• Gaan we naar hoofdstuk 2: 'Luisteren'. 

Evaluatie