Workshop 1 - Start materie

• Scheikunde
• Natuurkunde
• +1
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Workshop 1 - Start 'Materie'

Tafel

water

warmte

CO₂

geluid

cel

Wat is in de natuur het kleinste zelfstandige 'deeltje' dat je kent?

MC-niveau

2 minuten

Daarna is er een nabespreking!

Laat hier 1 iemand van je mc jullie antwoord invoeren.

Nabespreking

Deze les ligt de focus op:

• Atomen & moleculen

De kleinste deeltje deze les:

• Proton, neutron en elektron

Kleinste deeltje in natuur:

• Voor nu 'quarks' (elementaire deeltjes)

Op de agenda

• Leerdoelen
• Bouw standaard atoom
• Verschil tussen atomen
• Periodiek systeem
• Atoom en molecuul
• Tekening en formule
• Oefeningen

Leerdoelen

1.	Je kunt uitleggen wat een atoom is en waar een atoom uit is opgebouwd.
2.	Je kunt uitleggen wat een molecuul is. Je begrijpt molecuulformules en kan ze schrijven.
3.	Je kan uitleggen dat de wereld om ons heen bestaat uit verschillende stoffen die zijn opgebouwd uit atomen en moleculen.
4.	Je kent van de lijst atomen (op IL) de naam en het symbool (de afkorting)
5.	Je kent van de lijst moleculen (op IL) de naam en het symbool (de afkorting)
6.	Je kunt uitleggen wat het periodiek systeem is en wat je in de tabel van het periodiek systeem kan zien/ aflezen.
*	Begrippen: Stoffen, atoom, (proton, neutron, elektron, lading) molecuul, symbool, periodiek systeem, index, coëfficiënt

Op welke schaal zijn we aan het kijken?

• Stof: (zee)water
• Moleculen: watermoleculen
• Atomen: waterstof (H) en zuurstof (O)

We starten dus bij 'atomen'.

Bouw atoom

Schil

• Elektronen (-)
  

Kern

• Protonen (+)
• Neutronen (neutraal: 0. Zij verbinden de protonen)
  
  

Algemeen

• + en - moet altijd in balans zijn. Aantal neutronen kan variëren.

• Ander woord voor atoom = element

Sleep naar de juiste plek:

Neutron

Elektron

Proton

Voorbeeld: Silicium

• Elk atoom heeft dus een schil en een kern. 

• Het aantal protonen in de kern, bepaalt welk atoom (element) het is. 

• Meer protonen, betekent dus meer elektronen (want, evenwicht tussen +/-) 

8 voorbeelden

• H (van hydrogen) = waterstof (1 proton, 1 elektr)
• He = Helium (2 protonen, 2 elektronen)
• Li = Lithium (3 protonen, 3 elektronen)
• Be = Berillium (4 protonen... enz.)
• B = Boor 
• C (van Carbon) = Koolstof 
• N (van Nitrogen) = Stikstof 
• O (van Oxygen) = Zuurstof 

Meer weten? Klik hier

      1             2              3            4

      5              6            7           8

Het periodiek systeem

• Overzicht van alle elementen.

• Staan op volgorde van aantal protonen (en dus ook elektronen)

• Vaak is een atoom een Hoofdletter, soms een hoofd- en kleine letter (H & He bijv.)

• Kleuren geven groepen / soorten atomen aan. Nu minder belangrijk.

Neon hoort bij het vraagteken. Hoeveel (a.) protonen en (b.) elektronen bevat neon?

1. a. 10 b. 20
2. a. 10 b. 5
3. a. 10 b. 10
4. a. 20 b. 10

Verschil atoom en molecuul

• H, H, O = losse atomen
• H₂O = molecuul

• Een molecuul bestaat dus uit meerdere atomen. 
• Meestal zijn het verschillende atomen, soms zijn het dezelfde atomen. 

Twee voorbeelden
Water: H₂O (verschillende atomen)
Ozon: O₃ (dezelfde atomen)

Een paar voorbeelden

Je kunt met H (waterstof), O (zuurstof) en C (koolstof) veel verschillende moleculen maken. 

Maar, hoe lees je die 'molecuulformules' nou?

• Index hoort bij het atoom dat er links van staat.
  
• (EXPERT) Coëfficiënt zet je voor een geheel molecuul. Het is een vermenigvuldiger voor het gehele molecuul (dus ook de index).

Hoeveel en welke atomen bevat het molecuul rechts?

1. 4 maal Si, 4 maal Cl
2. 1 maal Si, 4 maal Cl
3. 1 maal Si, 1 maal C, 4 maal l
4. 4 maal Si, 1 maal Cl

Hoeveel 'O' atomen zie je hier?
N₂O
Gebruik alleen cijfers.

Hoeveel moleculen zie je rechts? Gebruik alleen cijfers.

Hoeveel waterstofatomen zie je hier? Gebruik enkel getallen. (Expert)

Hoeveel moleculen zie je hier? Gebruik enkel getallen. (Expert)

Keuzemenu

1. Zelfstandig aan het werk met de opdrachten

2. Eerst oefenen met het bouwen van een atoom, dan aan de opdrachten

3. Eerst oefenen met het bouwen van een molecuul, dan aan de opdrachten

3. Herhaling/extra uitleg

Ik heb nog vragen over: